Giá nông sản tăng cao: Cơ hội đổi mới tư duy sản xuất nông nghiệp

5 giờ trướcBài gốc

“Quả ngọt” từ thay đổi tư duy sản xuất

Sau “cú sốc” hồ tiêu bị nhiễm bệnh chết hàng loạt vào các năm 2015-2016, đời sống của hàng ngàn hộ dân trên địa bàn tỉnh lâm vào cảnh khốn khó, nợ nần chồng chất. Đây là hậu quả của sự ồ ạt mở rộng diện tích hồ tiêu theo kiểu “ăn xổi ở thì”, không theo quy hoạch, lạm dụng phân bón hóa học để tận thu vườn cây.

Gia đình anh Nguyễn Văn Toàn (làng Ngó, xã Ia Pia, huyện Chư Prông) cũng không ngoại lệ khi hơn 1.000 trụ hồ tiêu đang cho thu hoạch bị xóa sổ trong vòng 1 tuần. Nhận bài học đắt giá, anh Toàn bắt đầu tìm cách khắc phục. Anh bỏ công tìm hiểu kinh nghiệm trồng, lựa chọn giống chất lượng, đất đai phù hợp, đảm bảo nguồn nước… để làm lại với cây hồ tiêu.

Đồng thời, anh liên kết với Công ty TNHH một thành viên An Thắng Gia Lai (xã Ia Blang, huyện Chư Sê) để sản xuất nhằm tạo đầu ra ổn định với giá thu mua cao hơn thị trường từ 1.000 đến 2.000 đồng/kg. Đặc biệt, anh Toàn bắt đầu chuyển sang canh tác hồ tiêu theo hướng hữu cơ bền vững, hạn chế sử dụng phân bón, thuốc hóa học và tăng cường sử dụng phân hữu cơ, phân chuồng ủ với men vi sinh. Nhờ đó, anh không những giảm chi phí sản xuất mà còn giúp vườn cây sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất ổn định.

Anh Toàn chia sẻ: “Từ khi chuyển sang canh tác hồ tiêu theo hướng hữu cơ (năm 2019) đến nay, vườn cây phát triển rất ổn định, ít sâu bệnh. Năng suất tuy có giảm so với việc canh tác sử dụng phân bón hóa học nhưng tương đối ổn định.

Mỗi năm, tôi thu được khoảng 8-10 tấn từ 2 ha hồ tiêu. Với giá bán hiện tại trên 160 ngàn đồng/kg tiêu khô (cao hơn thời điểm này năm trước khoảng 60 ngàn đồng), sau khi trừ chi phí, tôi lãi hơn 500 triệu đồng”.

Anh Nguyễn Văn Toàn (làng Ngó, xã Ia Pia, huyện Chư Prông) bên vườn tiêu của gia đình. Ảnh: Q.T

Để có nguồn nguyên liệu ổn định cung cấp cho nhà máy chế biến, cung ứng cho thị trường xuất khẩu, Công ty TNHH một thành viên An Thắng Gia Lai đã liên kết với các hộ dân tại các huyện Chư Sê, Chư Prông sản xuất hồ tiêu theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ. Bên cạnh thu mua với giá cao hơn giá thị trường, Công ty còn cung cấp giống chất lượng, phân bón hữu cơ cũng như hướng dẫn người dân thực hiện quy trình sản xuất hồ tiêu theo hướng bền vững.

Ông Nguyễn Đức Thắng-Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty TNHH một thành viên An Thắng Gia Lai-cho biết: “Giá hồ tiêu hiện rất ổn định, nhu cầu xuất khẩu cũng rất lớn. Bình quân mỗi năm, Công ty thu mua hồ tiêu nguyên liệu để chế biến cung ứng cho đơn vị xuất khẩu khoảng 100 tấn tiêu sọ. Chưa kể, một số đối tác Nhật Bản cũng đã đặt hàng trực tiếp với Công ty chế biến ra sản phẩm tiêu sọ (theo quy cách yêu cầu) để xuất khẩu trực tiếp sang thị trường này.

Ngoài ra, tôi cũng xây dựng mô hình sản xuất hồ tiêu theo tiêu chuẩn hữu cơ với diện tích 6,7 ha (đã được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận nông nghiệp hữu cơ) để người dân tham quan, học tập kinh nghiệm. Niên vụ này, dù năng suất hồ tiêu có giảm nhưng dự ước thu được trên 20 tấn tiêu khô. Với giá bán hiện tại thì sau khi trừ chi phí đầu tư, tôi lãi trên 2 tỷ đồng”.

Ông Thắng tiếp tục mở rộng diện tích cũng như liên kết với các hộ dân để đáp ứng nhu cầu chế biến của nhà máy. Ảnh: Q.T

Có thâm niên trồng mía gần 20 năm, anh Nguyễn Minh Sơn (thôn Kim Năng, xã Ia Mrơn, huyện Ia Pa) cũng đã trải qua nhiều vụ “mía đắng” do nắng hạn, bệnh trắng lá mía hoành hành gây mất mùa hay giá cả bấp bênh… Tuy vậy, theo anh Sơn, mía vẫn là cây trồng phù hợp thổ nhưỡng địa phương và mang lại thu nhập ổn định hơn cả, nhất là từ khi anh ký hợp đồng liên kết với nhà máy đường sản xuất theo hướng bền vững.

Tham gia liên kết, anh Sơn được Công ty cổ phần Nông nghiệp AgriS Gia Lai (thị xã Ayun Pa) hỗ trợ bã mùn, phân hữu cơ, đưa cơ giới vào cày ải, cải tạo đất cũng như đưa giống chất lượng, sạch bệnh vào sản xuất thông qua chính sách đầu tư không tính lãi và một phần hỗ trợ không hoàn lại.

Anh Sơn đã đầu tư 200 triệu đồng để khoan giếng, lắp điện năng lượng mặt trời và hệ thống tưới nhỏ giọt để chống hạn và tăng hiệu quả sản xuất. Ảnh: Q.T

Theo anh Sơn, những năm qua, Công ty cổ phần Nông nghiệp AgriS Gia Lai đã có nhiều chính sách đầu tư phát triển vùng nguyên liệu cũng như cách thu mua mía với giá ổn định ở mức cao nên kinh tế gia đình đã khá hơn nhiều so với trước.

Để ứng phó với hạn hán đang ngày càng diễn biến phức tạp, anh đã đầu tư gần 200 triệu đồng để khoan 2 giếng và lắp hệ thống điện mặt trời, hệ thống tưới nhỏ giọt nhằm phục vụ tưới cho toàn bộ 20 ha mía (10 ha trồng mới).

“Với những chính sách đầu tư phát triển vùng nguyên liệu cùng với giá thu mua ổn định ở mức cao (được Công ty bảo hiểm giá thấp nhất trong 3 vụ ép tới 1 triệu đồng/tấn), người dân rất yên tâm để đầu tư sản xuất theo hướng bền vững. Hiện ruộng mía sinh trưởng và phát triển rất tốt, nếu thuận lợi, dự kiến sẽ đạt năng suất 90-100 tấn/ha. Với 20 ha mía và giá thu mua đã được bảo hiểm thì việc thu nhập từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng ở vụ tới là trong tầm tay”-anh Sơn chia sẻ.

Tiếp tục nâng cao chất lượng, giá trị nông sản

Không chỉ hồ tiêu, mía mà các mặt hàng nông sản chủ lực của tỉnh như cà phê, lúa, cao su, sầu riêng… những năm gần đây đều ghi nhận giá trị tăng cao và giữ ổn định, góp phần cải thiện đời sống người dân, giúp bà con có điều kiện tái đầu tư. Ngoài những yếu tố khách quan, việc người dân thay đổi tư duy, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, liên kết hình thành các vùng chuyên canh quy mô lớn gắn với các cơ sở thu mua, nhà máy chế biến… đã giúp nâng cao giá trị nông sản Gia Lai trên thị trường trong nước và quốc tế.

Theo ông Nguyễn Hữu Tỵ-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chư Sê: Thông qua việc tổ chức lại sản xuất theo hướng tập trung chuyên canh, xây dựng chuỗi liên kết giữa doanh nghiệp, hợp tác xã với nông dân đã từng bước khắc phục tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, được mùa mất giá...

“Thời gian tới, huyện tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp gắn với nhu cầu thị trường và thực hành sản xuất theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đảm bảo an toàn thực phẩm.

Quan tâm củng cố, phát triển hợp tác xã, thu hút các doanh nghiệp vào đầu tư liên kết với hợp tác xã để hỗ trợ, chuyển giao, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ mới vào sản xuất nhằm xây dựng vùng nguyên liệu bền vững và hiệu quả kinh tế hơn”-ông Tỵ nêu giải pháp.

Nhờ sản xuất theo hướng bền vững nên năng suất vườn hồ tiêu của anh Toàn luôn ổn định. Ảnh: Q.T

Toàn tỉnh hiện có trên 256 ngàn ha cây trồng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, Rainforest Alliance, Organic, chiếm khoảng 43,6% tổng diện tích gieo trồng. Ngoài ra, tỉnh đã được cấp 227 mã số vùng trồng với tổng diện tích 9.668,7 ha và 38 mã số cơ sở đóng gói với tổng công suất khoảng 1.550-1.700 tấn quả tươi/ngày.

Còn bà Trần Thị Lê-Phó Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp AgriS Gia Lai thì thông tin: Dự kiến vụ mía tới, Công ty mở rộng vùng nguyên liệu lên khoảng 16.000 ha nhằm đáp ứng công suất ép của nhà máy 8.000 tấn/ngày.

Bên cạnh đầu tư trực tiếp không tính lãi cho nông dân 50 triệu đồng/ha mía trồng mới và 30 triệu đồng/ha với mía lưu gốc, Công ty cũng sẽ có nhiều chính sách hỗ trợ không hoàn lại cho người trồng mía.

Cùng với đó, đơn vị sẽ tập trung các giải pháp hỗ trợ người dân cày sâu, cấp bã mùn, chế phẩm sinh học để cải tạo đồng ruộng và đưa giống sạch bệnh vào sản xuất để tăng năng suất, hiệu quả kinh tế. Đặc biệt, khuyến khích người dân đầu tư công nghệ tưới nước nhỏ giọt, tiên tiến nhằm ứng phó với hạn hán, mỗi ha người dân áp dụng sẽ được Công ty hỗ trợ không hoàn lại 2 triệu đồng.

Đồng thời, Công ty cũng sẽ bảo hiểm giá mía thu hoạch trong 3 vụ liên tiếp (từ vụ ép năm 2025 đến 2028) với giá 1 triệu đồng/tấn mía 10 chữ đường. Với những giải pháp đầu tư theo chiều sâu, chúng tôi tự tin sẽ xây dựng được vùng nguyên liệu bền vững và từng bước nâng cao giá trị, hiệu quả kinh tế cho người dân.

Trao đổi với P.V, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lưu Trung Nghĩa cho biết: Năm 2024, ngành nông nghiệp tỉnh đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận; giá trị nông-lâm nghiệp và thủy sản đạt 35.473 tỷ đồng, tăng 4,95% so với năm 2023, đứng thứ 5 cả nước và là trụ đỡ của nền kinh tế.

Kết quả này là minh chứng trong công tác chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức sản xuất từ trồng trọt đến chăn nuôi phù hợp với thực tế, thị trường tiêu thụ trong nước và thế giới. Trong đó, giải pháp đẩy mạnh xây dựng chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ được ngành đặc biệt chú trọng nhằm tạo ra những vùng nguyên liệu tập trung, khép kín từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu.

Toàn tỉnh hiện có khoảng 240.916 ha cây trồng các loại liên kết sản xuất với 35 đơn vị đầu chuỗi. Trong đó, 95 hợp tác xã, 72 tổ hợp tác với trên 23.800 hộ nông dân tham gia chuỗi liên kết với 69 doanh nghiệp bằng nhiều hình thức theo Nghị định số 98/2018/NĐ-CP của Chính phủ, đảm bảo tính bền vững trong liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thông tin thêm: “Bên cạnh tiếp tục thu hút các doanh nghiệp có tiềm lực vào đầu tư, xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, tỉnh cũng khuyến khích người dân, doanh nghiệp ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất để nâng cao giá trị.

Đồng thời, chú trọng xây dựng thương hiệu các mặt hàng nông sản đặc trưng, nhất là nâng tầm giá trị các sản phẩm OCOP gắn với truy xuất nguồn gốc, xây dựng mã số vùng trồng… để hướng đến thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu”.

QUANG TẤN

Nguồn Gia Lai : https://baogialai.com.vn/gia-nong-san-tang-cao-co-hoi-doi-moi-tu-duy-san-xuat-nong-nghiep-post314841.html