Báo Tuyên Quang giới thiệu cùng bạn đọc một số góc nhìn sâu sắc từ các học giả, nhà quản lý văn hóa về sức sống mãnh liệt của di sản Đại thi hào Nguyễn Du để lại.
Kiệt tác Truyện Kiều đã trở thành máu thịt hồn cốt của dân tộc
PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương.
Nguyễn Du vốn đã rất vĩ đại nhưng ông trở nên vĩ đại hơn khi tiếng khóc thương vì số phận con người của ông được cả nhân loại nghe thấy. Kiệt tác Truyện Kiều của Nguyễn Du đã trở thành máu thịt, hồn cốt của dân tộc, được dịch ra hơn 20 thứ tiếng với hơn 35 bản dịch, khiến nhân loại phải đi sâu tìm hiểu và chiêm ngưỡng. Những giá trị văn hóa kiệt xuất ấy đã thuộc về nhân dân, thuộc về dân tộc và thuộc về nhân loại, sẽ trường tồn cùng thời gian. Có được điều đó bởi sự nghiệp văn học mà Nguyễn Du để lại cho nhân loại với những tập thơ chữ Hán đầy chất suy tư, trắc ẩn, chứa đựng những giá trị hiện thực lớn lao của cả một thời đại như Bắc hành tạp lục, Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, bài Văn tế thập loại chúng sinh khóc thương cho thân phận chúng sinh, cho những con người bất hạnh trong xã hội như các em bé mồ côi không nơi nương tựa, các cô gái làm nghề kỹ nữ và bao kiếp người đau khổ khác… Những tác phẩm ấy đã tôn vinh vẻ đẹp của ngôn ngữ dân tộc, vẻ đẹp của thơ ca, của cốt cách và tâm hồn Việt Nam, khẳng định vị trí số một của Nguyễn Du trong nền văn học dân tộc và từng bước chiếm lĩnh văn đàn thế giới như một trong những nhà thơ vĩ đại nhất của nhân loại.
Tài sản vô giá của dân tộc Việt Nam
GS.TS Trần Nho Thìn, Khoa Văn học, Trường ĐH Khoa học - xã hội và nhân văn
Trải qua hơn hai thế kỷ, dấu ấn tư tưởng của Đại thi hào Nguyễn Du vẫn bền bỉ hiện diện trong đời sống tinh thần của dân tộc Việt Nam. Truyện Kiều - tác phẩm kết tinh sâu sắc triết lý nhân văn “Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài” đã vượt khỏi khuôn khổ một kiệt tác văn chương, trở thành di sản văn hóa của Việt Nam và nhân loại, được UNESCO vinh danh. Di sản của Đại thi hào nhắc nhở rằng, phát triển phải vì con người; giàu mạnh phải gắn với nhân văn; và văn hóa luôn là linh hồn trường tồn cùng sự phát triển của dân tộc và thời đại. Việc gìn giữ, phát huy di sản không chỉ nhằm tôn vinh giá trị quá khứ, mà còn góp phần giáo dục truyền thống, bồi đắp niềm tự hào cho thế hệ trẻ hôm nay.
Nguyễn Du là hình mẫu toàn diện của người cầm bút
PGS.TS Nhà văn Ngô Văn Giá - nguyên Trưởng khoa Viết văn - Báo chí, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội
Đại thi hào Nguyễn Du là hình mẫu toàn diện của người cầm bút trong lịch sử văn học dân tộc. Ông hội tụ hài hòa giữa tài năng nghệ thuật kiệt xuất, nhân cách lớn và trách nhiệm xã hội sâu sắc. Sáng tác của Nguyễn Du toát lên một trái tim nhân ái, luôn day dứt trước số phận những con người nhỏ bé, thua thiệt, bị vùi dập trong xã hội cũ, nhưng chưa bao giờ tuyệt vọng, luôn hướng thiện, khơi dậy khát vọng vượt lên số phận, khẳng định vẻ đẹp và phẩm giá con người.
Ngòi bút của ông giàu dũng khí, không né tránh hiện thực khắc nghiệt, dám lên tiếng phê phán những thế lực tàn bạo. Am hiểu sâu sắc văn hóa dân gian và đời sống nhân dân lao động, đồng thời là một nhà nho uyên bác, Nguyễn Du đã hòa quyện tri thức bác học với ngôn ngữ đời thường, tạo nên chiều sâu sáng tạo hiếm có. Đặc biệt, ông đưa tiếng Việt và thể thơ lục bát đạt tới đỉnh cao hoàn mỹ.
Tinh thần ấy trở thành nền tảng cho sứ mệnh đào tạo của Khoa Viết văn - Báo chí, Đại học Văn hóa Hà Nội (tiền thân là Trường Viết văn Nguyễn Du). Qua hơn bốn thập niên và 17 khóa đào tạo, Khoa đã bồi dưỡng nhiều thế hệ người cầm bút có bản lĩnh nghề nghiệp, nhân cách văn hóa và trách nhiệm xã hội, góp phần xây dựng nền văn học Việt Nam giàu tính nhân văn và bản sắc.
Lan tỏa sâu rộng giá trị di sản văn hóa trường tồn
Đồng chí Nguyễn Viết Trường, Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh
Đại thi hào Nguyễn Du là danh nhân văn hóa có tầm ảnh hưởng sâu rộng trong nước và quốc tế. Di sản văn chương đồ sộ và đặc sắc của ông, đặc biệt là Truyện Kiều, đã trở thành kết tinh sâu sắc của tư tưởng nhân văn, khát vọng về công lý, nhân nghĩa, giá trị thẩm mỹ, nghệ thuật ngôn từ và bản lĩnh văn hóa Việt Nam. Chúng tôi thường xuyên tổ chức các hoạt động tại Di tích quốc gia đặc biệt Khu lưu niệm Nguyễn Du (xã Tiên Điền, tỉnh Hà Tĩnh) nhằm góp phần lan tỏa sâu rộng những giá trị di sản văn hóa trong đời sống xã hội. Qua đó khơi dậy niềm tự hào, ý thức trách nhiệm và sự chung tay của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ và đặc biệt là mỗi người dân Hà Tĩnh trong công cuộc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của quê hương.
Tự hào về Danh nhân văn hóa thế giới
Ông Đường Phi Khoa, Chủ tịch Hội đồng hương Nghệ Tĩnh tại khu vực Hà Giang, tỉnh Tuyên Quang
Dù sinh sống và lập nghiệp xa quê hương, nhưng với mỗi người con Hà Tĩnh, hình ảnh quê nhà và niềm tự hào về Đại thi hào Nguyễn Du vẫn luôn hiện hữu sâu sắc. Đó không chỉ là niềm tự hào của riêng người dân Hà Tĩnh, mà còn là tài sản tinh thần chung của văn hóa dân tộc Việt Nam.
Di sản mà Nguyễn Du để lại, đặc biệt là Truyện Kiều, đã đưa tiếng Việt và tâm hồn Việt vươn ra thế giới, đồng thời bồi đắp nhân cách, nuôi dưỡng đời sống tinh thần của nhiều thế hệ. Với những người Hà Tĩnh đang mưu sinh, lập nghiệp tại Tuyên Quang và các địa phương khác, giá trị ấy trở thành điểm tựa bền vững, nhắc nhở mỗi người sống nhân ái, trọng nghĩa tình, biết vượt qua khó khăn bằng tri thức và khát vọng vươn lên. Cộng đồng người Hà Tĩnh tại Tuyên Quang luôn tự hào về Danh nhân văn hóa thế giới - Đại thi hào Nguyễn Du.