Đề xuất đưa khoản lỗ lịch sử vào giá điện
Bộ Công Thương đang trình Chính phủ Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2025 về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân. Nội dung quan trọng nhất của dự thảo là đề xuất cho phép tính toán và phân bổ các khoản chi phí chưa được bù đắp vào giá điện, dựa trên kiến nghị từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Theo báo cáo của EVN, chi phí mua điện tăng cao trong giai đoạn 2022-2023 đã khiến tập đoàn gặp nhiều khó khăn. Tính đến hết năm 2024, khoản lỗ lũy kế tại công ty mẹ - EVN vẫn còn khoảng 44.792 tỷ đồng. Cùng với đó, số lỗ do chênh lệch tỷ giá của các hợp đồng mua bán điện "treo" từ năm 2019 đến 2023 là 18.032 tỷ đồng.
Tổng cộng, có trên 62.820 tỷ đồng chi phí lỗ và chênh lệch tỷ giá hiện chưa được phân bổ vào giá thành sản xuất điện. EVN kiến nghị cho phép tính toán các khoản chi phí này vào giá bán lẻ điện bình quân theo một lộ trình cụ thể. Phương án phân bổ sẽ do EVN đề xuất, sau đó báo cáo Bộ Công Thương xem xét và có thể lấy ý kiến Bộ Tài chính.
Tờ trình của Bộ Công Thương cho rằng việc sửa đổi này phù hợp với Luật Điện lực, vốn quy định giá điện phải phản ánh biến động thực tế của thông số đầu vào, bù đắp chi phí hợp lý và có lợi nhuận để doanh nghiệp bảo toàn, phát triển vốn kinh doanh. Nếu các khoản lỗ này không được thu hồi trong giá điện, vốn đầu tư của Nhà nước tại EVN sẽ tiếp tục bị sụt giảm.
Bức tranh tài chính lãi trong năm nhưng vẫn lỗ lũy kế
Đề xuất trên được đưa ra dù kết quả kinh doanh năm 2024 của EVN đã có sự cải thiện đáng kể. Báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán năm 2024 cho thấy doanh thu của EVN đạt 580.537 tỷ đồng, tăng gần 16% so với năm 2023. Tập đoàn ghi nhận lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 8.237 tỷ đồng, một sự đảo ngược lớn so với khoản lỗ 26.772 tỷ đồng của năm 2023.
Tuy nhiên, lợi nhuận của một năm không đủ để xóa khoản lỗ lũy kế khổng lồ từ các năm trước. Tính đến cuối năm 2024, EVN vẫn còn ghi nhận khoản lỗ lũy kế trên bảng cân đối kế toán hợp nhất là hơn 38.688 tỷ đồng.
Kết quả kinh doanh tích cực hơn trong năm 2024 có được một phần nhờ các đợt điều chỉnh giá bán lẻ điện. Trong năm 2023, giá điện đã tăng hai lần vào tháng 5 (tăng 3%) và tháng 11 (tăng 4,5%). Lần điều chỉnh gần nhất diễn ra vào tháng 5/2025, đưa giá bán lẻ điện bình quân lên 2.204,07 đồng/kWh (chưa bao gồm VAT).
Dù vậy, báo cáo kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2023 của Bộ Công Thương chỉ ra rằng, ngay cả sau khi tăng giá, EVN vẫn bán điện dưới giá thành sản xuất, với mức lỗ từ 82 đến 168 đồng cho mỗi kWh. Việc sửa đổi Nghị định 72 được xem là bước đi để giải quyết triệt để các chi phí còn tồn đọng, giúp cân bằng tài chính cho doanh nghiệp trong dài hạn.
Nam Phương