Trong 2,5 tháng đầu năm 2025, giá cà phê xuất khẩu bình quân của Việt Nam đạt 5.614 USD/tấn, tăng tới 73% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức giá cao chưa từng có trong lịch sử ngành cà phê Việt Nam. Nhờ đó, dù lượng xuất khẩu giảm 18%, kim ngạch vẫn đạt 2,28 tỷ USD - tăng 41% so với cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu từ Tổng cục Hải quan.
Chỉ riêng 15 ngày đầu tháng 3/2025, Việt Nam xuất khẩu 93.898 tấn cà phê, thu về 545 triệu USD. So với cùng kỳ 2024, lượng giảm 7,4% nhưng trị giá tăng vọt 54,2%.
Hiện, cà phê Việt Nam đã có mặt tại 36 thị trường chủ lực. Trong đó, Đức tiếp tục là thị trường dẫn đầu với kim ngạch 278 triệu USD, tăng 79% so với cùng kỳ. Italy giữ vị trí thứ hai với 171 triệu USD (tăng 31%), tiếp đến là Nhật Bản (127 triệu USD, tăng 56%), Hoa Kỳ (120 triệu USD, tăng 53%) và Tây Ban Nha (117 triệu USD, tăng 29%).
Tổng kim ngạch xuất khẩu cà phê đến 5 thị trường này đạt 815 triệu USD, chiếm 37% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước.
Đặc biệt, một số thị trường ghi nhận mức tăng trưởng đột biến: Nam Phi tăng hơn 5.100%, từ 0,15 triệu USD lên 7,9 triệu USD; Mexico tăng hơn 2.100%, từ 1,17 triệu USD lên 26,2 triệu USD. Cả về lượng và giá trị đều nhảy vọt.
Thị trường Pháp tăng mạnh 174%, đạt gần 30 triệu USD. Ba Lan tăng 213%, Malaysia tăng 82%, Thái Lan tăng 94%, Anh tăng 60% và Algeria tăng 63%.
Riêng khu vực ASEAN có sự phân hóa: Campuchia tăng 168%, Philippines tăng 21%, nhưng Indonesia giảm 37%, Singapore giảm 22%, Myanmar giảm 69%.
Theo Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, giữa tháng 3/2025, giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam chạm mốc kỷ lục 5.803 USD/tấn, tăng 74,5% so với cùng kỳ 2024.
Trên thị trường thế giới, giá cà phê arabica phiên giao dịch ngày 22/3 tại sàn New York đạt 391,4 cent/pound, tương đương 8.630 USD/tấn, cao nhất trong lịch sử. Giá robusta giao tháng 5/2025 cũng lập đỉnh 5.515 USD/tấn trên sàn London. Trong nước, giá cà phê thu mua trung bình đạt 133.900 đồng/kg, mức cao nhất từ trước đến nay.
Giới chuyên gia nhận định nguyên nhân chính khiến giá cà phê tăng phi mã là do nguồn cung toàn cầu suy giảm nghiêm trọng. Tại Brazil, quốc gia xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới, sản lượng dự báo giảm 4,4% trong niên vụ 2025/26, còn 51,81 triệu bao, mức thấp nhất trong 3 năm qua. Tình trạng khô hạn kéo dài do El Nino khiến cây cà phê ra hoa kém, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất.
Tại Việt Nam, sản lượng cà phê hai tháng đầu năm 2025 cũng giảm gần 15%. Khu vực Tây Nguyên đang đối mặt với thời tiết nắng nóng và lượng mưa thấp bất thường, theo cảnh báo từ Đài khí tượng thủy văn Đắk Lắk.
Tổ chức FAO cảnh báo, nếu các vùng trồng chủ lực như Việt Nam và Brazil tiếp tục sụt giảm nguồn cung, giá cà phê thế giới có thể tiếp tục thiết lập những đỉnh mới trong năm 2025.
Một yếu tố khác có thể ảnh hưởng mạnh đến thị trường cà phê toàn cầu là chính sách thương mại từ Hoa Kỳ. Dù hiện tại chưa áp thuế cao với cà phê nhập khẩu từ các nước châu Mỹ, nhưng những tín hiệu thay đổi đã khiến doanh nghiệp bắt đầu dịch chuyển. Nhiều công ty Mexico đã mở nhà máy tại Mỹ và Canada để tránh rủi ro thuế quan.
Ông Brian Niccol - Đại diện Starbucks thừa nhận, nếu Mỹ tăng thuế 25% với cà phê Mexico, doanh nghiệp sẽ phải “xoay xở để thích nghi”. Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Quốc gia Mỹ Bill Murray cũng cảnh báo: “Nếu thuế tăng với cà phê Brazil và Bắc Mỹ, người tiêu dùng Hoa Kỳ - nơi 3/4 dân số uống cà phê, sẽ là bên chịu thiệt”.
Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu 1,34 triệu tấn cà phê, đạt 5,62 tỷ USD, lập kỷ lục về kim ngạch dù sản lượng giảm 17%. Giá xuất khẩu bình quân năm 2024 đạt 4.177 USD/tấn, tăng 59% so với năm 2023.
Với đà tăng hiện tại, năm 2025 nhiều khả năng sẽ tiếp tục là một năm “bội thu” về giá trị xuất khẩu cà phê. Tuy nhiên, ngành cà phê Việt vẫn đang đứng trước bài toán lớn: Cân bằng giữa lợi nhuận ngắn hạn từ giá cao và thách thức dài hạn đến từ biến đổi khí hậu và áp lực cung ứng bền vững.
Nhật Hưng