Gia tăng áp lực giải ngân đầu tư công

2 giờ trướcBài gốc

Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương khắc phục bất cập để thúc đẩy tiến độ giải ngân đầu tư công.

Chi hơn 1 triệu tỷ đồng cho đầu tư công năm 2026

Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về Dự toán ngân sách nhà nước năm 2026. Theo đó, trong tổng dự chi ngân sách nhà nước trên 3,159 triệu tỷ đồng của năm 2026, sẽ có 1,12 triệu tỷ đồng được dành chi cho đầu tư phát triển. Con số này bằng đúng với đề xuất của Chính phủ.

Trước đó, khi báo cáo Quốc hội về Kế hoạch đầu tư công 2026, Chính phủ cho biết, tổng nhu cầu đầu tư vốn ngân sách nhà nước của các bộ, ngành, địa phương là trên 1,255 triệu tỷ đồng. Tuy nhiên, khả năng cân đối của ngân sách chỉ vào khoảng 1,12 triệu tỷ đồng; trong đó, chi đầu tư công là 1,08 triệu tỷ đồng (bao gồm 430.000 tỷ đồng vốn ngân sách trung ương và 650.226 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương - PV), chi đầu tư phát triển khác là 40.000 tỷ đồng.

Như vậy, hơn 1/3 dự toán ngân sách 2026 đã được dành để chi cho đầu tư phát triển. Nguồn lực này cao hơn đáng kể so với nguồn lực dành cho năm 2025. Đó cũng là lý do khi thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho biết, một số ý kiến cho rằng, kế hoạch dự kiến của năm 2026 tăng lớn so với năm 2025, đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn không chỉ trong đảm bảo nguồn thu, đảm bảo việc bố trí vốn đúng kế hoạch (tăng 41,7% so với năm 2025), mà còn trong thực hiện và giải ngân vốn.

“Chính phủ cần rà soát lại khả năng thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2026 để dự kiến bố trí mức hợp lý, không để thất thoát, lãng phí và chuyển nguồn sang năm sau”, ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nói.

Mặc dù có ý kiến như vậy, nhưng Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng đã cho rằng, mức dự kiến bố trí vốn đầu tư công năm 2026 là phù hợp, nhằm đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức 2 con số và tạo đà bảo đảm thực hiện các mục tiêu trung hạn. Và kết quả cuối cùng, Quốc hội đã thông qua con số 1,12 triệu tỷ đồng như mức dự kiến của Chính phủ. Đồng thời, cũng đã đồng ý việc tiết kiệm ngay 5% dự toán khi phân bổ chi đầu tư ngân sách từ đầu năm để bổ sung nguồn đầu tư công trình đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Đồng ý chi 1,12 triệu tỷ đồng cho đầu tư phát triển năm 2026, nhưng Quốc hội cũng đã nêu rõ, phải nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư, khắc phục triệt để tình trạng chậm triển khai thực hiện dự án đầu tư công, chậm giải ngân vốn đầu tư công; kiên quyết điều chuyển vốn của các dự án chậm tiến độ sang các dự án có khả năng thực hiện và giải ngân nhưng thiếu vốn, hạn chế tối đa việc chuyển nguồn…

Gia tăng áp lực giải ngân

Đi đôi với nguồn lực lớn là áp lực thực hiện và giải ngân cũng gia tăng. Ở thời điểm này, áp lực càng lớn hơn, khi mà vừa phải chạy đua để hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025, vừa phải chuẩn bị sẵn sàng cho việc thực hiện kế hoạch năm 2026.

Liên quan đến vấn đề này, Phó thủ tướng Lê Thành Long, khi trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2026, đồng tình với nhận định của các đại biểu Quốc hội về việc giải ngân vốn đầu tư công vẫn là một điểm nghẽn chưa được khắc phục. Mặt khác, Phó thủ tướng nhấn mạnh, thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương khắc phục hạn chế, bất cập để thúc đẩy tiến độ giải ngân, quyết tâm đạt mục tiêu 100% trong năm 2025.

Ít ngày trước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tới Đồng Nai để chủ trì cuộc làm việc về tình hình thực hiện Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Tại cuộc làm việc, Tổng Bí thư đã khẳng định, đây là một Dự án hạ tầng quan trọng, do đó, không thể chậm trễ được. “Chậm ngày nào là đất nước thiệt ngày ấy”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Chỉ đạo này có ý nghĩa không chỉ đối với Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, mà còn cả với các dự án đầu tư công nói chung.

“Tỷ lệ giải ngân đến nay cũng đã có những cải thiện so với cùng kỳ năm trước. Đến hết tháng 10/2025, giải ngân vốn đầu tư công đạt 491.000 tỷ đồng, đạt 54,4% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn 3,5 điểm phần trăm về tỷ lệ và 144.900 tỷ đồng về số tuyệt đối so với cùng kỳ năm 2024”, Phó thủ tướng Lê Thành Long nói.

Báo cáo tại phiên họp Chính phủ tháng 10/2025 mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh con số trên, nhưng cũng thừa nhận, giải ngân vốn đầu tư công “vẫn chưa đạt kỳ vọng”.

Người đứng đầu ngành tài chính đã chỉ ra hàng loạt nguyên nhân khiến giải ngân vốn đầu tư công chưa thực sự tăng tốc mạnh mẽ, bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Chủ quan chủ yếu là do khâu lập kế hoạch chưa sát thực tế, chưa phù hợp với việc bảo đảm tính sẵn sàng cho các dự án; tại một số nơi còn thiếu quyết liệt trong công tác quản lý, điều hành thực hiện chương trình, dự án; hạn chế trong năng lực, ý thức, trách nhiệm của chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu.

Bên cạnh đó, việc giải ngân cũng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khách quan, bao gồm: khối lượng vốn đầu tư công năm 2025 tăng 447.100 tỷ đồng so với năm 2024 (tương đương 65,5%); tình hình thiên tai, bão lũ làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc thi công tại 20/34 địa phương, việc chuyển giao nhiệm vụ theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong thời gian đầu còn vướng mắc…

“Số vốn còn lại phải giải ngân rất lớn, lên tới 411.000 tỷ đồng”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết.

Số vốn còn lại rất lớn này đã đặt áp lực lên giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng cuối năm, khi mà mục tiêu giải ngân 100% vốn kế hoạch vẫn đang được Chính phủ nhất quán thực hiện, nhằm đưa nền kinh tế đạt mức tăng trưởng trên 8% trong năm nay, trong đó riêng quý IV/2025 phải đạt 8,4%.

Những câu chuyện của năm 2025 có thể sẽ lặp lại trong năm 2026. Do vậy, để sẵn sàng cho việc thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công năm 2026, Bộ Tài chính, trong các văn bản gửi các bộ, ngành, địa phương về xây dựng kế hoạch đầu tư công năm 2026, luôn nhấn mạnh việc phải lập kế hoạch sát thực tế, không để tình trạng vốn chờ dự án, cũng như không để tình trạng đến cuối năm không thể giải ngân thì lại “xin trả lại” vốn kế hoạch.

Không chỉ là công tác chuẩn bị dự án, để thúc đẩy giải ngân, các vấn đề về giải phóng mặt bằng, tháo gỡ vướng mắc về thể chế, chính sách, về nguyên vật liệu… cần được gỡ vướng. Cùng với đó là sự nỗ lực, quyết tâm của các bộ, ngành, địa phương trong thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công.

Hà Nguyễn

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/gia-tang-ap-luc-giai-ngan-dau-tu-cong-d435572.html