Các doanh nghiệp Việt Nam đã sẵn sàng tìm kiếm các đối tác Hoa Kỳ để mua các mặt hàng có thế mạnh của nông nghiệp Hoa Kỳ như nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật sinh học, sản phẩm thịt, thủy sản nước lạnh, gỗ nguyên liệu.
Thắt chặt quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện
Chuyến thăm nhằm củng cố quan hệ thương mại song phương, tìm hiểu cơ hội tăng cường nhập khẩu nông lâm thủy sản của Hoa Kỳ hướng tới cân bằng cán cân thương mại giữa hai nước. Các doanh nghiệp Việt Nam kỳ vọng bên cạnh việc mua hàng, sẽ có điều tiếp nhận chuyển giao các giải pháp khoa học - công nghệ để cải thiện chuỗi giá trị nông sản.
Theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, Việt Nam và Hoa Kỳ đều là những nước có thế mạnh về nông nghiệp nhưng có tính chất bổ trợ lẫn nhau, không cạnh tranh trực tiếp. “Điều quan trọng nhất là với sự vào cuộc của Chính phủ hai bên, nông nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ ngày càng kết nối chặt chẽ, chia sẻ chung chuỗi cung ứng qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh, hỗ trợ cho lợi ích của người sản xuất và tiêu dùng mỗi nước” - Bộ trưởng nhấn mạnh - “Các doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam đã và đang chung tay mạnh mẽ cùng Chính phủ tăng mua hàng nông lâm thủy sản Hoa Kỳ có thế mạnh, làm hài hòa cán cân thương mại song phương, qua đó gắn kết chặt chẽ chuỗi cung ứng nông lâm thủy sản của 2 nước, góp phần đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu”.
Trước đó, đánh dấu kỷ niệm tròn một năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ, đoàn doanh nghiệp nông nghiệp Mỹ lớn nhất trong lịch sử đã có chuyến thăm Hà Nội hồi tháng 9/2024. Chuyến thăm do Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) Alexis Taylor dẫn đầu, đã thể hiện quan tâm sâu sắc của các doanh nghiệp xứ cờ hoa đối với thị trường Việt Nam. Phát đoàn Mỹ quy tụ đại diện chính quyền 9 bang cùng 35 doanh nghiệp và 25 hiệp hội ngành hàng tiêu biểu.
Ngoài tăng cường trao đổi thương mại, hai nước đều hướng đến phát triển xã hội bao trùm, bình đẳng, tăng cường khả năng chống chịu cho các vùng nông thôn và chuyển đổi sản xuất, năng lượng bền vững. Nổi bật là sáng kiến “Năm quốc tế Nữ nông dân 2026” mà Hoa Kỳ, Việt Nam thuộc nhóm nòng cốt khởi xướng và được Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết tháng 5/2024. Ngay sau đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam phối hợp chặt chẽ với Phái đoàn Hoa Kỳ tại ASEAN và USDA tổ chức chuỗi sự kiện khởi động sáng kiến. Chương trình đưa hai nữ nông dân Jennifer Schmidt và Jaclyn Wilson đến Đông Nam Á đối thoại với cộng đồng phụ nữ làm nông nghiệp, với Việt Nam là điểm dừng đầu tiên.
Đóng góp tích cực cho nền kinh tế toàn cầu
Ngày nay, người tiêu dùng Mỹ ưa chuộng nông sản Việt Nam, đặc biệt là gia vị, trái cây, thủy sản, đồ gỗ nội thất. Trong khi đó, các nhà sản xuất Việt Nam ngày càng có nhu cầu nhập khẩu các loại nguyên liệu như bột bã ngô, đậu tương, sản phẩm thịt, sữa, nguyên liệu gỗ, thiết bị chuồng trại, cây con giống…
Việt Nam có những nhà nông hiện đại, không ngừng chuyên nghiệp hóa, chuyển đổi sản xuất. Các doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân có tay nghề và tri thức, sẵn sàng tiếp nhận kỹ thuật tiên tiến từ Mỹ để gia tăng sản xuất, đảm bảo cung ứng thị trường gắn với bảo vệ môi trường. Nguồn nguyên liệu có chất lượng và hàm lượng khoa học công nghệ cao của Hoa Kỳ có thể làm đòn bẩy cho Việt Nam phát triển các chuỗi cung ứng có năng lực cạnh tranh.
Ngành nông nghiệp Việt Nam đã và đang chủ động thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ hợp tác với các đối tác Hoa Kỳ cả ở Liên bang, cấp bang, hiệp hội, doanh nghiệp. Ở cấp chính quyền, rất nhiều thỏa thuận đã được ký kết giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam với các cơ quan chức năng, chính quyền các bang của Hoa Kỳ. Ở cấp độ hiệp hội và doanh nghiệp, từ đầu năm 2020 đến nay đã có 18 Bản ghi nhớ của các doanh nghiệp Việt Nam mua hàng nông lâm thủy sản của Hoa Kỳ, với tổng giá trị 6 tỷ USD, trong đó đã thực hiện được 3 tỷ USD.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy
Thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà sản xuất Hoa Kỳ thâm nhập thị trường Việt Nam. Việt Nam đã hoàn tất thủ tục đăng ký cho 509 doanh nghiệp sản xuất thịt, sản phẩm thịt và 232 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản vào Việt Nam; tới thời điểm này, không còn hồ sơ tồn đọng chưa xử lý. Hai nước cũng đang tích cực mở cửa thị trường trái cây song phương, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây cũng như người tiêu dùng được thưởng thức hương vị thơm ngon và đặc trưng của xứ nhiệt đới, ôn đới.
Việt Nam cũng là một trong 8 nước châu Á đầu tiên chấp nhận các sản phẩm giống cây trồng áp dụng công nghệ sinh học của Hoa Kỳ, đến nay chấp thuận phê duyệt tất cả 61 hồ sơ đăng ký của các doanh nghiệp Hoa Kỳ. Hai bên đã thống nhất phương pháp, quy trình, thủ tục kiểm dịch động thực vật và an toàn thực phẩm một cách minh bạch và tiện lợi, tạo điều kiện tốt nhất cho mở cửa thị trường hàng nông lâm thủy sản của hai nước. Đồng thời, Nghị định 73/2025/NĐ-CP mới ban hành ngày 31/3/2025 cũng giảm thuế về bằng 0% cho các mặt hàng xuất khẩu nông lâm thủy sản có thể mạnh của Hoa Kỳ. Kết quả là xuất khẩu nông lâm thủy sản của mỗi bên sang nhau tăng đều đặn ở mức cao khoảng 10% trong 10 năm trở lại đây.
Hợp tác sâu rộng, bền vững
Chuyến thăm của đoàn Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam đến Mỹ vào tháng 6/2025 thể hiện thiện chí của Việt Nam nhằm thúc đẩy niềm tin đối tác chiến lược trong cùng chuỗi cung ứng nông lâm thủy sản song phương, qua đó vun đắp hơn nữa cho quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện nhân kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.
Trong trao đổi với báo chí Việt Nam, đại diện của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã khẳng định: “Bất kỳ sự mất cân bằng thương mại nông nghiệp nào phần lớn đều phụ thuộc vào từng ngành cụ thể và chịu ảnh hưởng của các yếu tố như chính sách quản lý, nhu cầu người tiêu dùng và động lực chuỗi cung ứng. Đảm bảo tiếp cận thị trường bình đẳng và giảm thuế quan vẫn là những ưu tiên hàng đầu để duy trì tăng trưởng thương mại dài hạn”.
Theo TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam, việc Chính quyền Tổng thống Trump công bố áp thuế 10% từ 2/4/2025 và khả năng áp thuế đối ứng lên mức 46% từ 9/7/2025 đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ gây quan ngại sâu sắc cho không chỉ doanh nghiệp Việt Nam mà cả các doanh nghiệp Hoa Kỳ.
TS. Tuấn phân tích: “Bên cạnh việc bào mòn biên lợi nhuận, suy giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp cả hai bên, làm tăng giá hàng nông lâm thủy sản thiết yếu cho người tiêu dùng Hoa Kỳ, việc áp thuế đối ứng quá cao sẽ gây đứt gãy chuỗi cung ứng nông lâm thủy sản mà doanh nghiệp và Chính phủ hai nước đã nỗ lực gây dựng trong thời gian vừa qua. Cũng rất cần lưu ý, nông lâm thủy sản là hàng hóa thiết yếu, việc tăng giá của mặt hàng này có ảnh hưởng rất bất lợi cho tầng lớp tiêu dùng bình dân Hoa Kỳ”.
Phạm Huân/VOV-Washington