Các nguồn và phân tích từ phía Ukraine công bố ngày 14.12 cho biết Nga đang triển khai trên thực tế phiên bản nâng cấp của UAV tấn công tự sát Geran-2 (phát triển từ Shahed-136), đáng chú ý với cấu hình đầu đạn kép tổng khối lượng khoảng 100kg. Cùng thời điểm, truyền thông nhà nước Trung Quốc phát hình bắn đạn thật xe tăng Type 99B, còn Bộ Quốc phòng Nhật Bản công bố khởi động chương trình phát triển hệ thống phòng không thế hệ mới dựa trên Type-03.
Geran-2 nâng cấp: đầu đạn kép và hệ quả tác chiến
Chuyên gia công nghệ vô tuyến Ukraine Serhiy Beskrestnov (biệt danh Flash) cho biết việc phân tích các mảnh vỡ thu hồi được xác nhận Geran-2 phiên bản mới mang hai khối đầu đạn nổ - cháy 50kg, xếp nối tiếp nhau trong thân máy bay. Theo phía Ukraine, cấu hình này không còn mang tính thử nghiệm mà đã bước vào sử dụng tác chiến thường xuyên.
Xác UAV Geran-2 mang đầu đạn nhiệt áp kép - Ảnh: Serhiy Beskrestnov
Thông số và thay đổi cấu hình được nêu trong nguồn
Nguồn bài viết mô tả trước đây Shahed-136 và Geran-2 chủ yếu là UAV cánh quạt đơn giản, dùng động cơ pít-tông, tầm bay có thể đạt 1.500km, tốc độ hành trình khoảng 180km/h và mang đầu đạn nổ mảnh khoảng 40 g. Về sau, các phiên bản do Nga sản xuất được cho là đã thay đổi bố trí bên trong để mang tải trọng lớn hơn; với biến thể mới, Geran-2 được tái cân bằng nhằm đảm bảo độ ổn định khi mang đầu đạn nặng.
Các báo cáo kỹ thuật được dẫn lại cho thấy mỗi khối 50kg sử dụng kíp nổ điện tử, tạo hiệu ứng kết hợp giữa sóng xung kích mạnh và khả năng gây cháy sau khi va chạm. Thiết kế này được mô tả là nhằm tối đa hóa thiệt hại đối với mục tiêu hạ tầng.
Góc nhìn chiến thuật: từ “số lượng” sang “đòn đánh nặng”
Bài viết đánh giá việc tăng gấp đôi khối lượng đầu đạn gợi ý Nga đang điều chỉnh cách sử dụng UAV tầm xa: từ cách tiếp cận “số lượng lớn, sức phá vừa phải” sang phương án ít UAV hơn nhưng gây thiệt hại nặng hơn. Lập luận đi kèm là trong bối cảnh Ukraine gia cố hạ tầng quan trọng, phân tán kho bãi và tổ chức nhiều lớp phòng không, mức công phá trên mỗi UAV trở thành biến số quan trọng khi một mục tiêu khó bị vô hiệu hóa bằng các đòn đánh lặp lại có sức phá vừa phải.
Nguồn cũng nêu việc dùng hai đầu đạn tiêu chuẩn thay vì một khối lớn có thể giúp đơn giản hóa sản xuất và hậu cần, đồng thời tạo hiệu ứng phá hủy theo chiều sâu đối với mái, sàn và kết cấu nhiều lớp. Đánh đổi được nêu là tầm bay và thời gian hoạt động có thể giảm, khiến biến thể này phù hợp hơn cho đòn tấn công khu vực thay vì tầm cực xa.
Ở phía phòng thủ, hệ quả trực tiếp là “giá trị” của mỗi mục tiêu lọt qua phòng không tăng lên: một UAV mang đầu đạn khoảng 100kg có thể gây thiệt hại lớn hơn đáng kể so với trước, từ đó nâng yêu cầu đánh chặn ngay cả khi số lượng UAV trong một đợt tập kích giảm.
Trung Quốc công bố hình bắn đạn thật Type 99B
Theo Global Times, Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc CCTV phát sóng đoạn phim bắn đạn thật của xe tăng chiến đấu chủ lực Type 99B vào ngày 11.12. Nguồn mô tả đây là bước phát triển mới nhất của lực lượng tăng hạng nặng Trung Quốc, đồng thời phản ánh xu hướng xe tăng chủ lực được tích hợp như một “mắt xích số hóa” trong mạng lưới cảm biến, chỉ huy và hỏa lực hợp nhất.
Type 99B là xe tăng hạng nặng mới nhất của Trung Quốc, kết hợp pháo 125 mm với các cảm biến, hệ thống kết nối và khả năng sống sót được nâng cấp, phục vụ tác chiến nhanh trong mọi điều kiện thời tiết, bao gồm cả môi trường cao nguyên - Ảnh: CCTV
Bài viết nêu Type 99B từng xuất hiện trong lễ duyệt binh ngày 3.9 tại Bắc Kinh và được mô tả là phiên bản nâng cấp của Type 99A, tập trung vào tác chiến mọi điều kiện thời tiết, hỏa lực và tính cơ động. Một số nguồn tin từ Trung Quốc và khu vực được dẫn lại cho rằng dòng xe này được tối ưu hóa cho địa hình cao nguyên và khí hậu lạnh, phục vụ tác chiến nhanh và bền bỉ tại các khu vực như dãy Himalaya.
Vì thông số chi tiết chưa được công bố, bài viết cho rằng cơ sở đánh giá hợp lý nhất vẫn là đặc điểm chung của dòng Type 99 hiện có: kíp lái ba người, pháo nòng trơn 125mm với hệ thống nạp đạn tự động, khối lượng chiến đấu “trên dưới 50 tấn”. Các đồn đoán như quan sát 360 độ, hỗ trợ AI hoặc hệ thống mồi bẫy được ghi nhận là chưa được xác nhận.
Nhật Bản khởi động chương trình phòng không nội địa dựa trên Type-03
Bộ Quốc phòng Nhật Bản công bố ngày 15.12 việc khởi động chương trình phát triển hệ thống tên lửa phòng không thế hệ mới do trong nước làm chủ, nhằm tăng năng lực đối phó các mối đe dọa tên lửa ngày càng phức tạp. Theo các nguồn theo dõi quốc phòng khu vực được bài viết dẫn lại, chương trình tập trung nâng cấp sâu hệ thống Type-03 hiện có để tạo năng lực đánh chặn do Nhật Bản “tự kiểm soát hoàn toàn”, trong bối cảnh Trung Quốc mở rộng kho tên lửa tầm xa, tên lửa cơ động và vũ khí siêu vượt âm.
Hệ thống tên lửa phòng không Type-03 của Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản trong một cuộc bắn đạn thật. Hệ thống này dự kiến sẽ được nâng cấp quy mô lớn theo chương trình mới của Bộ Quốc phòng Nhật Bản nhằm đối phó các mối đe dọa từ tên lửa đạn đạo và siêu vượt âm - Ảnh: Minoru Tanaka/Flickr
Hàm ý triển khai: cơ động, sống sót và “bắn - cơ động - tái triển khai”
Bài viết nhấn mạnh khía cạnh tác chiến của Type-03 ở tính cơ động: có thể triển khai linh hoạt trên các đảo xa, ẩn giấu trong địa hình đồi núi và nhanh chóng cơ động nhằm giảm nguy cơ bị tấn công trả đũa. Trong kịch bản bị tập kích bằng loạt tên lửa dày đặc, cách vận hành “bắn - cơ động - tái triển khai” được mô tả là then chốt để duy trì mạng lưới phòng không hiệu quả.
Một điểm kỹ thuật - tổ chức được nêu là việc tự phát triển giúp Nhật Bản tùy biến tham số cho điều kiện trong nước, nơi mật độ đô thị cao và hạ tầng quân sự - dân sự nằm gần nhau, đòi hỏi đánh chặn chính xác và giảm rủi ro mảnh vỡ. Bài viết cho biết dự kiến nguyên mẫu Type-03 nâng cấp sẽ xuất hiện vào năm tài khóa 2027 trước khi bước vào thử nghiệm tác chiến tại các khu vực đảo trọng yếu.
Điểm chung của ba diễn biến
Tăng hiệu quả trên mỗi nền tảng: Geran-2 tăng khối lượng đầu đạn; Type 99B nhấn mạnh kiến trúc số và liên kết; Type-03 hướng tới năng lực đánh chặn độc lập và tối ưu theo nhu cầu nội địa.
Ưu tiên sống sót trong môi trường bị giám sát và tấn công dày đặc: từ yêu cầu xuyên thủng phòng không (UAV) đến tác chiến hợp nhất (xe tăng) và cơ động phân tán (phòng không).
Giới hạn thông tin công khai: nhiều chi tiết của Type 99B và chương trình Type-03 chưa được công bố, do đó các đánh giá đáng tin cậy hiện chủ yếu dựa trên những gì các nguồn chính thức và phân tích kỹ thuật đã nêu.
CTVX