EU thúc giục Trung Quốc bảo đảm nguồn cung đất hiếm

7 giờ trướcBài gốc

Liên quan tới việc Trung Quốc mới đây mở rộng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và công nghệ liên quan, Ủy ban châu Âu (EC) đã lên tiếng bày tỏ quan ngại sâu sắc và kêu gọi Bắc Kinh đảm bảo khả năng tiếp cận ổn định, có thể dự báo đối với các nguyên liệu chiến lược.

Theo quy định mới, các đơn vị xuất khẩu những sản phẩm có chứa dù chỉ lượng nhỏ đất hiếm có nguồn gốc từ Trung Quốc cũng sẽ phải xin giấy phép xuất khẩu từ Bộ Thương mại. Người phát ngôn EC Olof Gill cho biết, EC đang nghiên cứu kỹ các chi tiết trong các chính sách mới của Trung Quốc.

Một mỏ đất hiếm ở tỉnh Vân Nam, phía Tây Nam Trung Quốc. Ảnh: CGTN

Trước đó, tại Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU)–Trung Quốc vào tháng 7, Chủ tịch EC và Chủ tịch Hội đồng châu Âu đã bàn thảo vấn đề với Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Động thái của EU diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh siết chặt các quy định xuất khẩu đất hiếm, bao gồm mở rộng kiểm soát đối với cả công nghệ xử lý và thiết bị liên quan. Những biện pháp này được giải là nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, không mang tính phân biệt và nhằm ngăn chặn công nghệ nhạy cảm bị chuyển giao bất hợp pháp. Global Times nhận định, chính sách của Trung Quốc là bước tiến trong việc quản lý công nghiệp đất hiếm theo hướng bài bản và có trách nhiệm quốc tế.

Được biết, đất hiếm là nhóm gồm 17 nguyên tố được sử dụng trong các sản phẩm từ laser, thiết bị quân sự đến nam châm trong xe điện, tuabin gió, thiết bị điện tử tiêu dùng và quốc phòng. Theo Ngân hàng Trung ương châu Âu, khi Trung Quốc áp lệnh kiểm soát vào tháng 4, xuất khẩu đất hiếm từ Trung Quốc sang khu vực này đã giảm mạnh, khiến một số nhà máy phải tạm ngưng sản xuất.

Theo Trung tâm Nghiên cứu chung của Liên minh châu Âu (JRC), nhu cầu về đất hiếm trong các công nghệ năng lượng sạch sẽ tăng gấp năm lần vào năm 2030. Trong bối cảnh nguồn cung đất hiếm toàn cầu vẫn phụ thuộc nặng nề vào Trung Quốc, các doanh nghiệp và viện nghiên cứu châu Âu đang khẩn trương xây dựng chiến lược dài hạn nhằm giảm lệ thuộc và bảo đảm an ninh nguyên liệu.

Hiện mục tiêu của các công ty trong khối là sản xuất khoảng 1.000 tấn nam châm đất hiếm mỗi năm vào năm 2027, phục vụ ngành công nghiệp xe điện và hàng không. Song song với việc tìm kiếm nguồn khai thác mới, giải pháp tái chế đang nổi lên như một hướng đi khả thi và bền vững.

Một trong những dự án tiêu biểu là dây chuyền thí điểm tái chế đất hiếm do tập đoàn Orano phối hợp với Ủy ban Năng lượng Nguyên tử và Năng lượng Thay thế Pháp (CEA) phát triển. Từ năm 2022, các nhóm nghiên cứu của hai bên đã hợp tác thiết kế dây chuyền vòng ngắn, tức là chiết xuất trực tiếp đất hiếm ở dạng kim loại từ các nam châm hết hạn sử dụng, rồi tái tích hợp chúng vào sản phẩm mới. Kết quả thử nghiệm đầu tiên sẽ được công bố vào cuối năm 2026, làm cơ sở triển khai trên quy mô công nghiệp.

Công ty Careste (Pháp) cũng khởi công xây dựng cơ sở tách đất hiếm quy mô lớn đầu tiên của châu Âu, với vốn đầu tư 245 triệu USD. Nhà máy dự kiến kết hợp tái chế thiết bị hết hạn sử dụng với chế biến các loại đất hiếm nhập khẩu, qua đó tạo chuỗi cung ứng khép kín và giảm rủi ro chiến lược. Khi vận hành toàn phần vào cuối năm 2026, Careste kỳ vọng đóng góp khoảng 15% thị phần đất hiếm nặng toàn cầu.

Kim Ngọc

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/the-gioi-24h/eu-thuc-giuc-trung-quoc-bao-dam-nguon-cung-dat-hiem--i784149/