EU khởi động bức tường chống UAV dọc sườn Đông

11 giờ trướcBài gốc

Liên minh châu Âu khởi động sáng kiến “bức tường chống UAV” dọc sườn phía Đông, định hình một mạng lưới phòng thủ đa tầng tích hợp các năng lực phát hiện, cảnh báo sớm, chế áp và đánh chặn. Trọng tâm được nhấn mạnh là hợp nhất dữ liệu và phản ứng nhanh, song dự án đối mặt các thách thức về chi phí, khác biệt năng lực giữa các nước thành viên và yêu cầu đồng bộ với NATO.

Tổng quan: Bối cảnh địa chính trị và mục tiêu

Theo Ủy viên Quốc phòng EU Andrius Kubilius, “bức tường chống UAV” không phải là hàng rào vật lý mà là mạng lưới công nghệ đa lớp bảo vệ biên giới, trước hết ưu tiên khu vực phía Đông Bắc nơi thường xuyên ghi nhận UAV xâm nhập. Sáng kiến xuất hiện trong bối cảnh xung đột Ukraine làm bùng nổ việc sử dụng UAV, cùng hàng loạt vụ việc gần đây: NATO bắn hạ UAV xâm nhập không phận Ba Lan; một số sân bay ở Đan Mạch, Na Uy phải tạm ngừng hoạt động vì xuất hiện UAV lạ; Romania và các nước Baltic báo động UAV gần hạ tầng trọng yếu.

Cựu Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO, Tướng Klaus Naumann, nhấn mạnh: “Chìa khóa của 'bức tường chống UAV' không phải ở số lượng vũ khí, mà là khả năng tích hợp dữ liệu và phản ứng nhanh. Nếu EU làm tốt, đây sẽ là bước ngoặt trong cách tiếp cận phòng thủ chung”.

Phân tích kỹ thuật: Kiến trúc đa tầng phát hiện – chế áp – đánh chặn

Mạng lưới dự kiến tích hợp các lớp năng lực sau:

Lớp phát hiện/cảnh báo sớm: ra-đa; cảm biến điện – quang; cảm biến âm thanh; hệ thống giám sát UAV bay thấp vốn dễ lọt qua lá chắn truyền thống.
Lớp chế áp/vô hiệu hóa: tác chiến điện tử; gây nhiễu tín hiệu; chiếm quyền điều khiển UAV.
Lớp đánh chặn/tiêu diệt: UAV đối kháng; tên lửa tầm ngắn; đạn pháo chuyên dụng; thiết bị bắn lưới.

Cách tiếp cận đa tầng cho phép lựa chọn công cụ phù hợp theo mức độ đe dọa, trong đó ưu tiên tầng chế áp chi phí thấp để giảm gánh nặng ngân sách. Đại tá Markus Reisner cảnh báo việc dùng tên lửa trị giá hàng triệu euro bắn hạ UAV chỉ vài nghìn euro là không bền vững, nhấn mạnh cần ưu tiên giải pháp gây nhiễu hoặc UAV đối kháng.

Chiến thuật/Chiến lược: Triển khai theo khu vực và hợp nhất dữ liệu

Trọng tâm trước mắt: theo dõi và ngăn chặn hiệu quả UAV xâm nhập ở biên giới phía Đông Bắc EU, nơi còn thiếu hụt giải pháp phòng thủ chuyên biệt.
Hợp nhất dữ liệu đa cảm biến: tích hợp ra-đa, điện – quang, âm thanh và mạng giám sát bay thấp nhằm rút ngắn vòng lặp phát hiện – quyết định – tác chiến.
Phản ứng nhanh: tổ chức lực lượng chống UAV cơ động, phối hợp giữa chế áp điện tử và đánh chặn để xử lý nhiều loại mục tiêu.
Khuôn khổ phối hợp: “bức tường chống UAV” là một trong ba trụ cột của chương trình “Đội tuần tra sườn Đông”, bên cạnh “bức tường trên bộ” và “bức tường trên biển”, nhằm tạo mạng lưới bảo vệ liên kết giữa các nước EU và đối tác như Ukraine.

So sánh năng lực: Mạng lưới chung EU và nỗ lực rời rạc trước đây

Sáng kiến mới đặt mục tiêu thay thế các giải pháp rời rạc trước đây ở Estonia, Latvia, Lithuania, Phần Lan, Ba Lan bằng một khung phối hợp đa quốc gia, thống nhất cảnh báo và chia sẻ dữ liệu. Giáo sư Michael Clarke nhận định một hệ thống cảnh báo chung sẽ tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả và giúp các nước tuyến đầu không bị bỏ rơi.

Về phối hợp liên minh, Tướng Ben Hodges nhấn mạnh EU cần bảo đảm hệ thống chống UAV bổ trợ, không chồng chéo với cơ chế phòng thủ tập thể của NATO. Điều này yêu cầu chuẩn hóa chia sẻ dữ liệu, quy trình chỉ huy – kiểm soát và phân tuyến trách nhiệm tác chiến giữa hai cấu trúc.

Thách thức: Chi phí, khác biệt năng lực và đồng bộ liên minh

Chi phí – hiệu quả: bài toán kinh tế – tác chiến nổi bật, đòi hỏi ưu tiên giải pháp chi phí thấp (gây nhiễu, UAV đối kháng) trước khi sử dụng hỏa lực đắt đỏ.
Chênh lệch năng lực và ưu tiên an ninh: khác biệt về quân bị, ngân sách và trọng tâm an ninh giữa các thành viên có thể tạo rào cản. Slovakia và Hungary bày tỏ không được tham gia đầy đủ thảo luận; Tổng thống Slovakia Peter Pellegrini cảnh báo thiếu sự tham gia toàn diện sẽ để lại “khoảng trống nguy hiểm” trong lá chắn.
Phối hợp NATO – EU: nếu triển khai không đồng bộ, nguy cơ phân mảnh hoặc chồng chéo là hiện hữu, biến “bức tường chống UAV” thành phép thử đoàn kết nội khối.

Tác động khu vực: Răn đe và hệ quả an ninh

Về chiến lược, sáng kiến gửi thông điệp răn đe rằng châu Âu đã nhận diện đúng thách thức UAV và sẵn sàng đầu tư đối phó. Đồng thời, có lo ngại căng thẳng Đông – Tây có thể gia tăng khi phía Nga xem đây là bước củng cố thế bao vây; ông Vladislav Maslennikov cảnh báo tham vọng này có thể làm tăng căng thẳng quân sự – chính trị trên lục địa.

Tổng thể, “bức tường chống UAV” là bước dịch chuyển từ phản ứng đơn lẻ sang phòng thủ mạng lưới, nhấn mạnh hợp nhất dữ liệu và phản ứng nhanh, đồng thời đặt ra yêu cầu quản trị chi phí nghiêm ngặt và phối hợp thể chế chặt chẽ với NATO để đạt hiệu quả bền vững.

CTVX

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/eu-khoi-dong-buc-tuong-chong-uav-doc-suon-dong-397684.html