Nguồn cung nhà ở xã hội còn thiếu
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
Sáng 11/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, chủ trì phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo, tập trung thảo luận về phát triển đột phá nhà ở xã hội.
Ngày 10/10, Chính phủ đã ban hành Nghị định 261 sửa đổi, bổ sung các nghị định về nhà ở xã hội, trong đó nâng mức trần thu nhập để được xét mua, thuê mua nhà ở xã hội, lên 20 triệu đồng/tháng đối với cá nhân, 40 triệu đồng/tháng đối với vợ chồng và 30 triệu đồng/tháng với trường hợp cá nhân độc thân nhưng đang nuôi con dưới tuổi thành niên.
Theo báo cáo, trong 9 tháng đầu năm 2025, cả nước đang đầu tư xây dựng 132.616 căn, khởi công mới 73 dự án với quy mô 57.815 căn. Đã hoàn thành 50.687/100.275 căn (đạt 50,5%), dự kiến đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành thêm 38.600 căn (tổng là 89.007/100.275 căn, đạt 89%).
Bộ Công an đã khởi công 6 dự án nhà ở lực lượng vũ trang nhân dân với quy mô khoảng 4.220 căn. Bộ Quốc phòng dự kiến sẽ khởi công 8 dự án nhà ở cho lực lượng vũ trang với tổng quy mô 6.547 căn.
16 địa phương dự kiến đạt và vượt chỉ tiêu được giao, gồm: Hà Nội, Tp.HCM, Đà Nẵng, Huế, Bắc Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Đồng Nai, Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Cà Mau, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Tuyên Quang. 7 địa phương gồm Phú Thọ, Thanh Hóa, Cần Thơ, Lào Cai, Khánh Hòa, Tây Ninh, An Giang có khả năng hoàn thành chỉ tiêu.
Bên cạnh đó, các đại biểu cho rằng việc quản lý, phát triển thị trường bất động sản nói chung, phát triển nhà ở xã hội nói riêng còn nhiều khó khăn, vướng mắc, hạn chế, nổi bật là một số quy định pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển thị trường bất động sản, nhà ở xã hội vẫn chưa được sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tế; nguồn cung nhà ở xã hội còn thiếu, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế; quỹ đất các địa phương dành cho phát triển nhà ở xã hội nhìn chung còn có những hạn chế.
Nhiều dự án nhà ở xã hội triển khai chậm; giá nhà ở tại đô thị lớn vẫn vượt quá khả năng chi trả của đa số người dân, còn tình trạng đẩy giá, tạo giá cao, giá ảo, gây nhiễu loạn thông tin thị trường nhằm trục lợi; công tác vận hành và sàn giao dịch bất động sản chưa thống nhất, còn tiềm ẩn rủi ro và thiếu minh bạch; thông tin về nhà ở, thị trường bất động sản chưa đầy đủ, kịp thời, thiếu minh bạch.
Thủ tướng đề nghị các đại biểu phát biểu thẳng thắn, phản ánh đúng tình hình và đưa ra giải pháp đột phá, cụ thể, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản ổn định, công bằng, lành mạnh, bền vững, không để diễn ra tình trạng đầu cơ, thổi giá trục lợi; tinh thần là nói đi đôi với làm, làm thật, hiệu quả thật và nhân dân được hưởng thụ thật.
Thủ tướng gợi mở một số nội dung để các đại biểu tập trung thảo luận: Giải pháp tăng cường nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở thương mại có giá phù hợp; giải pháp tiết giảm chi phí đầu tư để giảm giá thành sản phẩm, như là cắt giảm chi phí tuân thủ, chi phí đầu vào, giảm thủ tục hành chính, tiết giảm chi phí xây dựng.
Cùng với đó là chính sách thuế phù hợp để ngăn chặn các hành vi đầu cơ thổi giá, chào giá nhà ở quá cao so với mức trung bình của thị trường; chính sách tín dụng để điều tiết, ưu tiên, hướng dòng vốn vào các dự án nhà ở xã hội và các đối tượng có nhu cầu mua nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá phù hợp, đồng thời kiểm soát dòng tiền đi vào các phân khúc nhà ở mang tính đầu cơ, trục lợi chính sách.
Giá thành nhà ở xã hội phải phù hợp hơn, chấp nhận được
Theo Thủ tướng, cần xác định rằng nhà ở xã hội không chỉ là nhà cao tầng mà còn có thể là nhà thấp tầng; nhà ở xã hội cũng không phải nằm ở nơi "khỉ ho cò gáy", đất "đầu thừa đuôi thẹo" mà phải đầy đủ hạ tầng giao thông, điện, nước, viễn thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục. Thủ tướng nhấn mạnh, "không có tỉnh nào không có nhu cầu", vấn đề là phải có cách làm, nhà ở phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh từng địa phương, từng vùng và cân đối cung – cầu.
Về các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chính thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan để tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế theo định hướng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nếu vướng mắc ở luật thì trình Quốc hội ban hành văn bản phù hợp ngay tại Kỳ họp sắp tới; nếu ở nghị định thì Chính phủ giải quyết; các bộ, ngành ban hành thông tư hướng dẫn phù hợp.
Nhóm nhiệm vụ, giải pháp thứ hai là quy hoạch phải ổn định, lâu dài, không phá vỡ các quy hoạch đã làm; các địa phương phải chủ động trong giao đất, thực hiện thủ tục về đất đai, tháo gỡ các vướng mắc theo thẩm quyền, nếu vượt thẩm quyền, thiếu chính sách thì tiếp tục đề xuất.
Thủ tướng lưu ý việc phát triển nhà ở phải nhiều phân khúc gồm cao cấp, trung bình, thu nhập thấp, bảo đảm phát triển hài hòa, không quá chênh lệch về hạ tầng thiết yếu (giao thông, điện, nước, viễn thông), hạ tầng xã hội (giáo dục, y tế, thể thao, văn hóa…).
Nhóm giải pháp thứ ba, Thủ tướng nhấn mạnh phải đa dạng hóa nguồn lực, gồm hỗ trợ của nhà nước (cả Trung ương và địa phương); nguồn vốn tín dụng; phát hành trái phiếu; nguồn lực tư nhân…
Thủ tướng cũng yêu cầu cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát, cắt giảm thủ tục, giảm chi phí đầu vào; đồng thời luật đã quy định, các địa phương phải tích cực, chủ động đưa ra chính sách phù hợp điều kiện địa phương trên cơ sở chính sách chung của Trung ương và chịu trách nhiệm vấn đề này.
Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp tiết giảm chi phí, giảm chi tiêu không cần thiết để giá thành nhà ở xã hội phù hợp hơn, chấp nhận được; hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhân dân và doanh nghiệp, nếu có rủi ro thì cùng nhau chia sẻ.
Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục hoàn thiện về công nghệ, hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu, quy định liên quan quản lý, giám sát hoạt động môi giới, vận hành sàn giao dịch bất động sản, thành lập trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do nhà nước quản lý theo hướng công khai, minh bạch, phù hợp, hiệu quả, đúng thẩm quyền, kế thừa, phát huy những việc đã làm tốt và tiếp tục bổ sung để hiệu quả hơn.
Giao Bộ Xây dựng khẩn trương trình ban hành Nghị định quy định chi tiết về Quỹ nhà ở quốc gia, Thủ tướng cho rằng cần nghiên cứu chính sách toàn diện, bao trùm hơn; mở rộng đối tượng và linh hoạt hơn, trong đó có đối tượng cán bộ bị tác động bởi sắp xếp bộ máy; có chính sách ưu tiên thuê và thuê mua thuận lợi, linh hoạt.
Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đôn đốc thúc đẩy giải ngân Chương trình tín dụng 145 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, theo hướng thuận lợi hơn, dễ tiếp cận hơn nhưng quản lý được, đồng thời kiểm soát tín dụng vào bất động sản mang tính đầu cơ, gây ra bong bóng bất động sản. Các ngân hàng tiếp tục tiết giảm chi phí, ứng dụng công nghệ để giảm lãi suất cho vay cho cả nhà đầu tư và người mua nhà.
Vũ Nam