EU thúc đẩy tái chế xe cũ hướng tới nền kinh tế tuần hoàn bền vững

8 giờ trướcBài gốc

EU thúc đẩy tái chế xe cũ hướng tới nền kinh tế tuần hoàn bền vững. Ảnh minh họa: Raw Metal Corp

Liên minh châu Âu (EU) đang có bước tiến quan trọng trong lộ trình phát triển kinh tế tuần hoàn với việc Hội đồng EU vừa thông qua đề xuất sửa đổi quy định liên quan đến phương tiện cơ giới hết hạn sử dụng.

Những thay đổi này nhằm tăng cường khả năng tái chế, tái sử dụng linh kiện và giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu thô nhập khẩu, đặc biệt là trong ngành ô tô, lĩnh vực đang tiêu thụ một lượng lớn tài nguyên mỗi năm.

Theo đề xuất mới, tất cả các phương tiện cơ giới được sản xuất trong tương lai sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn thiết kế giúp dễ dàng tháo rời, tái chế và thu hồi các bộ phận khi xe hết vòng đời sử dụng. Đồng thời, EU cũng đặt ra mục tiêu bắt buộc về tỷ lệ nhựa tái chế sử dụng trong xe, mở đường cho việc áp dụng tiêu chí tương tự đối với thép, nhôm và các nguyên liệu chiến lược khác trong thời gian tới.

Bà Paulina Hennig-Kloska, Bộ trưởng Khí hậu và Môi trường Ba Lan, quốc gia hiện đang giữ chức Chủ tịch Hội đồng EU, nhận định đây là bước chuyển có ý nghĩa then chốt. Bà nhấn mạnh, quy định mới không chỉ góp phần giảm thiểu rác thải, mà còn giúp châu Âu giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu bên ngoài, nâng cao tính tự chủ chiến lược và đặt ngành công nghiệp ô tô vào trung tâm của mô hình phát triển bền vững. Một điểm đáng chú ý trong quy định mới là phạm vi áp dụng được mở rộng đáng kể. Bên cạnh ô tô và xe tải nhẹ, các phương tiện như xe tải hạng nặng, xe máy hai hoặc ba bánh, xe bốn bánh và cả những phương tiện chuyên dụng như xe cứu thương, xe cứu hỏa, xe cẩu… cũng sẽ phải tuân thủ các tiêu chí thiết kế phục vụ mục tiêu tuần hoàn. Các nhà sản xuất sẽ được yêu cầu xây dựng chiến lược tái chế riêng cho từng dòng phương tiện, đảm bảo mọi linh kiện đều có thể được thu hồi và xử lý hiệu quả sau khi xe không còn sử dụng được. Bên cạnh đó, việc kiểm soát xe đã qua sử dụng cũng được siết chặt. Mỗi khi xe được sang tên, người bán phải cung cấp bằng chứng cho thấy phương tiện vẫn còn đủ điều kiện sử dụng và không thuộc diện hết hạn. Quy định này không áp dụng cho giao dịch giữa cá nhân nếu thực hiện trực tiếp, nhưng sẽ áp dụng nếu giao dịch qua nền tảng trực tuyến, vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro gian lận và thất thoát phương tiện. Những xe cổ hoặc có giá trị văn hóa đặc biệt sẽ được xem xét miễn trừ. Một phần quan trọng khác của đề xuất là việc đặt ra lộ trình tăng dần tỷ lệ nhựa tái chế trong các phương tiện. Cụ thể, tỷ lệ này sẽ phải đạt ít nhất 15% sau 6 năm, 20% sau 8 năm và 25% sau 10 năm kể từ khi quy định có hiệu lực. Ủy ban châu Âu có thể cấp miễn trừ tạm thời trong trường hợp khan hiếm nguồn cung hoặc giá nhựa tái chế biến động mạnh. Trong tương lai, Ủy ban cũng sẽ xem xét áp dụng các tỷ lệ tương tự với các loại vật liệu khác sau khi có đánh giá cụ thể. Để hỗ trợ doanh nghiệp và giảm gánh nặng hành chính, quy định mới cho phép xây dựng chiến lược tái chế theo nhóm phương tiện thay vì yêu cầu riêng cho từng mẫu xe. Bên cạnh đó, "hộ chiếu kỹ thuật số tuần hoàn", tài liệu điện tử mô tả chi tiết khả năng tái chế và xử lý của phương tiện, cũng sẽ được đồng bộ với các hệ thống tương tự khác trong luật pháp EU, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quản lý và lưu hành thông tin. Đề xuất cũng làm rõ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR). Theo đó, các hãng xe phải chịu trách nhiệm toàn bộ vòng đời sản phẩm, bao gồm cả chi phí thu gom, vận chuyển và xử lý phương tiện sau khi đã qua sử dụng. Trách nhiệm này đặc biệt được mở rộng đối với xe tải và xe máy, không chỉ dừng lại ở việc thu gom như trước. Đối với phương tiện không rõ nguồn gốc, các chi phí sẽ được phân bổ cho các nhà sản xuất theo thị phần. Trong trường hợp xe được nhập khẩu từ ngoài EU, chi phí xử lý sẽ do nhà nhập khẩu chịu trách nhiệm. Việc thu gom và xử lý xe hết hạn cũng được quy định rõ ràng hơn. Tất cả phương tiện khi không còn sử dụng phải được đưa đến các cơ sở được cấp phép để thực hiện quy trình xử lý đúng chuẩn, bao gồm làm sạch, loại bỏ các chất nguy hại và nghiền, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, việc trộn lẫn xe hết hạn với rác thải khác để nghiền sẽ bị cấm, trừ khi đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt. Một vấn đề khác được chú trọng là xuất khẩu xe đã qua sử dụng. Để ngăn chặn tình trạng xe cũ, hỏng được chuyển ra khỏi châu Âu dưới danh nghĩa hàng lưu hành, EU sẽ triển khai hệ thống hải quan tự động, kết nối với nền tảng MOVE-HUB nhằm đảm bảo chỉ những phương tiện đủ điều kiện mới được phép rời khỏi khu vực. Tất cả những thay đổi này nằm trong khuôn khổ Thỏa thuận Xanh châu Âu, vốn đặt trọng tâm vào mô hình kinh tế tuần hoàn. Đây là chiến lược mà EU theo đuổi nhằm kéo dài vòng đời sản phẩm, giảm lãng phí và bảo vệ tài nguyên, đặc biệt trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô hiện tiêu thụ khối lượng lớn các vật liệu như thép, nhựa, nhôm và cao su. Với đề xuất mới đã được thông qua, Hội đồng EU hiện đã sẵn sàng bước vào quá trình thương lượng với Nghị viện châu Âu để hoàn thiện và ban hành văn bản luật chính thức.

Hương Giang/Bnews/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/eu-thuc-day-tai-che-xe-cu-huong-toi-nen-kinh-te-tuan-hoan-ben-vung/377443.html