Gia tăng giá trị kiểm toán trong kiến tạo kỷ cương tài chính công

3 giờ trướcBài gốc

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn tặng “Cờ thi đua của KTNN” cho 8 tập thể cấp Vụ có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua năm 2025. Ảnh: PV

Tăng kiểm toán chuyên đề, chỉ rõ nhiều hành vi lãng phí

Trong bối cảnh toàn hệ thống chính trị thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy, KTNN tiếp tục đẩy mạnh nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán, triển khai Kế hoạch kiểm toán năm 2025 linh hoạt, bám sát thực tiễn. Với phương châm “Gọn nhưng chất lượng”, “Chất lượng, chất lượng hơn và chất lượng hơn nữa”, “An toàn - Uy tín”, tránh chồng chéo, bảo đảm minh bạch, Kế hoạch kiểm toán năm 2025 gồm 116 nhiệm vụ, giảm 5 nhiệm vụ so với năm 2024.

Trong đó, KTNN tập trung kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách tại 34 Bộ, cơ quan Trung ương, đạt 90% (37/41) số đầu mối; kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách địa phương tại 57/63 địa phương, đạt 90% số đầu mối. Đáng chú ý, kiểm toán chuyên đề và kiểm toán hoạt động chiếm 27% tổng số nhiệm vụ (31/116), tiếp tục tăng so với những năm trước, thể hiện rõ định hướng chuyển mạnh từ kiểm toán tuân thủ sang phát hiện vấn đề, kiến nghị hoàn thiện cơ chế, chính sách.

Năm 2025, KTNN đã chuyển 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang cơ quan điều tra; cung cấp 624 hồ sơ, báo cáo kiểm toán cho các cơ quan chức năng; cung cấp danh sách 645 dự án chậm tiến độ, chậm đưa vào sử dụng và 3 dự án có dấu hiệu lãng phí.

Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Hoàng Văn Lương cho biết, các cuộc kiểm toán chuyên đề đã có nhiều đổi mới trong phối hợp tổ chức thực hiện, qua đó phát hiện nhiều tồn tại nổi bật như sử dụng kém hiệu quả, gây lãng phí nguồn lực tài chính, tài sản; chưa đạt mục tiêu đề ra; nhiều bất cập, vướng mắc, chồng chéo trong cơ chế, chính sách; chưa ban hành đầy đủ văn bản hướng dẫn, gây khó khăn, lúng túng trong tổ chức thực hiện.

Đặc biệt, Tổng Kiểm toán nhà nước quán triệt quan điểm: Qua kiểm toán phải xác định rõ hành vi, biểu hiện gây lãng phí; chỉ rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan; làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan và kiến nghị biện pháp xử lý, khắc phục hậu quả. Các đơn vị trong toàn Ngành đã triển khai nghiêm túc nội dung này, qua đó nhận diện rõ những hành vi lãng phí trong quản lý, điều hành, sử dụng tài chính công, tài sản công tại nhiều cơ quan, đơn vị.

Những phát hiện điển hình, cảnh báo rõ ràng

Qua kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công năm 2024; chuyên đề quản lý, sắp xếp lại và xử lý nhà, đất theo Nghị định số 167/2017/NĐ-CP và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP tại Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, KTNN xác định việc sử dụng tài sản tại Khu Công nghệ phần mềm còn tình trạng lãng phí, với việc cho thuê 16.500 m² đất mặt bằng chưa đúng quy định, không thu được tiền thuê trong suốt 10 năm (2015-2025) với số tiền 1.436 triệu đồng; khi thu hồi phải chi trả 1.900 triệu đồng để mua lại tài sản.

Đến ngày 30/11/2025, KTNN kiến nghị xử lý 37.345 tỷ đồng và 125,4 triệu USD; kiến nghị sửa đổi, bổ sung, ban hành mới 109 văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý.

Kết quả kiểm toán ngân sách địa phương năm 2024 và chuyên đề thực hiện chính sách ưu đãi đầu tư tại khu kinh tế, khu công nghiệp giai đoạn 2022-2024 tại tỉnh Cà Mau cho thấy, Dự án Cảng cá Hố Gùi có tổng giá trị quyết toán 67.997 triệu đồng nhưng từ khi đưa vào khai thác năm 2019 đến nay chưa phát huy hiệu quả do chưa có đường giao thông đấu nối, không phát sinh doanh thu, không đạt mục tiêu dự án, gây lãng phí vốn đầu tư công.

Tại Dự án Trung tâm Y tế U Minh Thượng (tỉnh Kiên Giang, nay là tỉnh An Giang), KTNN phát hiện việc thay đổi vị trí xây dựng được cấp có thẩm quyền chấp thuận và phê duyệt dự án, dẫn đến ngừng thực hiện, gây lãng phí 471 triệu đồng chi phí khảo sát địa chất, địa hình.

Đối với tỉnh Bến Tre (nay là tỉnh Vĩnh Long), KTNN chỉ rõ Ủy ban nhân dân tỉnh chủ trương cho thuê toàn bộ cơ sở hạ tầng cảng và các hạng mục tại Cảng Giao Long không thông qua đấu giá theo quy định; Trung tâm Quản lý phà và Bến xe không chấm dứt hợp đồng để quản lý, sử dụng tài sản công; không sử dụng cơ sở hạ tầng cảng để tăng tỷ lệ vốn góp thành lập công ty cổ phần mà góp vốn từ nguồn thu cho thuê và một tài sản khác, tổng cộng 1.500 triệu đồng.

Tại tỉnh Trà Vinh (nay là tỉnh Vĩnh Long), các cơ quan chậm tham mưu phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất; có 43 cơ sở nhà, đất không sử dụng hoặc sử dụng kém hiệu quả, sai mục đích, với tổng diện tích đất 45.508,87 m² và diện tích nhà 13.557,95 m².

Những phát hiện trên cho thấy vai trò của KTNN không chỉ dừng ở kiểm tra tài chính, mà còn là thiết chế quan trọng trong phòng, chống lãng phí, tiêu cực, góp phần cảnh báo sớm và ngăn ngừa rủi ro trong quản lý tài chính công.

Tham gia trách nhiệm, hiệu quả với các quyết sách của Quốc hội

Dấu ấn của KTNN trong năm 2025 tiếp tục được khẳng định qua những đóng góp thực chất vào hoạt động thẩm tra, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của Quốc hội. Báo cáo tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn nhấn mạnh, các nhiệm vụ được giao tại các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn đã được KTNN quán triệt, tổ chức thực hiện bằng những giải pháp cụ thể, hiệu quả, nhất là việc tập trung kiểm toán, kịp thời phát hiện bất cập, vi phạm trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, đất đai.

Xác định việc trình ý kiến về dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) và phương án phân bổ ngân sách Trung ương, quyết định chủ trương đầu tư dự án quan trọng quốc gia là nhiệm vụ trọng tâm, KTNN đã tích cực phối hợp với Bộ Tài chính, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội. Trên cơ sở đó, KTNN đã có Báo cáo ý kiến về dự toán NSNN và phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2026 trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội.

Trong năm 2025, KTNN đã tham gia ý kiến đối với chủ trương đầu tư 6 dự án quan trọng quốc gia, 2 chương trình mục tiêu quốc gia, 9 nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù tại các địa phương và nhiều chương trình, dự án quan trọng khác. Các ý kiến của KTNN được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao.

Thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN còn cung cấp thông tin phục vụ chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực. Các số liệu, nhận định, kiến nghị của KTNN đã giúp Đoàn giám sát có cái nhìn toàn diện, chỉ rõ tồn tại, hạn chế và cung cấp luận cứ quan trọng để kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi đánh giá, những thông tin và kiến nghị của KTNN có giá trị cảnh báo cao, góp phần nâng cao hiệu quả giám sát của Quốc hội.

Những kết quả đạt được trong năm 2025 là nền tảng quan trọng để KTNN tiếp tục khẳng định vai trò thiết chế giám sát tài chính công, củng cố kỷ luật, kỷ cương ngân sách, gia tăng niềm tin của cử tri và nhân dân trong chặng đường phát triển tiếp theo./.

NGUYỄN HỒNG

Nguồn Kiểm Toán : http://baokiemtoan.vn/gia-tang-gia-tri-kiem-toan-trong-kien-tao-ky-cuong-tai-chinh-cong-45330.html