Gần cơ sở, rõ trách nhiệm

3 giờ trướcBài gốc

Giờ học của học sinh Trường Tiểu học Quang Trung (phường Thuận Hóa)

Rõ trách nhiệm, khơi thông nguồn lực

Theo Nghị định số 142/2025/NĐ-CP, ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT và các thông tư hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, thẩm quyền quản lý giáo dục giữa các cấp chính quyền đã được phân định rõ. Sở GD&ĐT giữ vai trò chủ đạo trong chỉ đạo chuyên môn; UBND cấp xã đảm nhận công tác quản lý trực tiếp trên địa bàn.

Ngày 12/6/2025, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành 5 thông tư quy định chi tiết việc phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền của cấp huyện cho cấp tỉnh và cấp xã trong lĩnh vực giáo dục. Trong đó, các nội dung về quản lý nhân sự và chuyên môn của cấp huyện được chuyển giao cho UBND cấp tỉnh thực hiện thông qua Sở GD&ĐT. Những nội dung, như thành lập hoặc cho phép thành lập trường học, cho phép hoạt động, đình chỉ hoạt động giáo dục, sáp nhập, chia tách, giải thể từ trường mầm non đến trung học cơ sở, được phân công cho UBND cấp xã…

Căn cứ vào các nghị định, thông tư, văn bản hướng dẫn về phân cấp, phân quyền trong quản lý giáo dục, Bộ GD&ĐT tổ chức hội nghị triển khai phân cấp quản lý nhà nước về giáo dục khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp cho đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục của các Sở GD&ĐT và cán bộ, công chức cấp xã phụ trách về giáo dục.

Từ ngày 1/7/2025, Sở GD&ĐT TP. Huế đã chủ động triển khai nhiều nội dung để bảo đảm bộ máy hành chính vận hành ổn định, không gián đoạn.

Theo ông Nguyễn Tân, Giám đốc Sở GD&ĐT TP. Huế, quản lý giáo dục theo mô hình 2 cấp có cả thách thức lẫn thuận lợi. Về thách thức, quy mô quản lý rộng hơn, trực tiếp hơn, đòi hỏi bộ máy phải nhanh chóng thích ứng. Về cơ hội, chính quyền 2 cấp giúp nâng cao trách nhiệm của cơ quan quản lý chuyên ngành ở cấp sở và chính quyền cơ sở, khơi thông nguồn lực đầu tư cho giáo dục.

“Cơ quan quản lý hành chính địa phương chịu trách nhiệm bảo đảm các điều kiện phát triển giáo dục; còn cơ quan chuyên môn chịu trách nhiệm về chất lượng dạy - học. Trên cơ sở đó, việc bố trí, quản lý đội ngũ nhà giáo cũng chặt chẽ, khắc phục tình trạng thừa - thiếu giáo viên cục bộ, đồng thời điều chỉnh mạng lưới trường lớp phù hợp với biến động dân số”, ông Tân cho biết.

Điểm thuận lợi của mô hình này là giảm đầu mối cấp huyện, đồng nghĩa với việc bỏ quản lý giáo dục cấp phòng. Nhờ vậy, chuyên môn cấp sở gần gũi hơn với cơ sở, có điều kiện sát sao, kịp thời hướng dẫn và tháo gỡ vướng mắc trực tiếp trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Nguyên tắc vận hành của mô hình là “rõ việc, rõ vai, rõ sản phẩm, rõ trách nhiệm”, tránh chồng chéo hoặc bỏ sót. Đồng thời, cơ chế phối hợp giữa chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn còn góp phần khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục, nhờ sự giám sát và thúc đẩy lẫn nhau giữa hai chủ thể quản lý.

Nâng cao năng lực cán bộ cơ sở

Sau gần 2 tháng triển khai, nhiều xã, phường bước đầu vận hành ổn định quản lý giáo dục theo cơ chế mới. Ông Hồ Văn Khởi, Phó Chủ tịch UBND xã A Lưới 4 cho rằng, hoạt động quản lý nhà nước về giáo dục cơ bản thông suốt. Công tác chuẩn bị năm học mới thuận lợi nhờ sự chỉ đạo kịp thời, trực tiếp từ chính quyền. Địa bàn hẹp, số lượng trường lớp không nhiều nên xã có điều kiện quan tâm sâu sát, nắm bắt khó khăn của các trường và tháo gỡ kịp thời.

Tuy nhiên, thách thức lớn hiện nay nằm ở đội ngũ công chức phụ trách giáo dục tại cấp xã. Theo hướng dẫn, mỗi phòng văn hóa - xã hội của xã, phường được bố trí tối đa 2 biên chế công chức phụ trách GD&ĐT. Trên thực tế, nhiều địa phương không đủ người, hoặc có nhưng không đúng chuyên môn. Điều này khiến việc tham mưu cho UBND xã, phường trong công tác chỉ đạo, xây dựng kế hoạch giáo dục đôi khi chưa kịp thời, thiếu tính chuyên sâu.

Ông Võ Văn Thịnh, Chủ tịch UBND phường Dương Nỗ, cho hay: “Hiện phường chưa có cán bộ chuyên môn về giáo dục. Cá nhân tôi từng công tác trong ngành GD&ĐT nên tạm thời có thể chỉ đạo, hướng dẫn phòng văn hóa - xã hội triển khai văn bản và kế hoạch. Tuy nhiên, rất cần một cán bộ có chuyên môn để tham mưu trực tiếp, vì đây là lĩnh vực đặc thù”.

Nâng cao năng lực đội ngũ công chức cấp xã là yêu cầu vừa cấp bách, vừa lâu dài để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vận hành hiệu quả trong lĩnh vực giáo dục. Quá trình sắp xếp bộ máy cần gắn liền với việc bồi dưỡng, chuẩn hóa cán bộ quản lý giáo dục ở cấp xã, nhằm bảo đảm đủ năng lực triển khai các nhiệm vụ. Ngành giáo dục cũng cần xây dựng các chương trình tập huấn chuyên sâu cho đội ngũ này, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục ở cơ sở.

Một vấn đề khác cũng được đặt ra là tình trạng thừa - thiếu giáo viên cục bộ. Việc điều động, sắp xếp giáo viên giữa các trường trong cùng địa bàn hiện chưa thể thực hiện. Ông Hồ Văn Khởi đề xuất, cần có cơ chế cho phép UBND xã điều động giáo viên, nhân viên trong địa bàn khi cần thiết để bảo đảm thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.

Bài, ảnh: Cát An

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/giao-duc/gan-co-so-ro-trach-nhiem-157487.html