Gạo Nhật Bản được bày bán tại siêu thị. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Tuy nhiên, tốc độ tăng đã chậm lại so với các tháng trước, mang lại một chút tín hiệu tích cực cho Thủ tướng Shigeru Ishiba, người đang đối mặt với áp lực chính trị nặng nề.
Giá gạo đã tăng vọt trong những tháng gần đây do các vấn đề về nguồn cung liên quan đến một mùa Hè rất nóng vào năm 2023, tình trạng mua tích trữ sau cảnh báo về một "siêu động đất" vào năm ngoái cùng một số yếu tố khác. Trong giai đoạn trước đó, giá gạo tháng Năm và tháng Sáu tại Nhật Bản đã tăng lần lượt 101,7% và 100,2% so với cùng kỳ năm 2024.
Để đối phó với tình hình giá gạo cao kéo dài, chính phủ của ông Ishiba đã bổ nhiệm một bộ trưởng nông nghiệp mới, xuất kho dự trữ khẩn cấp. Gần đây, Nhật Bản cũng đã thay đổi chính sách kéo dài hàng thập kỷ vốn khuyến khích nông dân trồng các loại cây khác ngoài lúa. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng muốn Nhật Bản nhập khẩu thêm gạo của Mỹ.
Nhìn rộng hơn, lạm phát lõi (không bao gồm giá thực phẩm tươi dễ biến động) của Nhật Bản đã hạ nhiệt từ mức 3,3% trong tháng Sáu xuống 3,1% trong tháng Bảy. Con số này vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ), củng cố kỳ vọng rằng ngân hàng này sẽ tăng lãi suất trong năm nay.
BoJ đã tăng lãi suất lần cuối vào tháng 1/2025, nhưng đang tỏ ra do dự trong việc thắt chặt chính sách tiền tệ hơn nữa. Ngân hàng này cho rằng lạm phát cao hơn mục tiêu là do các yếu tố tạm thời, bao gồm cả giá gạo.
Tuy nhiên, áp lực từ bên ngoài đang gia tăng. Trong tháng này, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã gây sức ép lên BoJ, cho rằng ngân hàng trung ương này đang "chậm chân" trong việc đối phó với lạm phát.
BoJ cũng phải đối mặt với bức tranh kinh tế Nhật Bản khá phức tạp. Số liệu tuần trước cho thấy kinh tế nước này trong quý II/2025 đã tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái, cho thấy nền kinh tế chịu ảnh hưởng từ thuế quan của Mỹ ít hơn so với lo ngại. Tuy nhiên, báo cáo khác công bố hôm 20/8 lại cho thấy xuất khẩu sang Mỹ trong tháng Bảy đã giảm mạnh 10,1%, trong đó xuất khẩu ô tô giảm tới 28,4%.
Một trong những rủi ro đối với nền kinh tế này là chính sách thuế quan của Mỹ. Ban đầu, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp thuế 10% trên diện rộng đối với Nhật Bản, cùng với mức thuế 27,5% đối với ô tô. Gần đây, Nhật Bản đã đạt được một thỏa thuận thương mại giúp giảm mức thuế đối ứng từ 25% xuống còn 15%. Thuế suất đối với ô tô Nhật Bản cũng được giảm xuống 15%, mặc dù mức này chưa có hiệu lực.
Hương Thủy/Bnews/vnanet.vn