Trên con đường Y Ngông đã được thảm nhựa, xe cộ qua lại tấp nập, ông Trần Văn Đính, ở tổ dân phố 5, phường Buôn Ma Thuột (trước đây là phường Tân Thành), tỉnh Đắk Lắk nhớ lại, khi nhà nước triển khai dự án đường giao thông, người dân rất vui mừng và đồng tình ủng hộ. Gia đình ông cũng tích cực phối hợp để các công việc kiểm đếm, triển khai các thủ tục đền bù, giải phóng mặt bằng diễn ra thuận lợi, nhanh chóng. Năm 2012, UBND thành phố Buôn Ma Thuột khi đó đã ra quyết định thu hồi hơn 408m2 đất của gia đình ông để thực hiện dự án. Nhưng đã 13 năm, qua nhiều lần kiến nghị đến các cấp có thẩm quyền, việc chi trả tiền bồi thường vẫn chưa được thực hiện.
Sau 15 năm triển khai đường Y Ngông vẫn dang dở.
Ông Trần Văn Đính, cho biết: “Rất là nhiều lần rồi mà không được trả lời cụ thể. Bao nhiêu, bao lâu đền bù hoặc là thời gian nào, có đền bù hay không mà không trả lời rõ ràng”.
Cũng bị thu hồi hơn 178m2 đất tại dự án mở rộng, nâng cấp đường Y Ngông (đoạn Mai Xuân Thưởng - Tỉnh lộ 1), việc bồi thường cho gia đình ông Vũ Công Đức, ở phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đến nay vẫn chỉ nằm trên giấy. Ông Đức cho biết, việc dự án dây dưa kéo dài chưa hoàn thiện, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người dân. Ông Đức bày tỏ, sau khi tổ chức chính quyền địa phương được sắp xếp theo mô hình hai cấp, UBND thành phố Buôn Ma Thuột - cơ quan trước đây ra quyết định thu hồi đất đã không còn hoạt động. Vì vậy, ông rất mong chính quyền phường Buôn Ma Thuột sớm xem xét, giải quyết việc đền bù và hỗ trợ cho người dân có đất bị thu hồi.
Hơn 1 thập kỷ, hàng trăm người dân ở Buôn Ma Thuột vẫn mòn mỏi chờ bồi thường tại dự án đường giao thông Y Ngông.
“Trước khi sáp nhập thì có làm đơn lên tỉnh, còn cách giải quyết thì chưa thấy trả lời! Không biết là giờ bàn giao cho ai, bên nào là chịu trách nhiệm về vến đề này. Rất mong là cơ quan nhà nước có thẩm quyền hãy cho người dân biết có chi trả bồi thường hay không và bao giờ chi trả”, ông Vũ Công Đức nói.
Năm 2010, UBND thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk ra quyết định phê duyệt dự án mở rộng, nâng cấp đường Y Ngông với tổng vốn đầu tư hơn 42 tỷ đồng, chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng ước tính là hơn 5,9 tỷ đồng. Nhưng khi lập phương án chi tiết cho 188 hộ dân và 2 tổ chức, chi phí thực tế tăng đến hơn 30 tỷ đồng.
Do khó khăn về ngân sách, dự án bị trì hoãn đến năm 2017 mới triển khai trở lại. Chiều rộng đường thi công bị thu hẹp từ 26m xuống còn 11,1m, diện tích thực tế thu hồi để làm đường giảm đi, nhưng các cơ quan chức năng lại không ra các quyết định điều chỉnh tổng mức đầu tư, cơ cấu nguồn vốn cũng như các quyết định điều chỉnh về thu hồi đất và phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng. Dẫn đến phát sinh những vướng mắc, khó khăn kéo dài.
Các hộ dân bức xúc vì việc đền bù tại dự án đường giao thông Y Ngông dây dưa kéo dài, thiếu trách nhiệm.
Ông Nguyễn Quốc Đồng, Giám đốc Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Đắk Lắk, cho biết, dự án mới thực hiện được gần 90% khối lượng, còn 188,5m cuối đường chưa thi công do vướng mặt bằng. Trong khi đó, các chính sách, đơn giá và quy định đã thay đổi, chi phí bồi thường tăng nhiều lần. Tính toán sơ bộ là hơn 108 tỷ đồng (đối với phương án đường rộng 26m) và gần 37 tỷ đồng (đối với phương án đường rộng 11,1m). Đồng thời, tài sản kiểm kê và lập phương án bồi thường năm 2012 chung cho toàn bộ diện tích theo chỉ giới, cơ quan chức năng không thể xác định và tách riêng phần tài sản nào thuộc phạm vi 11,1m, phần tài sản nào thuộc diện tích còn lại để lập phương án mới.
Do đó, Ban quản lý dự án đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk xem xét phương án tiếp tục thực hiện dự án đường Y Ngông theo đúng quy hoạch ban đầu là 26m, tiến hành bồi thường cho người dân theo quyết định thu hồi với mức giá bồi thường theo quy định hiện hành.
Bê tông - nhựa đường đứt quãng, cam kết trách nhiệm không được tuân thủ.
Theo ông Nguyễn Quốc Đồng, phương án này vừa đảm bảo tính pháp lý vừa phù hợp với nguyện vọng của người dân: “Để giải quyết các vấn đề, trên quan điểm của Ban, trong thời gian tới đề xuất chủ trương đầu tư hoàn thiện tuyến đường này với quy mô theo đúng quy hoạch 26m. Trên cơ sở cho phép kế thừa các quyết định đã phê duyệt và điều chỉnh các chế độ chính sách theo quy định hiện hành sẽ giải quyết được tính pháp lý cũng như quyền lợi của người dân”.
Một con đường không thể chỉ được xây bằng bê tông và nhựa đường, mà phải được xây đắp từ trách nhiệm, quyền lợi và niềm tin giữa chính quyền và người dân. Sau 15 năm, dự án đường Y Ngông (phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) vẫn còn dang dở, những đoạn bê tông và nhựa đường vẫn đứt quãng, quyền lợi của người dân vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Chính quyền hai cấp của tỉnh Đắk Lắk đã đi vào hoạt động được bốn tháng - khoảng thời gian đủ để nhận rõ và đưa ra những giải pháp giải quyết những tồn tại, vướng mắc. Người dân mong mỏi chính quyền sớm vào cuộc quyết liệt, giải quyết dứt điểm các vấn đề còn tồn đọng, đảm bảo công bằng trong hỗ trợ và đền bù, để con đường Y Ngông thực sự trở thành con đường của niềm tin và trách nhiệm.
Chính quyền địa phương 2 cấp tỉnh Đắk Lắk mới đã hoạt động 4 tháng, đã đủ thời gian để nhìn rõ và bắt tay khắc phục vướng mắc, bất cập.