Fed lo ngại về sự xuất hiện của một xu hướng lạ trong nền kinh tế Mỹ

một giờ trướcBài gốc

Các doanh nghiệp Mỹ đã giảm mạnh tốc độ tuyển dụng trong năm nay và tỏ ra thận trọng hơn khi họ chưa rõ tác động đầy đủ từ các chính sách kinh tế quy mô lớn của Tổng thống Donald Trump, theo một bài phân tích từ CNN.

Nền kinh tế mất đi việc làm trong tháng 6 và tháng 8, trong khi tốc độ tăng trưởng việc làm trung bình ba tháng kết thúc vào tháng 9 chỉ quanh mức 62.000, theo Bộ Lao động Mỹ. Thế nhưng, năng suất lao động, yếu tố then chốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vẫn ở mức cao. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), giá trị toàn bộ hàng hóa và dịch vụ được tạo ra trong nền kinh tế, cũng duy trì đà tăng vững chắc.

Sự đối lập giữa kinh tế mở rộng và thị trường lao động suy yếu đang tạo ra bài toán khó cho các nhà hoạch định chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), khiến họ băn khoăn không biết nền kinh tế cần được hạ nhiệt hay kích thích mạnh hơn.

“Độ chênh giữa tăng trưởng kinh tế mạnh và số liệu việc làm yếu tạo ra bối cảnh đặc biệt thách thức cho việc quyết định chính sách”, các quan chức Fed nêu rõ trong cuộc họp tháng 10/2025.

Một nền kinh tế tăng trưởng, được hỗ trợ bởi sức chi tiêu bền bỉ của người tiêu dùng và dòng vốn đầu tư lớn vào AI, lẽ ra phải thúc đẩy hoạt động tuyển dụng, nhất là khi Fed đã bắt đầu cắt giảm lãi suất. Nhưng điều đó lại chưa xảy ra, và thậm chí có lo ngại rằng sẽ không xảy ra.

Chuỗi tăng kỷ lục của thị trường chứng khoán Mỹ trong thời gian gần đây cho thấy nhiều doanh nghiệp đang lạc quan về giá trị mà trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại. Tuy nhiên, sự tự tin này đến nay vẫn chưa chuyển hóa thành lực đẩy hỗ trợ cho thị trường lao động. Chi tiêu của doanh nghiệp cho thiết bị xử lý thông tin và phần mềm chiếm 4,4% GDP trong quý 2/2025, theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ, thấp hơn một chút so với mức đỉnh năm 2000 khi các doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư trong thời kỳ bùng nổ dot com. Sức chi tiêu ổn định của người tiêu dùng năm nay cũng góp phần giữ lợi nhuận doanh nghiệp ở mức tốt.

“Doanh nghiệp đang rót nhiều tiền vào công nghệ mới, nhưng điều đó đôi khi đồng nghĩa với việc cắt giảm các khoản chi khác, chẳng hạn như tuyển dụng”, ông Eugenio Alemán, nhà kinh tế trưởng tại Raymond James nhận định. Ông cho rằng đà đầu tư mạnh vào AI có khả năng kéo dài trong quý 3 và sẽ đạt đỉnh vào năm tới.

Đợt đóng cửa chính phủ gần đây có thể khiến GDP trong quý hiện tại (từ tháng 10 đến tháng 12) bị ảnh hưởng, nhưng kinh tế Mỹ được kỳ vọng sẽ bù đắp phần lớn thiệt hại này vào đầu năm sau.

Trong khi đó, thị trường lao động lại đang bị kìm hãm bởi các thay đổi lớn về chính sách mà Tổng thống Donald Trump triển khai từ đầu năm nay. “Đây là một năm khó khăn với việc làm, chính bởi những điều chỉnh trong chính sách thương mại và nhập cư đã tác động đến cả nguồn cung và nhu cầu lao động”, ông James Ragan, giám đốc nghiên cứu quản lý tài sản tại DA Davidson quan sát.

Theo các nhà kinh tế, chưa rõ liệu việc cắt giảm lãi suất có đủ sức để bù đắp tác động tiêu cực từ những thay đổi chính sách lớn, vốn đang làm gia tăng sự bất định và kìm hãm hoạt động tuyển dụng, hay không.

“May mắn là chúng ta chưa chứng kiến hiện tượng sa thải trên diện rộng, bởi đó chính là cách biến một giai đoạn tăng trưởng không có việc làm thành suy thoái. Kinh tế có thể tăng dù không tạo nhiều việc làm, nhưng năng suất phải đủ tốt”, ông Ryan Sweet, nhà kinh tế trưởng Mỹ tại Oxford Economics bình luận.

Một giai đoạn tăng trưởng không tạo thêm việc làm có thể nhanh chóng dẫn tới suy thoái.

“Bạn sẽ dễ tổn thương trước bất kỳ cú sốc nào. Thị trường lao động là tuyến phòng thủ của nền kinh tế, và nếu tuyến này bắt đầu suy yếu, thì coi như ‘vỡ trận’”, nhà kinh tế Ryan Sweet nhấn mạnh.

Điều này cũng làm gia tăng rủi ro Fed mắc sai lầm chính sách.

“Khi nói về chính sách tiền tệ, câu chuyện của năm tới sẽ xoay quanh việc xử lý một giai đoạn tăng trưởng không có việc làm”, ông Ryan Sweet của Oxford Economics nói với CNN.

Trong bài phát biểu tháng trước, Thống đốc Fed Christopher Waller mô tả sự lệch nhịp giữa tăng trưởng GDP và việc làm là một xung đột cần được giải quyết, dù là theo hướng tốt hay xấu.

“Một điều gì đó phải thay đổi. Hoặc tăng trưởng kinh tế giảm để phù hợp với thị trường lao động yếu, hoặc thị trường lao động phục hồi để bắt kịp tốc độ tăng trưởng mạnh”, ông nói.

Và nếu tăng trưởng việc làm tiếp tục không tương xứng với GDP, kinh tế Mỹ sẽ rơi vào trạng thái mong manh.

Tăng trưởng kinh tế quá mạnh cũng khiến Fed bớt tự tin hơn vào việc tiếp tục giảm lãi suất, trong khi ngay nội bộ Ủy ban thiết lập chính sách tiền tệ đã có nhiều ý kiến dè dặt.

“Với hai đợt giảm lãi suất đã thực hiện, tôi cho rằng rất khó để tiếp tục cắt giảm trong tháng 12, trừ khi xuất hiện bằng chứng rõ ràng rằng lạm phát sẽ giảm nhanh hơn dự kiến hoặc thị trường lao động hạ nhiệt mạnh hơn”, Chủ tịch Fed chi nhánh Dallas Lorie Logan phát biểu tại một sự kiện ở Zurich vào cuối tuần qua, đồng thời bày tỏ niềm tin rằng đã có dấu hiệu cho thấy chính sách hiện không còn quá thắt chặt.

Mỹ Hân

Nguồn Thương Gia : https://thuonggiaonline.vn/fed-lo-ngai-ve-su-xuat-hien-cua-mot-xu-huong-la-trong-nen-kinh-te-my-post565082.html