Lữ đoàn tăng thiết giáp số 41 của Đức tại Litva trong khuôn khổ sáng kiến "Tăng cường hiện diện tiền phương" của NATO. Ảnh: Bộ Quốc phòng Litva
Văn bản do Bỉ, Đức, Hà Lan, Luxembourg, Ba Lan, Litva, Séc và Slovakia cùng ký, thể hiện cam kết phối hợp hạ tầng, thống nhất quy định biên giới và tăng cường trao đổi thông tin phục vụ triển khai quân sự.
Sáng kiến được hình thành trong bối cảnh các quốc gia châu Âu đang tìm cách ứng phó hiệu quả hơn trước nguy cơ an ninh từ phía đông. Theo đó, các nước sẽ mở rộng mô hình hành lang Hà Lan - Đức - Ba Lan, nối thêm sang phía tây qua Bỉ và Luxembourg, đồng thời kéo dài về phía đông thông qua Litva, Séc và Slovakia. Mục tiêu chính là tạo ra một không gian cơ động liên tục, hỗ trợ triển khai nhanh lực lượng và khí tài trong trường hợp cần ứng phó khẩn cấp.
Tuy nhiên, dự án vẫn đối mặt nhiều rào cản như khác biệt về thủ tục hành chính, giấy phép qua biên giới, quy định về trọng tải phương tiện và quy trình hải quan, làm chậm tiến độ di chuyển của các đoàn quân sự. Trong khi đó, hệ thống đường bộ, đường sắt, cầu, cảng và sân bay ở nhiều quốc gia chưa đáp ứng yêu cầu đối với khí tài hạng nặng hoặc đoàn xe quy mô lớn. Năng lực hậu cần của các nước thành viên cũng chênh lệch đáng kể, gây khó khăn cho việc phối hợp chung.
Theo Bộ Quốc phòng Litva, cơ động quân sự là yếu tố cốt lõi trong phòng thủ hiện đại, đòi hỏi sự đồng bộ giữa phương tiện, hạ tầng, pháp lý và hậu cần. Tuyên bố của bộ này nhấn mạnh rằng việc đảm bảo lực lượng có thể di chuyển nhanh, an toàn và hiệu quả bằng đường bộ, đường sắt, đường không và đường biển là điều kiện thiết yếu cho khả năng răn đe của NATO tại châu Âu.
Litva giữ vai trò trọng tâm trong sáng kiến nhờ vị trí tiếp giáp Belarus và thành phố Kaliningrad của Nga, hai điểm nhạy cảm trong cấu trúc an ninh khu vực. Nước này đang đẩy mạnh nâng cấp tuyến giao thông đường bộ Via Baltica theo tiêu chuẩn quân sự, mở rộng năng lực giao thông của hành lang Suwałki và cải thiện mạng lưới vận tải nội địa kết nối các địa điểm triển khai lâu dài với các thao trường chính ở Pabradė và Rūdninkai. Litva cũng đề xuất sáng kiến tam giác cơ động quân sự vùng Baltic, giúp mở rộng hành lang Trung - Bắc Âu lên phía Bắc, tạo thành một dải cơ động liên tục từ Trung Âu tới vùng Baltic.
Bộ trưởng Quốc phòng Litva, ông Robertas Kaunas, cho biết ưu tiên của nước này là củng cố kết nối hạ tầng tại sườn đông NATO, đặc biệt thông qua hợp tác chặt chẽ với Ba Lan và Latvia. Ông cho hay các nguồn tài chính quốc gia và quỹ phát triển của EU đang được huy động để phục vụ mục tiêu chiến lược này.
Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc