Lãnh đạo Cục Di sản văn hóa trao Bằng chứng nhận Di sản Văn hóa Phi Vật thể “Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý” cho lãnh đạo tỉnh. (Ảnh: Sỹ Thắng/TTXVN)
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành quyết định phê duyệt Dự án bảo tồn và phát huy giá trị Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý (phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai) gắn với phát triển du lịch, xây dựng nông thôn mới.
Theo đó, Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý của ngư dân tỉnh Gia Lai và Lễ hội Katê của người Chăm tỉnh Khánh Hòa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chọn để bảo tồn và phát huy giá trị, phục vụ phát triển du lịch gắn với xây dựng nông thôn mới.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao Cục Di sản văn hóa chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh Gia Lai, Khánh Hòa và các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện Dự án này.
Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý gắn liền với tín ngưỡng thờ cá voi (cá Ông, thần Nam Hải) của cư dân bản địa, không chỉ mang ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hòa, tôm cá đầy khoang mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn kết cộng đồng qua nhiều thế hệ.
Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý gắn với tín ngưỡng thờ cá voi (thần Nam Hải) của ngư dân bản địa. (Nguồn: Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam)
Với bề dày lịch sử hơn 200 năm, lễ hội này đã chứng kiến và đồng hành cùng những thăng trầm của vùng đất Nhơn Lý (nay là phường Quy Nhơn Đông) từ những ngày đầu hình thành Trường Lăng vào năm 1815, đến khi chính thức được tổ chức tại vũng Nồm (đầm Xương Lý) vào năm 1839. Trải qua nhiều lần trùng tu, tái thiết, đặc biệt là sau năm 2014, Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý ngày càng được phục dựng đầy đủ, trở thành nét đẹp văn hóa đặc trưng của tỉnh Bình Định cũ.
Lễ hội có quy mô lớn và gắn liền với nghề biển địa phương. Hằng năm, lễ hội chính thức diễn ra trong ba ngày, từ mùng 9-11 tháng Giêng. Ngày nay, lễ hội được kéo dài thời gian, với nhiều hoạt động dân gian và biểu diễn nghệ thuật như Hát bội, Bài chòi và hội chọi gà dân gian.
Với những giá trị văn hóa đặc sắc, Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh vào Danh sách Di sản Văn hóa Phi Vật thể Quốc gia tại Quyết định số 3994/QĐ-BVHTTDL ngày 10/12/2024.
Lễ nghinh thần Nam Hải nhập điện - một nghi lễ chính trong lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý. (Nguồn: Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam)
Là một nghệ nhân trong thực hành, truyền dạy nghi thức tín ngưỡng Lễ hội truyền thống của Vạn đầm Xương Lý, Nghệ nhân Nguyễn Kim Chức chia sẻ, sẽ nỗ lực phấn đấu, lao động, sáng tạo hết mình để gìn giữ, lan tỏa, phát huy di sản Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý để lễ hội này luôn có sức sống vững bền và ngày càng lan tỏa, góp phần quảng bá nét đẹp sinh hoạt văn hóa miền biển của ngư dân Làng Nhơn Lý.
Việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản cụ thể, chi tiết như tăng cường kết nối lễ hội với du lịch, xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn, giới thiệu rộng rãi nét đẹp của Lễ hội đến với du khách trong và ngoài nước không chỉ bảo tồn di sản mà còn góp phần phát triển kinh tế-xã hội địa phương trong thời gian tới./.
(Vietnam+)