Tỷ phú Elon Musk đã trở thành một nhân tố quan trọng trong cuộc bầu cử Mỹ lần này. Với vai trò chủ sở hữu mạng xã hội X/Twitter, ông Musk vốn được dự đoán sẽ có những ảnh hưởng nhất định. Song không ai đoán trước được rằng vị tỷ phú sẽ lao vào chiến dịch của ông Trump mạnh mẽ đến vậy.
Ông Musk vận động cho cựu tổng thống ở Pennsylvania, lặp lại các luận điểm và thuyết âm mưu, và bỏ ra hàng triệu USD để thiết lập một đội ngũ vận động tranh cử riêng nhằm hỗ trợ ông Trump tại các bang chiến trường quan trọng.
Khởi đầu không êm đẹp
Tuy nhiên, thực tế là Elon Musk và Donald Trump đã có mối quan hệ đầy sóng gió trong nhiều năm qua. Thậm chí, CEO Tesla ban đầu đã tỏ ra xa cách với cựu Tổng thống trong chiến dịch tranh cử năm 2016.
Ngay trước cuộc bầu cử khi đó, Musk đã nói với CNBC rằng ông không nghĩ Trump nên trở thành tổng thống. "Tôi cảm thấy chắc chắn rằng ông ấy không phải là người phù hợp. Ông ấy dường như không có kiểu tính cách phản ánh tốt về nước Mỹ", Musk nói.
Trong khi đó, vị tỷ phú này nói thêm rằng chính sách kinh tế và môi trường của đối thủ khi ấy của ông Trump, bà Hillary Clinton là "đúng đắn".
Mặc dù vậy, sau khi đắc cử, ông Trump đã bổ nhiệm Musk vào hai hội đồng cố vấn kinh tế, cùng với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp khác như CEO Uber Travis Kalanick.
Elon Musk và Donald Trump trong quá khứ từng có quan điểm đối lập nhau hoàn toàn. Ảnh: The Atlantic.
Elon Musk lập tức chỉ trích vì làm việc với vị tổng thống gây tranh cãi, nhưng đã bảo vệ lựa chọn của mình khi nói rằng ông sử dụng vị trí này để vận động hành lang cho các chính sách môi trường và nhập cư tốt hơn.
Tuy nhiên, vào ngày 1/6/2017, ngay sau khi ông Trump rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu., Musk đã từ chức khỏi các ban cố vấn của tổng thống.
"Biến đổi khí hậu là có thật. Rời khỏi Paris không tốt cho nước Mỹ hay thế giới", Musk nói trong một dòng tweet thông báo về việc rời đi của mình.
Thực tế hành động này làm tổn hại trực tiếp với Tesla. Mục tiêu của vị tỷ phú đối với Tesla là hạn chế sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch thông qua xe điện, năng lượng mặt trời và hệ thống lưu trữ năng lượng cố định.
Năm 2017, Musk tiếp tục công khai chỉ trích chính quyền Trump về chính sách môi trường và lập trường của ông về vấn đề nhập cư. Cụ thể, vị tỷ phú cho rằng chính sách này ảnh hưởng đến khả năng thu hút và tuyển dụng nhân tài của Tesla.
Từ thù hóa bạn
Đến năm 2020, trong cuộc phỏng vấn với CNBC, ông Trump bất ngờ ca ngợi những thành tựu và trí thông minh của Elon Musk. Thậm chí vị cựu Tổng thống còn gọi CEO Tesla là "một trong những thiên tài vĩ đại của chúng ta" và ví von như Thomas Edison.
Sự chuyển hướng công khai của Musk bắt đầu trong đại dịch Covid-19, khi ông bất chấp các cơ quan quản lý của California, với sự ủng hộ từ ông Trump, mở lại nhà máy sản xuất Tesla tại bang này. Ảnh: Bloomberg.
Khi đại dịch bùng phát ở Mỹ vào đầu năm 2020, Elon Musk đã xung đột với các quan chức y tế công cộng California vì buộc Tesla phải tạm thời đóng cửa nhà máy.
Một lần nữa, ông Trump lại lên tiếng ủng hộ vị tỷ phú khi yêu cầu California phải mở cửa nhà máy Tesla trở lại ngay lập tức.
Năm 2022, ngay sau khi trở thành chủ sở hữu mới của X, Elon Musk đã khôi phục lệnh cấm vĩnh viễn trước đó với tài khoản của Donald Trump sau vụ tấn công vào Điện Capitol ngày 6/1/2021.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times, Musk gọi lệnh cấm là "quyết định tồi tệ về mặt đạo đức" và "ngu ngốc".
Tuy nhiên, trong cùng năm, mối quan hệ giữa hai bên lại bất ngờ trở nên sóng gió. Trump là người khơi mào khi vào tháng 7, ông nhắm vào Elon Musk khi tuyên bố doanh nhân này đã bỏ phiếu cho ông nhưng sau đó lại phủ nhận điều này.
Đáp trả lại, CEO Tesla cho rằng ông Trump nên từ bỏ sự nghiệp và về hưu an dưỡng. “Tôi không ghét người đàn ông đó, nhưng đã đến lúc ông Trump nên ‘về vườn’ và đắm mình trong hoàng hôn đi”, Elon Musk viết trên Twitter hôm 11/7/2021, ngụ ý ông Trump nên về hưu an dưỡng, vài ngày sau cựu tổng thống Mỹ chế nhạo vị tỷ phú trong một buổi phát biểu trước đám đông, gọi ông là “kẻ làm trò”, theo Reuters.
“Đảng Cộng hòa cũng nên dừng các cuộc tấn công của mình lại, đó là cách duy nhất để ông Trump có thể tồn tại và giành lại chức tổng thống”, ông Musk viết thêm.
Mặc dù vậy, Elon Musk lại "quay xe" khi bất ngờ dành nhiều thiện cảm hơn cho Donald Trump. Cụ thể, năm 2023, các bài đăng trên mạng xã hội của vị tỷ phú ngày càng thể hiện sự ủng hộ đối với các chính sách của Trump.
Đây cũng là mấu chốt cho thấy sự thay đổi đáng kể trong mối quan hệ giữa hai người. Đến tháng 7, ngay sau vụ nổ súng ám sát bất thành nhắm vào cựu Tổng thống Donald Trump ở Pennsylvania, Elon Musk chính thức khẳng định "hoàn toàn ủng hộ Trump".
“Tôi hoàn toàn tán thành Tổng thống Trump và hy vọng ông ấy sẽ nhanh chóng hồi phục”, Musk viết trên X.
Sự ủng hộ của vị tỷ phú này cũng đánh dấu bước ngoặt lớn trong quá trình thay đổi quan điểm chính trị kéo dài nhiều năm từ một cử tri từng ủng hộ ông Obama.
Elon Musk là tỷ phú ủng hộ nhiệt tình nhất cho chiến dịch tranh cử của ông Donald Trump. Ảnh: NYT.
Chiến thắng của Trump đã mở ra một kỷ nguyên mới cho Musk - vốn là người giàu nhất thế giới với khối tài sản trị giá 260 tỷ USD.
Ông là người đã đánh cược vào cuộc bầu cử 2024 của Mỹ, để rồi sắp trở thành một trong những cố vấn kinh doanh và chính trị có ảnh hưởng nhất cho vị tổng thống mới đắc cử.
Trong vai trò mới, CEO Tesla có thể sẽ đứng đầu một cơ quan tên "Bộ Hiệu suất Chính phủ” (Department of Government Efficiency).
Musk tuyên bố sẽ thúc đẩy cải cách và giảm thiểu quy định chính phủ, mà ông coi là "bộ máy hành chính khổng lồ đang kìm hãm nước Mỹ”, liên quan đến trí tuệ nhân tạo, khám phá không gian và xe điện. Đó là các lĩnh vực mà ông kinh doanh với vai trò lãnh đạo xAI, SpaceX và Tesla.
"Anh ấy là một nhân vật, một chàng trai đặc biệt, một siêu thiên tài. Chúng ta phải bảo vệ những thiên tài của mình, vì chúng ta không có nhiều người như thế”, Trump nhận xét về Musk.
Anh Tuấn