EVN thử nghiệm giá điện bán lẻ hai thành phần: Bước chuẩn bị cho cải cách cơ chế giá điện

9 giờ trướcBài gốc

EVN thử nghiệm giá điện bán lẻ hai thành phần từ tháng 10/2025 ( Ảnh minh họa)

Thí điểm trên giấy - Bước đi đầu tiên cho cải cách giá điện

Theo Đề án “Xây dựng hệ thống giá bán điện hai thành phần và lộ trình áp dụng cho ngành điện Việt Nam” do EVN trình Bộ Công Thương, đối tượng tham gia thử nghiệm là các khách hàng sản xuất có sản lượng điện tiêu thụ bình quân từ 200.000 kWh/tháng trở lên (tính trung bình trong 12 tháng gần nhất). Đây là nhóm khách hàng do các đơn vị thành viên EVN bán điện trực tiếp.

Trong thời gian thử nghiệm, các công ty điện lực sẽ tính toán tiền điện theo biểu giá hai thành phần song song với biểu giá hiện hành, nhưng chưa thực thu. Kết quả sẽ được gửi cho doanh nghiệp kèm so sánh để họ nắm bắt tác động, chủ động phản hồi và đề xuất trước khi áp dụng chính thức.

Việc thử nghiệm này nhằm chuẩn bị cho chuyển đổi cơ cấu giá điện theo Điều 50 của Luật Điện lực sửa đổi - hướng tới phản ánh đúng bản chất chi phí cung ứng điện năng, khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm và minh bạch hơn trong cơ chế tính giá.

Cách tính giá điện hai thành phần

Theo cơ chế mới, tiền điện hàng tháng của khách hàng sẽ gồm hai phần:

Giá công suất (Cp × Pmax) - Phản ánh chi phí cố định của hệ thống điện, tương ứng với công suất cực đại mà khách hàng sử dụng trong tháng.

Giá điện năng (Ca × Ap) - Tính theo sản lượng điện tiêu thụ thực tế, phản ánh chi phí biến đổi trong quá trình phát - truyền tải - phân phối điện.

Cách tính giá điện hai thành phần

Với cách tính này, khách hàng không chỉ quan tâm đến lượng điện tiêu thụ, mà còn phải quản lý công suất sử dụng cực đại (Pmax). Nếu giảm được công suất cực đại, dù tổng sản lượng điện tiêu thụ không đổi, tiền điện sẽ giảm. Điều này giúp giảm tải cho hệ thống điện quốc gia, tiết kiệm chi phí đầu tư nguồn và lưới điện, đồng thời thúc đẩy vận hành hiệu quả và bền vững hơn.

Theo EVN, biểu giá hai thành phần là một thông điệp khuyến khích khách hàng tối ưu vận hành, tránh sử dụng đồng loạt công suất lớn trong giờ cao điểm. Đây cũng là giải pháp quan trọng giúp hệ thống điện quốc gia vận hành linh hoạt, giảm nguy cơ quá tải và tiết kiệm nguồn lực xã hội.

Hướng tới thị trường điện cạnh tranh và sử dụng năng lượng hiệu quả

Giai đoạn thử nghiệm năm 2025 sẽ giúp EVN và Bộ Công Thương đánh giá tính khả thi, hiệu quả kinh tế - kỹ thuật và mức độ thích ứng của doanh nghiệp. Từ đó, ngành điện sẽ hoàn thiện hệ thống đo đếm thông minh, phần mềm quản lý dữ liệu, cơ chế thanh toán và quy trình giám sát giá điện hai thành phần.

EVN cho biết, sau khi kết thúc giai đoạn thử nghiệm, tập đoàn sẽ tổng hợp phản hồi của doanh nghiệp và đề xuất Bộ Công Thương phương án áp dụng thực tế theo lộ trình phù hợp, bảo đảm minh bạch, công bằng và khả thi cho cả bên cung cấp và khách hàng sử dụng điện.

Giá điện bán lẻ hai thành phần được xem là bước cải cách nền tảng trong lộ trình vận hành thị trường bán lẻ điện cạnh tranh - một trong những trụ cột của chiến lược phát triển ngành điện Việt Nam. Khi giá điện phản ánh đúng chi phí cố định và biến đổi, khách hàng sẽ có động lực điều chỉnh hành vi sử dụng điện, đầu tư công nghệ tiết kiệm năng lượng, qua đó giảm chi phí sản xuất và phát thải.

Đây cũng là công cụ chính sách hỗ trợ Việt Nam thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 trong khuôn khổ chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP). Việc tính đúng, tính đủ chi phí điện năng sẽ tạo cơ sở để khuyến khích đầu tư năng lượng tái tạo, đồng thời hạn chế lãng phí và tiêu thụ điện không hiệu quả.

Theo các chuyên gia, việc EVN thử nghiệm giá điện hai thành phần “trên giấy” trong năm 2025 là một phép thử quan trọng không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn về mặt nhận thức và hành vi của người tiêu dùng, đặc biệt là khối doanh nghiệp sản xuất công nghiệp - nhóm tiêu thụ điện lớn nhất cả nước. Khi cơ chế mới đi vào vận hành thực tế, đây sẽ là bước chuyển quan trọng hướng tới một thị trường điện minh bạch, hiện đại và bền vững hơn cho Việt Nam.

Huy Tùng

Nguồn PetroTimes : https://petrotimes.vn/evn-thu-nghiem-gia-dien-ban-le-hai-thanh-phan-buoc-chuan-bi-cho-cai-cach-co-che-gia-dien-733347.html