Gấp rút tháo gỡ rào cản thể chế về đầu tư cho khoa học công nghệ

3 giờ trướcBài gốc

Chiều 21/6, Bộ Tài chính tổ chức hội nghị lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định cơ chế, chính sách hợp tác công tư (PPP) trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng chủ trì hội nghị.

Cùng tham dự hội nghị có Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương, đại diện các Ban của Đảng, Văn phòng Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng nhiều doanh nghiệp, tổ chức khoa học công nghệ lớn như Viettel, VNPT, CMC, các tập đoàn, tổng công ty viễn thông và các viện, trường đại học.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng chủ trì hội nghị.

Thúc đẩy hợp tác giữa nhà nước với doanh nghiệp

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, Bộ Chính trị đã xác định phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là chủ trương trọng tâm, trong đó thúc đẩy hợp tác công tư là ưu tiên hàng đầu nhằm huy động tối đa nguồn lực xã hội cho sự nghiệp này.

Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ, Bộ Tài chính được giao xây dựng cơ chế, chính sách tạo thuận lợi cho hợp tác công tư, đồng thời huy động hiệu quả các nguồn lực phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Bộ trưởng cho biết, Bộ đã tham mưu cho Chính phủ và Quốc hội ban hành nhiều nghị quyết quan trọng như Nghị quyết 57 và Nghị quyết 193 nhằm thúc đẩy phát triển toàn diện các lĩnh vực này.

Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ, ngành liên quan triển khai các giải pháp cụ thể để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy nghiên cứu, phát triển công nghệ và chuyển đổi số. Tại kỳ họp Quốc hội lần này, Bộ đang chủ trì sửa đổi 12 luật, trong đó có 11 luật liên quan đến cơ chế tài chính phục vụ nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hướng tới mô hình kiểm tra hậu kiểm thay cho tiền kiểm, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Bộ trưởng cũng thông tin về vai trò của Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết 57 do Tổng Bí thư làm Trưởng ban, giao Bộ Tài chính xây dựng Nghị định về hợp tác công tư trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo. Mặc dù Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) đã có, nhưng lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cần những giải pháp đổi mới, phù hợp thực tiễn để phát huy hiệu quả cao nhất.

Nghị định này sẽ tạo hành lang pháp lý rõ ràng, thúc đẩy hợp tác giữa nhà nước, doanh nghiệp và các trung tâm nghiên cứu, tháo gỡ những hạn chế còn tồn tại trong quan hệ giữa các bên, góp phần phát triển bền vững lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Chính phủ đặt mục tiêu dành 3% tổng chi ngân sách cho khoa học công nghệ năm 2025, tăng lên 2% GDP giai đoạn 2026-2030. Bộ trưởng nhấn mạnh, để phát huy hiệu quả nguồn lực lớn này, cần có sự tham gia tích cực của doanh nghiệp và các nguồn vốn xã hội.

Dự thảo nghị định đang được lấy ý kiến rộng rãi từ các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp và các bộ, ngành liên quan nhằm hoàn thiện nội dung, đảm bảo phù hợp với các luật đã được sửa đổi tại kỳ họp Quốc hội vừa qua.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng mong muốn nhận được các ý kiến đóng góp cụ thể về thực trạng triển khai, đề xuất giải pháp, cơ chế chính sách nhằm thúc đẩy hợp tác công tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đồng thời, đề nghị các đại biểu đánh giá khả năng áp dụng nghị định vào thực tế các chương trình, dự án đang và sắp triển khai, cũng như đề xuất các nhiệm vụ có thể thực hiện ngay sau khi nghị định được ban hành.

Đề xuất mở rộng các hình thức hợp tác công tư đa bên

Theo ông Phạm Thi Hùng, Phó cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Tài chính), dự thảo nghị định về khoa học công nghệ dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, tập trung vào việc khơi thông nguồn lực phát triển lĩnh vực này thông qua các cơ chế hợp tác đa dạng và nguồn tài chính linh hoạt.

Dự thảo quy định 3 hình thức hợp tác chính gồm hợp tác công tư (PPP) dành cho các dự án vốn lớn và thời gian thực hiện dài, liên doanh sử dụng tài sản công giữa các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp, cùng các hình thức hợp tác khác phù hợp với từng loại sản phẩm và dịch vụ công nghệ.

Theo dự thảo, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP được hưởng ưu đãi về thuế theo quy định của pháp luật về thuế đối với nguồn thu từ dự án, hoạt động hợp tác công tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Về nguồn lực tài chính, nghị định tạo điều kiện huy động ngân sách nhà nước qua các quỹ phát triển khoa học công nghệ, quỹ đầu tư mạo hiểm và các quỹ nghiên cứu của doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, từ đó thúc đẩy đầu tư, sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm công nghệ.

Đồng thời, nghị định đẩy mạnh cơ chế truy cập, chia sẻ dữ liệu phục vụ nghiên cứu, trong đó miễn phí truy cập cho các dự án khoa học và phi lợi nhuận, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới sáng tạo. Về thủ tục đầu tư, nghị định rút ngắn thời gian thẩm định, cắt giảm các bước phê duyệt và phân cấp thẩm quyền tối đa cho địa phương, viện nghiên cứu, trường đại học và đơn vị sự nghiệp công lập, nhằm tăng tốc triển khai dự án.

Các chính sách ưu đãi đặc biệt như nâng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án lên tối đa 70%, chia sẻ rủi ro và bù đắp phần chênh lệch doanh thu trong ba năm đầu vận hành, cùng quyền chấm dứt hợp đồng khi doanh thu thấp hơn 50% cũng được quy định rõ ràng.

Cũng theo ông Hùng, về quản lý tài sản công, dự thảo nghị định phân cấp thẩm quyền cho thủ trưởng đơn vị sự nghiệp công lập tự xác định giá trị tài sản, đơn giản hóa quy trình phê duyệt đề án liên kết, giảm thời gian từ 30 xuống còn 15 ngày, tạo thuận lợi cho việc sử dụng tài sản công trong nghiên cứu và liên doanh.

Ngoài ra, chính sách miễn giảm nghĩa vụ tài chính cho các tổ chức khoa học công nghệ, đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp nhà nước được áp dụng nhằm thúc đẩy nghiên cứu, phát triển công nghệ chiến lược và đào tạo nguồn nhân lực.

Cơ quan soạn thảo cũng đề xuất mở rộng các hình thức hợp tác công tư đa bên, tạo điều kiện cho nhà nước, trường đại học, doanh nghiệp và tổ chức khoa học cùng phối hợp đầu tư, nghiên cứu, đào tạo và thương mại hóa sản phẩm.

Có thể nói, dự thảo nghị định là bước đột phá trong việc tháo gỡ rào cản thể chế, khơi thông nguồn lực tài chính, nhân lực và dữ liệu, tạo môi trường thuận lợi để phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số một cách hiệu quả, đồng bộ và bền vững.

Hồng Vân

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/gap-rut-thao-go-rao-can-the-che-ve-dau-tu-cho-khoa-hoc-cong-nghe-d309812.html