Giá ca cao biến động, 'sôcôla giả' lên ngôi

3 giờ trướcBài gốc

Nếu bạn đang bóc một thanh kẹo sôcôla mới mua gần đây, thì rất có thể bên trong… không hề có ca cao thật. Biến động thị trường, những lo ngại về đạo đức và các câu hỏi xoay quanh tính bền vững đang thúc đẩy một phong trào trong ngành sản xuất sôcôla, đó là loại bỏ ca cao để thay thế bằng các nguyên liệu khác.

Xu hướng này làm dấy lên lo ngại rằng sôcôla chính hiệu có thể sớm trở thành một mặt hàng xa xỉ đối với người tiêu dùng toàn cầu.

BIẾN ĐỘNG LỚN TRÊN THỊ TRƯỜNG

Điều kiện nông nghiệp kém thuận lợi tại Ghana và Bờ Biển Ngà - hai quốc gia sản xuất ca cao lớn nhất thế giới - đã làm sụt giảm sản lượng trong những năm gần đây, khiến giá ca cao biến động mạnh.

Sau khi tăng vọt lên mức cao kỷ lục hơn 12.000 USD vào cuối năm ngoái, giá hợp đồng tương lai ca cao đã lao dốc hơn 50% trong suốt 2025, giữa bối cảnh xuất hiện nhiều tín hiệu thận trọng cho thấy mùa vụ có thể đang phục hồi.

Thực trạng biến động giá kiểu này khiến các doanh nghiệp trong ngành luôn ở trạng thái căng thẳng, và cuối cùng tác động đã lan sang hàng hóa tiêu dùng. Dữ liệu từ Circana và Cục Thống kê Lao động Mỹ cho thấy giá sôcôla đã tăng tới 30% trong vòng một năm tính đến tháng 10/2025.

Ở báo cáo kết quả kinh doanh quý 3/2025, Mondelez International, tập đoàn đứng sau các thương hiệu bánh kẹo nổi tiếng Cadbury, Milka và Toblerone, đã cảnh báo rằng sự biến động của ca cao cùng với khả năng phòng hộ trước áp lực chi phí liên quan có thể trở thành những yếu tố cản trở việc hoàn thành các mục tiêu tài chính của công ty.

Trước sự khó lường đó, một số nhà sản xuất đang tìm cách giảm mức độ phụ thuộc vào thị trường ca cao bằng việc thay đổi công thức nguyên liệu.

Đầu năm nay, việc thay đổi thành phần của các thanh kẹo McVitie’s Club và Penguin đã gây xôn xao tại Vương quốc Anh, khi có thông tin cho rằng các sản phẩm này không còn đủ điều kiện được gọi là sôcôla. Cả hai hiện buộc phải dán nhãn “hương vị sôcôla”, sau khi công ty mẹ Pladis cắt giảm hàm lượng ca cao nhằm giảm bớt chi phí.

SẢN PHẨM XA XỈ

Ông Drew Geraghty, nhà môi giới hàng hóa tại ICAP có trụ sở ở New York, cho biết với CNBC rằng dù thị trường hợp đồng tương lai có dấu hiệu ổn định hơn, nhưng sôcôla nguyên chất vẫn có thể duy trì mức giá cao trong một thời gian dài.

Các doanh nghiệp sử dụng nhiều ca cao thường chốt giá từ rất sớm, thường đủ cho 8 - 10 tháng sản xuất, nhờ đó kiểm soát rủi ro giá tốt hơn. Tuy nhiên, theo ông Geraghty, các nhà sản xuất nhỏ không có sự linh hoạt này và thường chỉ phòng hộ trong khoảng 3 - 6 tháng.

Hợp đồng tương lai là thỏa thuận trong đó người mua cam kết mua một mặt hàng - trong trường hợp này là ca cao - với mức giá xác định vào một thời điểm cụ thể. Hợp đồng ca cao giao tháng 3 gần đây được giao dịch ở mức 5.897 USD/tấn tại New York.

Ông Geraghty lưu ý rằng những nhà sản xuất đã mua hợp đồng tương lai cách đây 8 tháng thực chất đang phải mua theo mức giá cao của cuối năm 2024 và đầu năm 2025. “Nếu nhìn lại giai đoạn giá tăng vọt vào năm 2023, 2024 và đầu 2025, giá bán lẻ trên kệ không phản ứng nhanh như vậy vì người tiêu dùng cuối vẫn đang sử dụng lượng ca cao đã được phòng hộ ở mức giá thấp hơn - những gì họ mua trên thị trường tương lai từ 6 đến 8 tháng trước sẽ quyết định giá bán. Giá rẻ hơn hiện nay, khi thị trường đã giảm khoảng 50% so với đầu năm, sẽ chỉ được phản ánh vào giá bán lẻ sau 6- 8 tháng nữa”, ông giải thích.

Theo ông Massimo Sabatini, đồng sáng lập kiêm CEO của startup Foreverland (Italy), xu hướng rời xa ca cao đang ngày càng được nhiều nhà sản xuất bánh kẹo quốc tế đón nhận. Ông cho rằng trong tương lai, việc sử dụng “sôcôla giả” trong các sản phẩm bình dân có thể trở thành điều phổ biến. Foreverland hiện sử dụng đậu carob, hạt bí ngô và đậu gà để tạo ra một sản phẩm giống sôcôla, chuyên cung cấp cho các doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo, đồ nướng và kem.

“Trong thế giới sôcôla có rất nhiều loại sản phẩm mà ca cao không thực sự là nhân vật chính mà chỉ là một thành phần tham gia”, ông Sabatini nói với CNBC, nhắc tới các sản phẩm như bánh quy, ngũ cốc vị sôcôla hay đồ ăn vặt phủ sôcôla. “Tôi tin rằng sôcôla thay thế sẽ chiếm lĩnh phân khúc thị trường lớn này, còn những thanh sôcôla nguyên chất sẽ ngày càng trở thành sản phẩm xa xỉ”, ông nói thêm.

Bên cạnh áp lực giá, Foreverland và các nhà sản xuất thay thế khác còn quảng bá sản phẩm của mình như một giải pháp cho những vấn đề tồn tại lâu nay về tính bền vững và đạo đức trong chuỗi cung ứng ca cao.

Bà Jessica Karch, nhà quản lý marketing của Planet A Foods (Đức) - công ty chuyên sản xuất sôcôla thay thế từ hạt hướng dương - cũng đồng tình rằng các lựa chọn thay thế ca cao sẽ ngày càng phổ biến.

“Chúng tôi tin rằng những vấn đề hiện nay trong chuỗi cung ứng ca cao sẽ không biến mất. Vì vậy, giá có thể ổn định ở một mức nào đó, nhưng sẽ không quay lại mức rẻ như trong quá khứ”, bà Karch chia sẻ.

Planet A thời gian qua đã đã chứng kiến nhu cầu tăng lên rõ rệt, đồng thời thị trường cũng xuất hiện ngày càng nhiều loại sản phẩm thay thế khác nhau.

“HỘI CHỨNG PTSD”

Cả bà Jessica Karch và ông Massimo Sabatini trả lời CNBC rằng nhu cầu đối với sản phẩm của họ đang gia tăng. Và họ không phải là những cái tên duy nhất. Nhiều start-up khác, như Nukoko của Anh hay Voyage Foods của Mỹ, cũng đang cung cấp sản phẩm được gọi là “sôcôla không làm từ ca cao”.

Bà Natasha Linhart, CEO của nhà phân phối hàng tiêu dùng nhanh Atlante nhận định rằng socola thay thế có khả năng sẽ trở nên phổ biến hơn trong những phân khúc cụ thể và các ứng dụng lai.

“Các khối không ca cao hoặc sản phẩm dựa trên quá trình lên men đang được sử dụng nhiều hơn trong lớp phủ, nhân bánh và các sản phẩm nướng để thay thế một phần hàm lượng ca cao”, bà Linhart nói.

“Nhiều nhà sản xuất đã và đang pha loãng ca cao bằng cách chuyển sang các sản phẩm “có nhân”. Chẳng hạn, những thương hiệu như Milka đã mở rộng danh mục với các thanh kẹo mà phần lớn là nhân kem sữa chua hoặc gạo giòn, giúp giảm cường độ ca cao nhưng vẫn giữ được giá trị trong mắt người tiêu dùng”.

Theo bà Linhart, sẽ ngày càng có nhiều sản phẩm kết hợp ca cao truyền thống với các loại nhân để quản lý chi phí và rủi ro nguồn cung. Tuy nhiên, bà nhấn mạnh: “Đối với các thanh sôcôla phổ thông, ca cao vẫn sẽ là xương sống của phân khúc này, do kỳ vọng về hương vị và giá trị cảm xúc gắn liền với sôcôla thật”.

Về phía ICAP, ông Drew Geraghty cho rằng vì vẫn còn đối mặt với “hội chứng sang chấn PTSD” mà nhà sản xuất sẽ tìm cách sử dụng sôcôla thay thế ở bất cứ đâu họ có thể.

“Có thời điểm bơ ca cao đắt gấp ba lần giá hợp đồng tương lai ca cao. Khi ca cao ở mức 9.000 - 10.000 USD/tấn, thì bơ ca cao đã lên tới 27.000 - 30.000 USD/tấn. Cực kỳ đắt đỏ. Vì vậy, các nhà sản xuất buộc phải xoay xở như làm thanh nhỏ hơn, tìm chất thay thế ở bất cứ đâu có thể. Ngay cả khi giá đã giảm một nửa, họ vẫn sẽ nghĩ tại sao phải chi từng đó tiền trong khi có thể thay thế bằng bơ shea hoặc sôcôla compound?”, ông Geraghty kết luận.

Hạnh Chi

Nguồn Thương Gia : https://thuonggiaonline.vn/gia-ca-cao-bien-dong-socola-gia-len-ngoi-post565798.html