Nỗ lực mới của EU nhằm hạ giá trần dầu của Nga đã bất ngờ gặp rào cản lớn từ Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Theo tiết lộ từ báo chí Mỹ, Tổng thống Trump phản đối kế hoạch hạ giá trần dầu Nga từ 60 USD xuống còn 45 USD/thùng, khiến toàn bộ đề xuất của EU có nguy cơ sớm đổ bể.
Theo các nguồn tin ngoại giao tiết lộ, dù Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại EU Kaja Kallas ủng hộ mạnh mẽ việc hạ trần giá, nhưng tiếng nói của Brussels “không có nhiều trọng lượng” nếu thiếu sự chấp thuận từ Washington.
Ông Trump chặn đứng kế hoạch hạ mức trần dầu Nga của EU. Ảnh: Tass
Trước đó, bà Ursula von der Leyen cho biết, gói trừng phạt mới của EU nhằm vào Nga sẽ bao gồm lệnh cấm sử dụng các đường ống khí đốt Nord Stream bị hư hại, đưa các ngân hàng và tàu chở dầu vào danh sách đen, cấm các nước EU mua dầu Nga và nỗ lực hạ trần giá dầu từ 60 USD xuống còn 45 USD mỗi thùng.
Bà Ursula von der Leyen và bà Kallas cũng cam kết sẽ áp đặt các hạn chế xuất khẩu mới đối với 22 công ty, không chỉ từ Nga mà còn từ Belarus, Trung Quốc và một số quốc gia khác, nhằm làm giảm hiệu quả các biện pháp lách trừng phạt của Nga.
Tuy nhiên, trước lập trường cứng rắn của Tổng thống Trump, các nhà ngoại giao EU thừa nhận "khó lòng đi tiếp" mà không có sự đồng hành của Mỹ.
Phát biểu tại buổi họp báo bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7 tại Canada hôm 17/6, Tổng thống Trump tuyên bố, ông chưa sẵn sàng áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt Nga, bất chấp áp lực từ các đồng minh.
“Quyết định đó không chỉ là về việc ký một tờ giấy, mà chúng ta đang nói về hàng tỷ USD. Trừng phạt không dễ dàng như thế. Đây không chỉ là đường một chiều”, hãng tin Bloomberg trích dẫn phát biểu của ông Trump.
Ông chủ Nhà Trắng cũng chỉ trích việc phương Tây loại Nga khỏi Nhóm G8 là một “sai lầm lớn”.
Tổng thống Trump cũng được cho là đang yêu cầu Thượng viện Mỹ trì hoãn bỏ phiếu một dự luật trừng phạt Nga mới do Thượng nghị sĩ Lindsey Graham khởi xướng. Dự luật này bao gồm việc đánh thuế 500% với các quốc gia tiếp tục mua dầu khí Nga.
Tuy nhiên, ông Trump cho rằng “chưa đến lúc” và cần thêm thời gian để theo dõi tiến triển đàm phán Nga-Ukraine.
Tuần trước, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cũng cảnh báo, các biện pháp trừng phạt được đề xuất có thể làm suy yếu các nỗ lực ngoại giao. Ông Bessent kêu gọi các nhà lập pháp trao cho chính quyền Tổng thống Trump sự linh hoạt để đàm phán với Moscow và Kiev.
Trong khi đó, truyền thông Anh dẫn lời các quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ chính quyền Tổng thống Trump đã dừng hoạt động một lực lượng đặc biệt trước đó được thành lập để xây dựng các chiến lược gây sức ép với Nga.
Theo các nguồn tin, nhóm chuyên trách trên được cho là thành lập vào mùa Xuân năm nay nhưng đã ngừng hoạt động vào tháng 5 như một phần trong nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm đẩy nhanh các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine.
Được điều phối bởi Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng (NSC), nhóm này bao gồm các quan chức từ cộng đồng tình báo và các bộ Ngoại giao, Tài chính và Quốc phòng của Mỹ.
Nhóm này đã xem xét các biện pháp như tăng đòn bẩy kinh tế đối với các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ và tiến hành các hoạt động tình báo để làm suy yếu ảnh hưởng của Nga. Tuy nhiên, nhóm được cho là mất đi động lực vào tháng 5, khi Tổng thống Trump không muốn tiếp tục đối đầu với Moscow.
Mặc dù không có thông báo tan rã chính thức nhưng trên thực tế, hoạt động của nhóm này đã bị đình trệ sau một cuộc thanh tra toàn diện tại NSC vài tuần trước khiến hầu hết các quan chức liên quan, bao gồm toàn bộ nhóm giải quyết xung đột Ukraine, bị sa thải.
Việc sa thải các nhân sự chủ chốt của vào cuối tháng 5, bao gồm Andrew Peek, quan chức cấp cao phụ trách châu Âu và Nga, đã khiến nhóm này không còn tồn tại.
Nguyễn Phương