Tại phiên họp lần thứ hai của Ban chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì sáng nay (ngày 4/2), các bộ, ngành liên quan đã rà soát tiến độ thực hiện, thảo luận về kế hoạch triển khai và đề xuất giải pháp nhằm đẩy nhanh quá trình xây dựng.
Hai nhà máy điện hạt nhân sẽ được đặt tại hai địa điểm cụ thể: Nhà máy Ninh Thuận 1 nằm tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, trong khi Nhà máy Ninh Thuận 2 sẽ được xây dựng tại xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì và phát biểu tại phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Ảnh: VGP
Trong kết luận cuộc họp, Thủ tướng nhấn mạnh, điện hạt nhân là lĩnh vực quan trọng, đòi hỏi sự đầu tư công phu, kỹ lưỡng từ nghiên cứu, xây dựng đến vận hành. Do đó, việc triển khai dự án phải có sự đồng bộ, phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và cả hệ thống chính trị.
Về mặt pháp lý, Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Năng lượng nguyên tử để trình Quốc hội vào kỳ họp thứ 9, bảo đảm các quy định pháp luật phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế. Nguyên tắc xây dựng luật là tiếp tục áp dụng những chính sách đã được thực tiễn chứng minh hiệu quả, đồng thời cập nhật các nội dung mới phù hợp với điều kiện hiện nay.
Về cơ chế, chính sách đặc thù, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành đề xuất những giải pháp tối ưu nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện, bao gồm các vấn đề liên quan đến giải phóng mặt bằng, tái định cư, hỗ trợ sinh kế cho người dân bị ảnh hưởng, quy hoạch sử dụng đất, chỉ định thầu và các thủ tục hành chính liên quan. Bộ Công Thương, với vai trò là cơ quan thường trực Ban chỉ đạo, phải tổng hợp các đề xuất này và trình Chính phủ trước ngày 15/2 để xem xét, quyết định và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 9.
Về tiến độ dự án, Thủ tướng chỉ đạo phải rút ngắn thời gian hoàn thành so với kế hoạch trước đây. Theo yêu cầu mới, chậm nhất ngày 31/12/2031, dự án phải được hoàn tất, với mục tiêu phấn đấu hoàn thành trước ngày 31/12/2030 nhân kỷ niệm 85 năm thành lập nước và 100 năm thành lập Đảng. Các bộ, ngành, địa phương phải xây dựng lộ trình chi tiết để bảo đảm tiến độ này.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh việc lựa chọn đối tác nước ngoài tham gia dự án phải tuân thủ Kết luận của Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Bộ Chính trị. EVN, Petrovietnam cùng các cơ quan liên quan được giao nhiệm vụ cử đoàn công tác sang đàm phán với các đối tác quốc tế ngay trong tháng 2, đồng thời luôn có phương án dự phòng để đảm bảo tính chủ động trong mọi tình huống.
Về quy mô, công suất và tổng mức đầu tư của hai nhà máy, Thủ tướng yêu cầu cần căn cứ vào kết quả đàm phán với các đối tác nước ngoài và cập nhật theo tình hình thực tế. Các phương án đầu tư sẽ được cấp có thẩm quyền xem xét và quyết định để bảo đảm tính khả thi của dự án.
Một trong những vấn đề quan trọng là nguồn nhân lực. Thủ tướng yêu cầu các cơ quan liên quan rà soát, tập hợp đội ngũ chuyên gia, kỹ sư đã được đào tạo về điện hạt nhân, đồng thời lên kế hoạch đào tạo bổ sung để đáp ứng nhu cầu thực tế. Đặc biệt, cần có chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao, trong đó chú trọng đến việc tuyển chọn các tổng chỉ huy, tổng công trình sư cho dự án.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: VGP
Về nguồn vốn, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính bố trí kinh phí dự phòng theo đúng quy định pháp luật, nếu cần thiết có thể ứng trước vốn, đặc biệt là kinh phí dành cho giải phóng mặt bằng và tái định cư tại Ninh Thuận. Bộ Kế hoạch và Đầu tư có nhiệm vụ thẩm định nhanh các thủ tục cần thiết, đồng thời đề xuất các cơ chế, chính sách phù hợp để bảo đảm nguồn lực triển khai dự án.
Về mặt bằng, Thủ tướng biểu dương tỉnh Ninh Thuận vì đã thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh để thực hiện các công tác trong thẩm quyền địa phương. Ông yêu cầu tỉnh phải đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, di dời dân cư và bảo đảm ổn định sinh kế cho người dân bị ảnh hưởng. Trong năm 2025, việc tái định cư phải hoàn tất để tạo điều kiện cho quá trình xây dựng nhà máy. Ngoài ra, Ninh Thuận cũng cần kêu gọi đầu tư công tư để khai thác hiệu quả sân bay Thành Sơn, tạo động lực phát triển kinh tế địa phương.
Thủ tướng giao Bộ Công Thương khẩn trương hoàn thiện và trình dự thảo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, bảo đảm phù hợp với định hướng phát triển điện hạt nhân, với thời hạn hoàn thành trước ngày 28/2/2025. Việc quy hoạch phải được thực hiện trên cơ sở cân nhắc tổng thể lợi ích quốc gia, đảm bảo công bằng giữa các vùng miền, đồng thời ưu tiên phát triển các công trình năng lượng trọng điểm tại các địa bàn còn nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng Bộ Ngoại giao được giao nhiệm vụ phối hợp với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) để triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ nghiên cứu, xây dựng chương trình đào tạo nhân lực phục vụ dự án. Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm thẩm định các yếu tố liên quan đến tác động môi trường để bảo đảm dự án được triển khai an toàn, bền vững.
Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được xem là một trong những công trình chiến lược nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia trong dài hạn. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương sẽ tập trung mọi nguồn lực để đưa dự án vào hoạt động đúng tiến độ, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước.
T.Ng