EU chia rẽ xoay quanh bài toán dùng tài sản Nga hỗ trợ Ukraine

10 giờ trướcBài gốc

Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đang nỗ lực vượt qua những bất đồng sâu sắc về việc có nên sử dụng tài sản của Nga đang bị đóng băng để tài trợ cho Ukraine hay không, trong khuôn khổ một hội nghị thượng đỉnh căng thẳng diễn ra hôm thứ Năm tại Brussels. Đây được xem là phép thử quan trọng đối với sự đoàn kết và sức mạnh của EU trong bối cảnh xung đột kéo dài.

Phát biểu tại hội nghị, Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại của EU Kaja Kallas nhấn mạnh rằng khối này không được phép thất bại. Theo bà, các nhà lãnh đạo sẵn sàng ở lại Brussels chừng nào còn cần thiết để tìm ra một giải pháp chung. EU coi cuộc xung đột là thách thức lớn đối với an ninh khu vực và cho rằng cần tiếp tục hỗ trợ tài chính cho Ukraine để duy trì khả năng tự vệ.

Cuộc tranh luận tại hội nghị thượng đỉnh Brussels cho thấy EU đang đối mặt lựa chọn khó giữa hỗ trợ Ukraine và các lo ngại pháp lý, tài chính trong nội bộ khối. Ảnh: Shutterstock

Tuy nhiên, bài toán tài chính đang ngày càng trở nên khó khăn. Ngân sách công tại nhiều quốc gia thành viên EU chịu áp lực lớn do mức nợ cao và dư địa chi tiêu hạn hẹp. Trong bối cảnh đó, Ủy ban châu Âu đã đề xuất sử dụng các tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị phong tỏa, phần lớn được lưu giữ tại một trung tâm thanh toán bù trừ ở Bỉ, để bảo đảm cho một khoản vay quy mô lớn dành cho Kiev. Cách tiếp cận này được kỳ vọng sẽ giúp EU tiếp tục hỗ trợ Ukraine mà không phải trực tiếp rút thêm tiền từ ngân sách quốc gia.

Dù vậy, đề xuất trên vấp phải sự lo ngại đáng kể, đặc biệt từ phía Bỉ. Chính phủ nước này bày tỏ quan điểm rằng họ có thể bị bỏ lại để gánh chịu những rủi ro pháp lý và tài chính nếu kế hoạch gặp trục trặc hoặc nếu Nga khởi kiện. Một số quốc gia khác, trong đó có Ý, cũng lên tiếng bày tỏ quan ngại tương tự, cho rằng việc sử dụng tài sản bị đóng băng cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh những hệ lụy lâu dài.

Áp lực chính trị tại hội nghị gia tăng khi các lãnh đạo EU muốn thể hiện quyết tâm và sự thống nhất trong nội bộ khối. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho rằng EU đang đứng trước một lựa chọn mang tính quyết định và không thể tiếp tục trì hoãn.

Phát biểu với báo giới, ông Tusk cho biết các nhà lãnh đạo đã nhất trí tập trung vào phương án vay vốn, dù còn nhiều vấn đề kỹ thuật cần bàn sâu. Ông thừa nhận các cuộc thảo luận vẫn rất phức tạp và chưa thể sớm khép lại.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, tham dự hội nghị, kêu gọi EU sớm đạt được thỏa thuận. Ông cho rằng việc sử dụng tài sản của Nga để hỗ trợ Ukraine là cần thiết, giúp Kiev duy trì khả năng chiến đấu và tái thiết những khu vực bị tàn phá.

Trong khi đó, Thủ tướng Bỉ Bart De Wever nói trước quốc hội rằng ông vẫn chưa thấy những bảo đảm đủ rõ ràng để giải tỏa lo ngại về rủi ro pháp lý và thanh khoản. Ông cho biết các phương án tài chính vẫn đang thay đổi. Phía Nga khẳng định kế hoạch của EU là bất hợp pháp và tuyên bố sẽ bảo vệ lợi ích của mình bằng các biện pháp pháp lý, trong đó có vụ kiện đòi Euroclear bồi thường 230 tỷ USD.

Sức ép thời gian khiến EU khó trì hoãn. Các quan chức cảnh báo rằng nếu không có thêm hỗ trợ, Ukraine có thể đối mặt với khó khăn về tài chính từ quý II năm sau, điều mà EU cho rằng sẽ tạo thêm thách thức đối với an ninh của khu vực.

Bà Kallas cho biết khả năng đạt được thỏa thuận hiện ở mức 50/50, trong khi Thủ tướng Đức Friedrich Merz bày tỏ sự lạc quan thận trọng. Dự thảo kết luận hội nghị đề xuất các lãnh đạo đưa ra quyết định chính trị trước, đồng thời giao cho các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện các chi tiết, trên cơ sở chia sẻ rủi ro giữa các nước thành viên nhằm trấn an Bỉ và những bên còn do dự.

Một phương án khác là EU vay tiền dựa trên ngân sách chung rồi cho Ukraine vay lại, nhưng cách này cần sự đồng thuận của cả 27 nước, trong khi Hungary tuyên bố sẽ phủ quyết. Vì vậy, theo các nhà ngoại giao, việc sử dụng tài sản của Nga hiện được xem là lựa chọn khả thi nhất.

Thách thức then chốt của EU hiện nay là trấn an Bỉ rằng nước này sẽ không phải đơn độc gánh chịu rủi ro nếu phát sinh tranh chấp pháp lý. Kết quả của nỗ lực đó không chỉ ảnh hưởng đến dòng hỗ trợ dành cho Kiev, mà còn phản ánh mức độ đoàn kết và khả năng phối hợp hành động của Liên minh châu Âu.

Tùng Lâm (Theo CNN, The New York Times)

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/eu-chia-re-xoay-quanh-bai-toan-dung-tai-san-nga-ho-tro-ukraine.941230.html