Thị trường heo hơi những ngày gần đây ghi nhận sự biến động mạnh về giá trên cả nước. Tại khu vực phía Bắc, giá heo đã chạm ngưỡng 70.000 đồng/kg. Trong khi đó, tại khu vực Đồng Nai và các tỉnh phía Nam, giá dao động 65.000-66.000 đồng/kg.
Đây là mức tăng rất nhanh nếu so với thời điểm cách đây hai tuần, khi giá vẫn còn dưới mức 50.000 đồng/kg.
Sức mua chậm nhưng giá tăng mỗi ngày
Ghi nhận tại các chợ truyền thống, giá các mặt hàng thịt heo ổn định ở mức cao: sườn non 180.000 đồng/kg, ba rọi 150.000-160.000 đồng/kg, thịt nạc 110.000-130.000 đồng/kg. Mức giá này không biến động so với khi heo hơi ở mức 50.000-55.000 đồng/kg.
Theo đại diện chợ đầu mối Hóc Môn, lượng heo về chợ khoảng 4.480 con; heo mảnh loại 1 giá 81.000 đồng/kg, loại 2 giá 76.000 đồng/kg.
"Do giá heo hơi tăng cao nên heo mảnh tăng theo, tuy nhiên sức mua tại chợ rất chậm", đại diện chợ đầu mối Hóc Môn chia sẻ.
Ông Phan Văn Dũng, Phó Tổng Giám đốc Vissan, cho biết nguyên nhân giá heo hơi tăng xuất phát từ hai lý do chính. Thứ nhất, dịch bệnh thời gian qua diễn biến phức tạp khiến người dân bán tháo, làm tổng đàn giảm đáng kể. Thứ hai, giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi tăng cao khiến người dân e ngại, tái đàn chậm.
"Thông thường phải mất 4-6 tháng mới có heo xuất chuồng. Việc chậm tái đàn dẫn đến tình trạng thời điểm này tổng đàn có thể còn, nhưng heo đủ trọng lượng cung cấp cho thị trường lại thiếu", ông Dũng nói.
Lý giải thêm, ông Nguyễn Kim Đoán, Phó Chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi Đồng Nai, cho biết thực chất đây là hiện tượng "thiếu ảo". Khoảng 1/3 lượng heo từ các công ty và các hộ nuôi "heo gột" (heo nuôi vỗ béo ngắn hạn) đang được giữ lại chờ giá cao hơn trong dịp Tết. Người chăn nuôi đang nhập heo về nhiều để "đón gió", tát nước theo mưa, chờ giá lên.
Ngược lại, các đơn vị có sẵn hàng buộc phải bán ra lúc này để thu hồi vốn lưu động, bù đắp cho giai đoạn giá xuống dưới 50.000 đồng/kg trước đó. Việc người chăn nuôi hạn chế bán ra khi thấy giá nhích lên đã tạo ra sự khan hiếm giả tạo, thúc đẩy giá heo hơi tăng nhanh, trung bình mỗi ngày một giá trong hai tuần qua.
"Thực tế nguồn cung heo hiện vẫn còn khá nhưng không thể bằng thời điểm trước khi giá giảm sâu. Nhiều hộ chăn nuôi lo ngại rủi ro nên không dám tái đàn, họ không ngờ giá có thể tăng cao trở lại như hiện nay. Đây là đợt tăng giá bất ngờ, diễn ra nhanh và nằm ngoài dự đoán của thị trường", ông Đoán nhận định.
Tuy nhiên, ông Đoán khẳng định mức giá heo hơi 65.000-70.000 đồng/kg thực chất chỉ là sự hồi phục về mức cũ sau đợt giảm sâu dưới 50.000 đồng/kg vào tháng 10, 11 vừa qua. Đây là mức thấp hơn cả giá của hơn 10 năm trước chứ chưa phải lập đỉnh mới.
Đáng chú ý, thời gian qua khi giá heo hơi chỉ 46.000-48.000 đồng/kg, giá bán lẻ tại chợ (sườn non, cốt lết) vẫn cao gấp vài lần giá tại chuồng. Đây là nghịch lý lớn ảnh hưởng quyền lợi người tiêu dùng.
Chợ truyền thống vắng khách nhưng giá heo hơi tăng cao. Ảnh: TÚ UYÊN
Doanh nghiệp FDI dẫn dắt thị trường?
Mặt khác, các doanh nghiệp kinh doanh cho rằng nhu cầu thị trường hiện nay chưa cao đến mức khiến giá heo hơi tăng phi mã. Việc giá tăng từ 56.000 đồng/kg lên 65.000 đồng/kg chỉ trong vòng 1,5 tháng là bất thường.
Theo các doanh nghiệp, một trong những nguyên nhân khiến giá biến động có thể do sự chi phối của các đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Hiện nay, một số doanh nghiệp FDI nắm thị phần lớn trong ngành chăn nuôi nên có quyền quyết định giá cả.
Đơn cử, sau ảnh hưởng của dịch tả châu Phi, các công ty vừa mới tái đàn nên chưa tự chủ hoàn toàn, vẫn phải mua heo từ đối tác nước ngoài. Có tình trạng doanh nghiệp đặt mua 500 con heo nhưng đối tác thông báo chỉ giao đủ nếu chấp nhận mức giá mới.
Ông Đoán cũng cho rằng giá heo hơi hiện nay chịu ảnh hưởng lớn từ các công ty nước ngoài với vai trò dẫn dắt thị trường. Các thương lái, doanh nghiệp khác thường nhìn vào mức giá của đơn vị này để điều chỉnh giá bán ra. Tuy nhiên, chính các doanh nghiệp FDI cũng chịu thiệt hại do dịch bệnh và thua lỗ nên việc điều chỉnh giá tăng cũng phải căn cứ trên nhu cầu thực tế.
Do đó, nhận định một số công ty FDI "làm giá" chỉ đúng một phần, bởi họ không thể tự quyết mức giá bất chấp quy luật cung cầu. Việc giá tăng lúc này là tín hiệu kích thích cần thiết để các vùng chăn nuôi duy trì hoạt động. Nếu thua lỗ kéo dài, người chăn nuôi sẽ bỏ đàn, lúc đó mới xảy ra thiếu hụt nguồn cung thực sự.
Việc điều phối thị trường phụ thuộc vào sự phối hợp giữa các doanh nghiệp nắm nguồn hàng lớn và cơ quan quản lý, đảm bảo ngành này phát triển bền vững.
Các siêu thị thực hiện giảm giá nhiều mặt hàng thịt heo Ảnh: TÚ UYÊN
Nguồn cung heo Tết không thiếu
Ông Đoán, dự báo từ nay đến Tết, giá heo hơi sẽ chạm một đỉnh điểm nào đó. Tuy nhiên, mức giá này khó vượt qua kỷ lục 105.000 đồng/kg của năm 2020 (ảnh hưởng dịch tả heo Châu Phi nên nguồn cung thiếu hụt nghiêm trọng - PV). Lý do là tổng đàn heo cả nước hiện vẫn duy trì ở mức cao khoảng 32 triệu con. Riêng khu vực Đồng Nai mới chiếm khoảng 4 triệu con, tương đương 1/8 tổng đàn cả nước.
Hiện nay địa phương vẫn cung cung ứng cho thị trường TP.HCM khoảng 5.000 con mỗi ngày, nguồn heo vẫn được đảm bảo dư sức. Bên cạnh đó, nguồn cung từ các tập đoàn lớn vẫn còn dồi dào.
Hơn nữa, giá heo tại Việt Nam đang cao hơn Trung Quốc, Thái Lan hay Campuchia khoảng 10.000 đồng/kg. Nếu giá trong nước đẩy lên quá cao, thương lái sẽ tìm cách thẩm lậu qua biên giới, và nhà nước có thể can thiệp bằng thịt nhập khẩu để bình ổn.
Lãnh đạo Vissan cho biết đơn vị cam kết đảm bảo nguồn hàng đầy đủ và giữ giá ổn định. Tết năm nay, Vissan cung ứng ra thị trường 850 tấn thực phẩm tươi sống và khoảng 3.400 tấn thực phẩm chế biến.
Toàn bộ nguồn nguyên liệu tươi sống tại Vissan được kiểm soát nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn VietGAP và chuỗi an toàn thực phẩm Feed-Farm-Food. Tổng ngân sách dự trữ nguyên liệu và sản xuất phục vụ mùa Tết 2026 đạt hơn 530 tỉ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ.
Giá thịt heo bình ổn sẽ tăng từ ngày 29-12
Đại diện Vissan cho biết trước biến động của giá heo hơi, đơn vị đã làm việc với Sở Tài chính để điều chỉnh giá bán theo quy chế bình ổn. Mức giá thịt heo bình ổn mới dự kiến áp dụng từ ngày 29-12.
Nhằm kích cầu mùa Tết, Vissan sẽ giảm giá sâu một số mặt hàng tươi sống trong hai ngày 28 và 29 tháng Chạp; áp dụng chính sách "Mua 2 tính tiền 1" cho nhiều sản phẩm. Các mặt hàng chế biến (chả chiên, xúc xích...) dự kiến giảm giá 30%; giò lụa và lạp xưởng giảm 15-20%.