Gói trừng phạt thứ 18 của EU nhắm vào “hạm đội bóng tối”, cấm nhập sản phẩm tinh luyện từ dầu Nga, mở rộng danh sách ngân hàng bị chặn giao dịch và đề xuất hạ trần giá dầu xuống 45 USD/thùng. (Nguồn: Getty Images)
Gói trừng phạt mới nhắm vào các “lỗ hổng lách luật”, đặc biệt là hệ thống vận chuyển dầu bí mật hoạt động ngoài vòng kiểm soát quốc tế, còn gọi là “hạm đội bóng tối”, cùng các công ty môi giới dầu mỏ phục vụ cho các giao dịch ẩn danh và toàn bộ chuỗi tài chính liên quan.
Cụ thể, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho biết, EU đề xuất liệt hơn 400 tàu dầu vào danh sách cấm hoạt động; cấm nhập các sản phẩm tinh luyện có nguồn gốc từ dầu Nga; cấm toàn bộ giao dịch với hệ thống đường ống Nord Stream; cũng như hạ trần giá dầu thô Nga xuống còn 45 USD/thùng – thấp hơn mức trần 60 USD hiện tại do nhóm G7 thiết lập.
“Chúng tôi muốn chặn đứng việc dầu mỏ Nga len lỏi vào thị trường EU qua “cửa sau”. Và sức mạnh là ngôn ngữ duy nhất họ hiểu”, bà von der Leyen nhấn mạnh trong cuộc họp báo.
Cũng theo đề xuất, thêm 22 ngân hàng Nga khác sẽ bị đưa vào danh sách trừng phạt. Lệnh cấm không chỉ dừng ở mức loại khỏi hệ thống SWIFT, mà mở rộng thành lệnh cấm giao dịch hoàn toàn.
Đáng chú ý, phạm vi trừng phạt còn mở rộng sang cả các ngân hàng thuộc bên thứ ba vì được cho là “có hành vi tiếp tay” và Quỹ đầu tư trực tiếp Nga (RDIF) – đơn vị từng đóng vai trò huy động vốn chiến lược, vào vòng trừng phạt cùng các công ty con và mạng lưới liên quan.
Phản ứng trước động thái này, ông Kirill Dmitriev – lãnh đạo RDIF lên tiếng phản đối mạnh mẽ, cho rằng hành động này “chứng minh EU không muốn hòa bình và đang cố kéo dài xung đột”. Họ dường như “tìm cách trừng phạt cả những nỗ lực hòa giải giữa Nga và phương Tây”.
Ông Kirill Dmitriev cũng khẳng định, RDIF vẫn đang hỗ trợ các công ty châu Âu đang hoạt động tại Nga.
Đáng chú ý, EU đề xuất cấm nhập khẩu các sản phẩm tinh luyện có nguồn gốc từ dầu Nga, như xăng và dầu diesel – một bước đi được đánh giá có thể giáng đòn mạnh vào dòng tiền xuất khẩu của Moscow.
Về mặt năng lượng, việc hạ trần giá dầu xuống 45 USD/thùng được đánh giá là biện pháp tác động trực tiếp đến ngân sách xung đột quân sự của Nga. Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi còn mạnh tay hơn.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã hoan nghênh gói trừng phạt mới, nhưng kêu gọi EU hạ trần giá dầu Nga xuống mức 30 USD/thùng để gây áp lực thực chất hơn. “Khả năng tiếp tục chiến dịch quân sự của Nga tỉ lệ thuận với khả năng bán dầu và lách rào tài chính”, ông Zelensky nói trong bài phát biểu tối 11/6.
“Giá trần cần được đặt ở mức 30 USD. Mức giá đó mới đủ sức gây áp lực thực sự lên khả năng tiếp tục xung đột quân sự của Nga”.
Dự kiến, các nước thành viên EU sẽ bắt đầu tranh luận về đề xuất trong tuần này, trong khi nhóm G7 sẽ đưa vấn đề trần giá dầu ra thảo luận tại Hội nghị thượng đỉnh tại Canada sắp tới.
“G7 đã khởi xướng trần giá dầu và cần tiếp tục cùng nhau thực hiện. Đây là biện pháp mang lại hiệu quả thực tế”, bà Chủ tịch Ủy ban châu Âu khẳng định.
Minh Anh