Trong bối cảnh thị trường quốc tế ngày càng khắt khe về chất lượng, truy xuất nguồn gốc, tỉnh Gia Lai đã và đang từng bước chuyển mình để đưa nông sản địa phương tiến sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Từ cà phê, chanh dây, hồ tiêu,... đang được sản xuất theo hướng bền vững, chuẩn hóa quy trình để đáp ứng yêu cầu thị trường và phát triển lâu dài.
Gia tăng giá trị từ sản xuất bền vững
Cà phê, cây ăn quả, cao su, hồ tiêu… từ lâu đã là những mặt hàng chủ lực của Gia Lai trên thị trường xuất khẩu. Hiện toàn tỉnh có khoảng 106.400 ha cà phê, 83.750 ha cao su, 33.250 ha cây ăn quả và 7.800 ha hồ tiêu, tạo nên một nền nông nghiệp đa dạng, quy mô lớn. Những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã mạnh dạn chuyển hướng sang sản xuất bền vững, chuẩn hóa quy trình nhằm chinh phục các thị trường khó tính như Nhật Bản, châu Âu…
Các công nhân phơi cà phê tại nhà máy sản xuất cà phê của Công ty TNHH Vĩnh Hiệp. Ảnh: Hiền Mai
Tuy nhiên, điểm khác biệt không còn nằm ở diện tích canh tác hay sản lượng mà là cách làm khi lấy canh tác bền vững, chế biến sâu làm trung tâm. Thay vì sản xuất manh mún, nhỏ lẻ và phụ thuộc đầu ra, ngày càng nhiều mô hình chuỗi liên kết được hình thành, từ hợp tác xã, tổ hợp tác đến liên kết nông dân - doanh nghiệp.
Công ty TNHH Vĩnh Hiệp (phường An Phú) là một trong những doanh nghiệp tiên phong tại Gia Lai trong áp dụng quy trình canh tác bền vững, đầu tư chế biến sâu. Nhờ đó, sản phẩm của công ty đã chinh phục thành công nhiều thị trường khó tính trên thế giới.
Đoàn doanh nghiệp Nhật Bản tham quan nhà máy chế biến cà phê của Công ty TNHH Vĩnh Hiệp. Ảnh: Hiền Mai
Bà Trần Thị Lan Anh, Phó Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp cho biết: “Không dễ để đạt chuẩn, nhưng một khi đã làm được thì không chỉ giá trị sản phẩm được nâng lên mà thương hiệu cũng được khẳng định. Áp lực từ các tiêu chuẩn quốc tế thực chất là động lực để chúng tôi thay đổi tư duy và nâng cấp quy trình sản xuất”.
Theo bà Lan Anh, để sản phẩm “rộng cửa” vào thị trường Nhật Bản, châu Âu thì chất lượng là chưa đủ mà phải có nguồn gốc minh bạch và đáp ứng các yêu cầu khắt khe, chuẩn quốc tế. Các doanh nghiệp phải chủ động liên kết với hợp tác xã, vùng nguyên liệu để ổn định chất lượng, truy xuất nguồn gốc, đầu tư nâng cấp nhà máy chế biến theo tiêu chuẩn hàng xuất khẩu từng thị trường.
Tương tự, với mặt hàng chanh dây, một trong những sản phẩm xuất khẩu của Gia Lai đang hướng đến mục tiêu phát triển bền vững thay vì chạy theo diện tích.
Chế biến chanh dây tại Công ty TNHH Quicornac. Ảnh: ĐVCC
Ông Lưu Quốc Thạnh, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Quicornac thông tin: Chanh dây tím là loại trái cây được người tiêu dùng tại châu Âu và Bắc Mỹ ưa chuộng nhờ hương vị đặc trưng và hàm lượng dinh dưỡng cao. Gia Lai có điều kiện khí hậu rất thuận lợi cho sự phát triển của loại cây này. Khoảng 90% sản lượng chanh dây sau chế biến được xuất khẩu và tiềm năng mở rộng thị phần vẫn còn rất lớn.
“Nhằm đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt từ thị trường quốc tế, chúng tôi lựa chọn hướng sản xuất bền vững, chú trọng truy xuất nguồn gốc và kiểm soát chất lượng ngay từ vùng nguyên liệu. Toàn bộ quy trình thu mua, chế biến đều được chuẩn hóa theo các tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo sản phẩm vừa an toàn, vừa đáp ứng yếu tố phát triển lâu dài”, ông Lưu Quốc Thạnh chia sẻ.
Tăng tốc xúc tiến, mở rộng thị phần quốc tế
Kim ngạch xuất khẩu tháng 7/2025 khu vực tỉnh Gia Lai (cũ) ước đạt 127 triệu USD, tăng 154%; lũy kế 7 tháng ước đạt 910 triệu USD, đạt 107,06% so với kế hoạch, tăng 56,9% so với cùng kỳ. Trong đó, cà phê ước đạt 874.000 triệu USD. Theo Sở Công Thương tỉnh Gia Lai, giá cà phê xuất khẩu tăng cao nhất trong những năm gần đây, bình quân 5.500 USD/tấn, tăng hơn 70% so cùng kỳ đã tạo điều kiện cho xuất khẩu cà phê tăng mạnh, góp phần tăng kim ngạch xuất khẩu.
Ông Nguyễn Duy Lộc, Phó Giám đốc Sở Công Thương Gia Lai cho biết: Để hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã kết nối hiệu quả hơn với thị trường cũng như các đối tác nước ngoài, ngành Công Thương Gia Lai đang đẩy mạnh xúc tiến thương mại cả trực tiếp lẫn qua nền tảng số. Hội chợ, triển lãm sản phẩm địa phương, kết nối giao thương liên tục được tổ chức.
Mới đây, Sở Công Thương Gia Lai đã phối hợp với các đối tác Nhật Bản tổ chức Hội nghị kết nối giao thương, xúc tiến xuất khẩu hàng hóa giữa các doanh nghiệp tỉnh Gia Lai với các doanh nghiệp nước ngoài. Tại hội nghị, các biên bản hợp tác ghi nhớ đã được ký kết, giúp nông sản Gia Lai “chạm tay” vào thị trường quốc tế.
Nhà máy chế biến, bảo quản cà phê của Công ty TNHH Vĩnh Hiệp. Ảnh: Hiền Mai
Ông Đoàn Ngọc Có, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai chia sẻ: Việc các doanh nghiệp và người sản xuất chuyển hướng sang canh tác bền vững, tuân thủ các tiêu chuẩn về an toàn, môi trường và truy xuất nguồn gốc đã góp phần nâng giá trị nông sản so với phương thức sản xuất truyền thống. Không chỉ gia tăng thu nhập cho nông dân, mô hình này còn giúp doanh nghiệp mở rộng biên lợi nhuận và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Đây cũng là nền tảng để nông sản Gia Lai từng bước chinh phục các thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và khẳng định vị thế mới của nông nghiệp địa phương trong chuỗi giá trị quốc tế.
Nông sản Gia Lai đang vươn xa trên bản đồ xuất khẩu bằng chính sự thay đổi tư duy, đổi mới công nghệ và trung thành với sản xuất bền vững. Không chỉ là đầu ra cho người nông dân, nông sản còn là bộ mặt của địa phương, là cầu nối để Gia Lai hội nhập sâu rộng và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Kim ngạch xuất khẩu tháng 7/2025 trên toàn tỉnh Gia Lai ước thực hiện 267,1 triệu USD; tính chung 7 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu ước thực hiện 1.937,4 triệu USD.
Hiền Mai