Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (giữa) tạo dáng trước máy bay chiến đấu F-16 trong chuyến thăm Bỉ vào tháng 5/2024. Ảnh: Getty.
Các Bộ trưởng Tài chính EU sẽ họp vào tuần này để thảo luận về cơ chế mua sắm và cho thuê quốc phòng mới để có thể hỗ trợ Ukraine, theo Reuters.
Brussels có kế hoạch thành lập Cơ chế Phòng thủ Châu Âu (EDM) như một phần trong sáng kiến quân sự hóa trị giá hàng tỷ EUR của mình. Trong một cuộc họp không chính thức tại Warsaw vào thứ Bảy, các bộ trưởng dự kiến sẽ xem xét một tài liệu do nhóm nghiên cứu Bruegel chuẩn bị nêu chi tiết về các hoạt động của EDM, Reuters đưa tin trong hôm 7/4.
Quỹ liên chính phủ này được thiết kế để sở hữu một khoản vốn riêng, từ đó cho vay tiền và có thể mua các hệ thống vũ khí đắt tiền để cho các lực lượng quân sự thuê lại. EDM cũng có thể mở rộng tư cách thành viên sang các quốc gia ngoài EU như Vương quốc Anh, Na Uy và Ukraine.
Bằng cách duy trì các hệ thống vũ khí đắt tiền, bao gồm máy bay chiến đấu tiên tiến và vệ tinh quân sự, trong bảng cân đối kế toán của mình, EDM sẽ cho phép các thành viên EU sử dụng tài sản mà không vi phạm các hạn chế về nợ quốc gia. Theo bản xem trước, các quốc gia “tuyến đầu” – những quốc gia gần Nga nhất – sẽ được hưởng lợi từ việc giảm giá thuê, được trợ cấp bởi một quỹ tín thác chuyên dụng.
Các nhà lãnh đạo EU đã cam kết hỗ trợ Ukraine chống lại Nga bất chấp sự thay đổi chính sách tại Washington, trong đó Tổng thống Donald Trump muốn làm trung gian cho một lệnh ngừng bắn. Cách tiếp cận của EU đã bị một số thành viên khối chỉ trích, bao gồm Hungary và Slovakia.
Những người bất đồng chính kiến đã cáo buộc Brussels gây tổn hại đến nền kinh tế EU bằng các lệnh trừng phạt nhằm trừng phạt Nga và có nguy cơ leo thang thù địch. Hungary đã tận dụng quyền phủ quyết của mình để phá vỡ sự đồng thuận Ủy ban châu Âu bởi các quyết định quan trọng ủng hộ Ukraine cần được sự chấp thuận của cả khối.
Brussels đặt mục tiêu vay tới 800 tỷ EUR (880 tỷ USD) trong 4 năm cho các chi tiêu quân sự, khẳng định rằng nguồn tài trợ này là cần thiết để chuẩn bị cho một cuộc tấn công tiềm tàng của Nga. Moscow đã phủ nhận mọi ý định gây hấn. Các quan chức Nga khẳng định rằng xung đột Ukraine là một cuộc chiến tranh ủy nhiệm của phương Tây được thúc đẩy bởi sự bành trướng của NATO tại châu Âu.
Tháng 4 năm ngoái, ông Josep Borrell, khi đó là giám đốc chính sách đối ngoại và an ninh của Brussels, đã nhấn mạnh mục tiêu của EDM là giảm sự phân mảnh trong chi tiêu quân sự của EU bằng cách áp dụng cách tiếp cận một bên mua duy nhất giống như Lầu Năm Góc. Ông lập luận rằng hoạt động mua sắm của châu Âu chịu ảnh hưởng từ xu hướng tự phục vụ của các thành viên, trong khi các tiểu bang ở Mỹ "không nghi ngờ lẫn nhau khi nói đến" nơi sản xuất vũ khí.
Huyền Chi