Già hóa dân số và bài toán chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

3 giờ trướcBài gốc

Gánh nặng “bệnh tật kép”

Ở tuổi 80, bà C.T.L (phường Vũ Ninh) rơi vào tình trạng sa sút trí tuệ nặng, thường xuyên đi khỏi nhà, khiến gia đình phải vất vả tìm kiếm. Dù có bệnh nền tăng huyết áp, nhưng việc uống thuốc của bà trở nên khó khăn khi lúc thì quên, lúc lại uống quá liều. Con cháu đều đi làm xa, không thể chăm sóc thường xuyên. Sau nhiều lần thử các giải pháp, cuối cùng gia đình quyết định gửi bà vào viện dưỡng lão cách nhà hơn 80 km, chi phí mỗi tháng khoảng 11-12 triệu đồng. “Mẹ tôi có người bầu bạn, lại được điều dưỡng giám sát thường xuyên, sức khỏe và tinh thần cải thiện rõ rệt. Cuối tuần gia đình lên thăm, thấy mẹ vui vẻ là chúng tôi cũng an lòng” - con gái bà chia sẻ.

Khám, điều trị bệnh cho người cao tuổi tại Khoa Lão khoa - Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 2.

Trường hợp của bà C.T.L cho thấy giải pháp đưa người cao tuổi vào viện dưỡng lão là văn minh, phù hợp nhưng không phải gia đình nào cũng có điều kiện kinh tế để làm việc này.

Theo số liệu từ ngành chức năng, hiện nay, khoảng 70% người cao tuổi trong nước không có tích lũy vật chất, vẫn phải lao động kiếm sống với sự hỗ trợ của con cháu. Chỉ khoảng 25,5% có lương hưu hoặc trợ cấp xã hội, trong khi đa phần sống ở nông thôn, thu nhập thấp.

Tại Khoa Lão khoa - Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 2, trong 5 năm (2020-2025), số bệnh nhân nội trú tăng gấp đôi, từ 30-50 lên tới 90-100 người, trong đó 70-80% là người cao tuổi. “Các bệnh phổ biến nhất gồm đột quỵ (khoảng 40%), sa sút trí tuệ (10-15%), rối loạn lo âu - trầm cảm (5-10%). Đây là xu hướng đáng lo ngại khi số lượng người cao tuổi ngày càng nhiều”, bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa cho biết.

Tốc độ tăng dân số nhóm người cao tuổi đang nhanh hơn tốc độ tăng dân số chung. Theo số liệu của cơ quan chức năng, năm 2020, toàn tỉnh có trên 409,1 nghìn người từ 60 tuổi trở lên, chiếm 13,8% dân số, đến tháng 8/2025 đã tăng lên hơn 532,4 nghìn người, tương đương 15,7% dân số. Dự kiến đến năm 2030, tỷ lệ này sẽ tăng lên 18%. Tuổi thọ trung bình của người dân Bắc Ninh hiện đạt 75,1 tuổi, tương đương mức trung bình cả nước. Người cao tuổi đang phải đối mặt với gánh nặng “bệnh tật kép”, bình quân mỗi người mắc từ 3-4 bệnh; một số bệnh quá trình điều trị kéo dài, chi phí lớn, thời gian bình phục lâu, nguy cơ tàn phế cao. Đây thực sự là một thách thức lớn đối với hệ thống y tế.

Quan tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Trước thực trạng trên, tỉnh Bắc Ninh đã ban hành hàng loạt kế hoạch và chính sách nhằm tăng cường chăm sóc, bảo vệ sức khỏe người cao tuổi. Các chiến dịch khám sức khỏe định kỳ kết hợp sàng lọc bệnh không lây nhiễm được tổ chức rộng khắp. Trong 8 tháng năm 2025, gần 50% người cao tuổi toàn tỉnh đã được khám sức khỏe, lập hồ sơ theo dõi và chuyển tuyến khi cần thiết.

Đáng chú ý, tại Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1, Khoa Lão học có 68 giường bệnh; tại Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 2, Khoa Lão khoa - Thần kinh có 82 giường bệnh; ngoài ra, các khoa lâm sàng khác cũng bố trí phòng điều trị nội trú dành riêng cho người cao tuổi (trừ Khoa Sản và Khoa Nhi). Tỉnh thực hiện chế độ ưu tiên khám, chữa bệnh cho người từ 70 tuổi trở lên theo quy định. Đặc biệt, 100% bệnh viện đã bố trí bàn khám riêng cho người cao tuổi tại khoa Khám bệnh; nhiều bệnh viện còn có phòng điều trị riêng. Cùng đó, các bệnh viện, trung tâm y tế, trạm y tế đã quản lý, khám và điều trị ngoại trú đối với bệnh không lây nhiễm - nhóm bệnh chiếm tỷ lệ cao ở người cao tuổi.

Ngành Y tế luôn quan tâm, củng cố hệ thống y tế ở tất cả các tuyến. Qua đó, từng bước nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Tuy nhiên, nhu cầu thực tế đòi hỏi phải phát triển và mở rộng hơn nữa các mô hình chăm sóc dài hạn, trung tâm dưỡng lão, phục hồi chức năng, hướng tới thành lập bệnh viện lão khoa chuyên biệt. Bởi vậy các trạm y tế xã cũng cần nâng cao năng lực khám chữa bệnh, trang bị kỹ năng tự chăm sóc sức khỏe tại nhà, đồng thời xây dựng mạng lưới tình nguyện viên hỗ trợ quản lý sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng. Sau nữa là nhân rộng mô hình câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, câu lạc bộ liên thế hệ; bởi đây là môi trường vừa nâng cao sức khỏe thể chất, vừa chăm sóc tinh thần, tạo sự gắn kết trong cộng đồng.

Già hóa dân số là xu hướng tất yếu, song nếu được chuẩn bị kỹ lưỡng, có chiến lược toàn diện thì đây không phải là gánh nặng mà có thể trở thành động lực phát triển. Sự chủ động, đồng bộ trong chính sách và hành động cho thấy Bắc Ninh đang quyết tâm cao trong việc chăm lo, bảo vệ sức khỏe người cao tuổi. Những nỗ lực này không chỉ thể hiện đạo lý “kính lão trọng thọ”, mà còn góp phần quan trọng giúp địa phương thích ứng tốt với già hóa dân số, hướng tới phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Bài, ảnh: Huệ Nguyễn

Nguồn Bắc Ninh : https://baobacninhtv.vn/gia-hoa-dan-so-va-bai-toan-cham-soc-suc-khoe-nguoi-cao-tuoi-postid427984.bbg