Gần 50 năm chưa có hướng dẫn mới về tình tiết 'có tính chất côn đồ'

13 giờ trướcBài gốc

Bà Phạm Thị Minh Hiếu, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng vừa ký báo cáo tổng kết thi hành Bộ luật Hình sự (BLHS) của Sở này với vai trò là cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh.

Báo cáo cho thấy những kết quả tích cực nhưng cũng chỉ ra những điểm nghẽn pháp lý quan trọng.

Bà Phạm Thị Minh Hiếu, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng.

Cụ thể, qua quá trình tham gia tố tụng của các trợ giúp viên pháp lý, nhận thấy hiện nay các cơ quan tiến hành tố tụng chưa áp dụng thống nhất đối với các vụ án gây thương tích, hậu quả chết người chưa xảy ra mà áp dụng máy móc theo Án lệ số 47/2021/AL (Án lệ số 47) dẫn đến bất lợi cho bị can, bị cáo.

Thực tiễn giải quyết các vụ án giết người vẫn có quan điểm cho rằng, chỉ cần căn cứ vào yếu tố “dùng hung khí nguy hiểm tấn công vào vùng trọng yếu trên cơ thể” là có thể khẳng định người phạm tội có ý thức tước đoạt mạng sống của bị hại.

Từ đó, áp dụng Án lệ số 47 để khởi tố người phạm tội về tội giết người mà không xem xét, đánh giá các yếu tố khác như: Mâu thuẫn giữa người phạm tội và bị hại, cường độ tấn công của người phạm tội; tỉ lệ tổn thương cơ thể của bị hại và nhân thân của người phạm tội.

Do vậy, vẫn còn các quan điểm chưa thống nhất giữa các cơ quan tiến hành tố tụng về định tội danh giữa tội giết người và tội cố ý gây thương tích. Do đó, cần có hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp này...

Hội thảo về án lệ của TAND Tối cao tại Lâm Đồng ngày 17-10.

Cũng theo báo cáo, BLHS năm 2015 quy định “phạm tội có tính chất côn đồ” là một tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại điểm d Khoản 1 Điều 52.

Hiện nay, việc áp dụng tình tiết “có tính chất côn đồ” được quy định trong BLHS của các cơ quan tiến hành tố tụng còn nhiều quan điểm khác nhau, làm cho việc đánh giá, vận dụng tình tiết này mang tính chủ quan, ở mỗi nơi lại mỗi khác, dẫn đến khó khăn khi giải quyết các vụ việc đã xảy ra trong thực tế.

Nguyên nhân dẫn đến khó khăn là cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có bất kỳ văn bản pháp luật hiện hành nào nêu rõ về khái niệm hay hướng dẫn một cách rõ ràng về việc áp dụng tình tiết “có tính chất côn đồ”.

Ông Nguyễn Văn Quản, Phó Chánh án TAND tỉnh Lâm Đồng, phát biểu tại hội thảo án lệ.

Hiện nay, thực tiễn áp dụng tình tiết tăng nặng “có tính chất côn đồ” hay tình tiết định khung trách nhiệm hình sự “có tính chất côn đồ” lại chỉ tham khảo vào văn bản duy nhất đã ban hành từ gần nửa thế kỷ trước là Công văn số 38/NCPL ngày 6-1-1976 của TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng tình tiết có tính chất côn đồ.

“Gần đây mới có Án lệ số 17/2018/AL nhưng xử lý về tội giết người, trong đó có xác định yếu tố được xem là “có tính chất côn đồ” để vận dụng tương tự nên gây lúng túng cho các cơ quan tố tụng. Do đó, cần có quy định cụ thể để thống nhất trong việc áp dụng”, Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng đề xuất.

Mới đây, tại Lâm Đồng, TAND Tối cao và Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến đối với các Dự thảo án lệ.

Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, TAND Tối cao đã xây dựng 20 Dự thảo án lệ để đưa ra xin ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học. Trong đó, về hình sự có 6 Dự thảo án lệ; về dân sự, kinh doanh, thương mại, hôn nhân và gia đình có 12 Dự thảo án lệ; về hành chính có 2 Dự thảo án lệ.

Hội thảo ghi nhận nhiều tham luận góp ý đối với các Dự thảo án lệ, hướng tới sự thống nhất trong thực tiễn tư pháp... của nhiều chuyên gia như: Phó Chánh án TAND tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Văn Quản; Chánh án TAND Khu vực 2 - TP.HCM Nguyễn Thành Vinh; Trưởng Khoa Luật, Trường Đại học Đà Lạt - bà Nguyễn Thị Loan; chuyên gia Nhật Bản Tsukahara Masanori…

Các dự thảo án lệ này, nếu được thông qua, sẽ tạo ra những "hình mẫu" pháp lý, giúp tháo gỡ các vướng mắc mà Sở Tư pháp Lâm Đồng và các cơ quan tố tụng khác đang gặp phải, hướng tới sự thống nhất và minh bạch trong thực tiễn tư pháp.

PHƯƠNG NAM

Nguồn PLO : https://plo.vn/gan-50-nam-chua-co-huong-dan-moi-ve-tinh-tiet-co-tinh-chat-con-do-post876622.html