Gạo Việt vươn tầm cao mới

18 giờ trướcBài gốc

Lần đầu xuất khẩu gạo phát thải thấp, giá trị cao

Mới đây, lô hàng 500 tấn gạo nhãn hiệu "Gạo Việt xanh, phát thải thấp" đã được xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản với giá bán tại kho của Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An là 820 USD/tấn. Mức giá này ngang với dòng gạo cao cấp nhất của Thái Lan hiện nay là Hom Mali và cao gấp đôi so với giá gạo thơm đang được DN Việt Nam xuất khẩu. Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An Phạm Thái Bình chia sẻ, nhu cầu tại thị trường Nhật Bản rất lớn, đặc biệt nếu trồng theo tiêu chí mô hình liên kết của Đề án 1 triệu ha lúa thì chắc chắn gạo Việt Nam sẽ được nhiều thị trường lớn săn đón. Sau lô gạo đầu tiên này, dự kiến đến tháng 10/2025 sẽ có thêm lô gạo ST25 gồm 3.000 tấn được chứng nhận phát thải thấp sẽ được xuất khẩu sang Australia.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam đánh giá, việc xuất khẩu thành công gạo phát thải thấp là kết quả của quá trình chuyển dịch sản xuất sang phát triển bền vững, sử dụng hiệu quả đất đai. Việc này giúp gia tăng giá trị cho gạo Việt. Hiện có 7 DN được Giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu Gạo Việt xanh phát thải thấp, thuộc chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, với sản lượng hơn 19.000 tấn trong năm 2025. Như vậy, sau gần 2 năm triển khai, lô gạo phát thải thấp đầu tiên của Việt Nam đã xuất khẩu đến với người tiêu dùng Nhật Bản và tiếp đến là người tiêu dùng Australia. Việc này có ý nghĩa rất lớn, mở ra hướng đi lâu dài cho ngành hàng lúa gạo Việt Nam phát triển ra thị trường thế giới. Đây sẽ là cơ hội để Đồng bằng sông Cửu Long định hướng phương thức sản xuất lúa gạo sang giai đoạn mới, khắc phục được vấn đề được mùa rớt giá, tạo ra gạo chất lượng, có thương hiệu.

Kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam tăng trưởng mạnh trong những năm qua. Ảnh: Phạm Hùng

Hiện Đồng bằng sông Cửu Long là khu vực sản xuất lúa gạo lớn nhất cả nước. Nơi đây cung cấp hơn 50% sản lượng lúa gạo quốc gia và đóng vai trò quan trọng trong hoạt động xuất khẩu gạo. Nhằm ứng phó với những thách thức từ biến đổi khí hậu tác động đến năng suất và chất lượng lúa gạo, ngày 27/11/2023, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” theo Quyết định số 1490/QĐ-TTg. Đây là một trong những chiến lược dài hạn của Chính phủ nhằm bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời nâng cao giá trị xuất khẩu lúa gạo của Việt Nam.

Phân tích thêm, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam (VIETRISA) Lê Thanh Tùng cho hay, Nhật Bản có hai loại hình nhập khẩu gạo gồm: gạo do chính phủ nhập khẩu; gạo được tư nhân là các công ty thương mại và các công ty khác nhập khẩu. Tại thị trường Nhật Bản, gạo Việt Nam đang phải cạnh tranh với gạo từ Mỹ, Thái Lan, Trung Quốc hay Australia. Dù vậy, lúa gạo Việt Nam đang chiếm lĩnh được niềm tin của người tiêu dùng trên thế giới. Do đó, cùng với việc đẩy mạnh công tác dự báo thị trường để người dân, hợp tác xã, DN nắm bắt và có định hướng trong sản xuất, xuất khẩu. Việc triển khai có hiệu quả Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp sẽ giúp nâng cao năng lực sản xuất, cải thiện chuỗi giá trị, tăng cường khả năng cạnh tranh của lúa gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Nâng tầm thương hiệu gạo Việt

Trong Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”, khái niệm “gạo giảm phát thải” đã nhiều lần được nhắc đến. Hiện nay, Việt Nam đang triển khai thí điểm hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm định (MRV), nhưng lộ trình này kéo dài đến năm 2028 mới hoàn thiện các cơ chế chi trả, đo đạc và định giá. Việc xây dựng nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp” là bước đệm để Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam tiếp tục đồng hành cùng chiến lược xây dựng nhãn hiệu quốc gia công nhận gạo phát thải thấp, có giá trị bán tín chỉ carbon đến năm 2028.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy khẳng định, Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp đã đạt được những kết quả bước đầu tích cực, khẳng định tính đúng đắn, hiệu quả và khả thi. Một trong những dấu ấn lớn nhất chính là sự chuyển biến mạnh mẽ về tư duy và nhận thức của cả hệ thống chính trị và người dân về mục tiêu phát triển bền vững ngành hàng lúa gạo Việt Nam. Thông qua Đề án đã hình thành các chuỗi sản xuất lúa gạo bền vững. Một số DN lớn đã tích cực tham gia chuỗi giá trị sản xuất lúa gạo chất lượng cao, hỗ trợ nông dân ngay từ khâu giống, vật tư đầu vào, đến bao tiêu sản phẩm đầu ra, bước đầu xây dựng chuỗi liên kết bền vững và minh bạch.

Những kết quả này đã góp phần quan trọng trong mục tiêu phát triển bền vững ngành hàng lúa gạo Việt Nam và phù hợp với các cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam đưa phát thải ròng của Việt Nam về "0" vào năm 2050. Đây cũng là tiền đề để xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam trên trường quốc tế theo hướng "xanh, phát thải thấp" và tiến tới áp dụng cho tất cả các ngành hàng nông, lâm, thủy sản, không chỉ là lúa gạo. “Con số 500 tấn gạo nhãn hiệu "Gạo Việt xanh, phát thải thấp" còn rất khiêm tốn trong tổng lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường lúa gạo thế giới nhiều biến động thì sự chủ động xoay chuyển của ngành lúa gạo Việt Nam nói chung và DN xuất khẩu gạo nói riêng để thích ứng với bối cảnh mới, phù hợp xu hướng thị trường, nhất là thị trường cao cấp được cho là phù hợp” - Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nhấn mạnh.

Nhận định về tiềm năng xuất khẩu gạo giá trị cao, chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy cho rằng, câu chuyện hạt gạo Việt vươn ra thế giới không chỉ dừng lại trên cánh đồng mà còn là câu chuyện về thị trường, giá cả, cạnh tranh, lựa thời và đón thế. Nhờ có danh tiếng nên hạt gạo của Việt Nam đến nay đã có mặt tại thị trường của 150 quốc gia và khu vực. Các DN Việt thêm tự tin đầu tư, liên kết với nông dân, hợp tác xã xây dựng được vùng lúa chuyên canh, vùng nguyên liệu gạo xuất khẩu và xây dựng thương hiệu gạo để tận dụng lợi thế các hiệp định thương mại tự do (FTA), từ đó thâm nhập các thị trường lớn như Nhật Bản, EU, Mỹ… Bên cạnh đó, chính việc sản xuất kinh doanh theo nhu cầu thị trường và sự chủ động cơ cấu lại giống lúa cho phù hợp với nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng và các kênh phân phối nước ngoài đã đưa hạt gạo Việt tự nâng mình lên một tầm cao mới.

Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, xuất khẩu gạo 5 tháng đầu năm 2025 đạt 4,5 triệu tấn với 2,34 tỷ USD, tăng 12,2% về khối lượng nhưng giảm 8,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Giá gạo xuất khẩu bình quân 5 tháng đầu năm 2025 ước đạt 516,4 USD/tấn, giảm 18,7% so với cùng kỳ năm 2024. Về thị trường, Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 41,4% thị phần. Bờ Biển Ngà và Trung Quốc là hai thị trường lớn tiếp theo, với thị phần tương ứng là 11,9% và 10,3%.

Ánh Ngọc

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/gao-viet-vuon-tam-cao-moi.733001.html