Vì sao giá vàng tăng phi mã?
Vàng đang trở thành hàng "hot" khi giá liên tục tăng phi mã kể từ đầu năm 2024 đến nay trong bối cảnh các ngân hàng trung ương ồ ạt mua vào, các nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro nợ công gia tăng.
Theo phân tích trên Kitco News, Chính phủ Hoa Kỳ trước bờ vực đóng cửa vào ngày 1/10 (theo giờ Mỹ), khiến mọi sự chú ý đổ dồn vào khoản nợ công đang gia tăng của nền kinh tế số 1 thế giới. BMO Capital Markets - đơn vị đầu tư thuộc Ngân hàng Canadian Bank of Montreal (BMO) - cho rằng đây sẽ là động lực mới nhất thúc đẩy giá vàng cho đến cuối năm nay.
Ảnh minh họa: KT
Các nhà phân tích hàng hóa tại BMO Capital Markets đã công bố dự báo giá quý IV/2025, điều chỉnh tăng đáng kể đối với vàng và bạc. Ngân hàng này dự kiến giá vàng trung bình sẽ đạt khoảng 3.900 USD/ounce trong 3 tháng cuối năm 2025, tăng 8% so với dự báo trước đó. Các nhà phân tích không kỳ vọng đà tăng này sẽ sớm kết thúc, với giá dự kiến sẽ vượt mức 4.000 USD/ounce vào năm tới.
BMO hiện tại dự báo giá vàng trung bình năm 2026 sẽ đạt 4.400 USD/ounce, tăng 26% so với dự báo trước đó. Bối cảnh biến động trên thị trường tài chính toàn cầu cũng thúc đẩy ngân hàng này nâng cấp triển vọng dài hạn. BMO dự báo giá vàng dài hạn sẽ đạt trung bình 3.000 USD/ounce, tăng so với ước tính trước đó là 2.200 USD/ounce.
Giới phân tích thị trường nhân định, trong 2-3 năm qua đã chứng kiến một số thay đổi sâu sắc trong hệ thống địa chính trị và tài chính, mang lại những thay đổi được cho là lâu dài trong bối cảnh nhu cầu vàng gia tăng. Bất ổn địa chính trị và kinh tế ngày càng gia tăng là động lực quan trọng thúc đẩy đà tăng giá chưa từng có của vàng trong mấy năm vừa qua. Bên cạnh đó, sự biến động của giá vàng còn có thể bắt nguồn từ mức tăng trưởng không bền vững của nợ chính phủ Hoa Kỳ - nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện nay. Những lo ngại xung quanh nợ công của Hoa Kỳ hiện đang trở thành tâm điểm chú ý, đe dọa về sự mất giá tiền tệ tiềm ẩn khiến lợi suất trái phiếu kho bạc dài hạn được cho là cao trở nên kém hấp dẫn hơn so với vàng.
Các nhà phân tích của BMO cho biết nhu cầu đầu tư vàng đang trên đà gia tăng trong danh mục đầu tư chính thống lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ.
Trước đó, hồi tháng 5/2025, chuyên gia phân tích của Bank of America Securities dự đoán, giá vàng có thể sẽ leo lên mức 40.000 USD/ounce vào cuối năm 2025 trong bối cảnh tình hình bất ổn toàn cầu tiếp diễn.
Chia sẻ trên Kitco News, ông Francisco Blanch, Giám đốc nghiên cứu hàng hóa và sản phẩm phái sinh toàn cầu tại Bank of America Securities, cho rằng đợt điều chỉnh giá kim loại quý hiện tại là kết quả của sự bất ổn địa chính trị trong ngắn hạn. “Cả vàng và bạc đều sẽ tăng giá trong nửa cuối năm 2025”, ông Francisco Blanch nói.
Trong một cuộc phỏng vấn với kênh thông tin tài chính mỹ CNBC, chuyên gia của Bank of America Securities cũng đã từng dự đoán giá vàng sẽ đạt 3.500 USD/ ounce trong nửa đầu năm 2025, và thực thế cho thấy khả năng dự báo của ông khá chính xác khi đến giữa quý II năm 2025. Theo chuyên gia này, thị trường vàng hiện đang trải qua một đợt điều chỉnh có thể kéo dài trong vài tháng. “Chúng tôi vẫn lạc quan về lâu dài, có thể là đến nửa cuối năm 2025 hoặc đến năm 2026, giá vàng sẽ vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce”, ông Francisco Blanch nêu ý kiến.
Trong báo cáo mới nhất, nhà phân tích Lina Thomas của Goldman Sachs Research cho rằng, nếu bất ổn toàn cầu tiếp diễn và chính sách tiền tệ vẫn duy trì nới lỏng, giá vàng có thể đạt 4.000 USD/ounce vào giữa năm 2026.
Nhu cầu mua vàng liên tục tăng (nguồn: Goldman Sachs)
Theo Goldman Sachs, nhu cầu vàng hiện nay chủ yếu đến từ hai nhóm. Người mua vì niềm tin, bao gồm các ngân hàng trung ương, quỹ ETF và nhà đầu cơ, có xu hướng mua vàng ổn định bất chấp giá cả, dựa trên niềm tin vào vai trò phòng ngừa rủi ro. Goldman Sachs ước tính, cứ 100 tấn vàng được nhóm này mua ròng sẽ kéo giá tăng khoảng 1,7%. Nhóm thứ hai là người mua cơ hội, như các hộ gia đình ở thị trường mới nổi, thường mua khi giá ở mức hợp lý. Nhóm này có vai trò tạo "sàn" khi giá giảm và "trần" khi giá tăng.
Goldman Sachs Research lưu ý rằng, trong tháng 7, lượng vàng các ngân hàng trung ương mua vào (64 tấn/tháng) thấp hơn mức dự báo 80 tấn. Tuy nhiên, xu hướng này được cho là mang tính mùa vụ, khi nhu cầu thường giảm vào mùa hè và tăng trở lại từ tháng 9.
Dự trữ vàng toàn cầu sẽ tăng trong 12 tháng tới?
Kể từ năm 2022, các ngân hàng trung ương - đặc biệt tại thị trường mới nổi - đã gia tăng tốc độ mua vàng khoảng năm lần, sau khi dự trữ ngoại hối của Nga bị đóng băng vì xung đột Ukraine. Đây được coi là sự thay đổi mang tính cấu trúc trong chiến lược quản lý dự trữ quốc gia, khó có khả năng đảo ngược trong ngắn hạn. Goldman Sachs dự đoán các ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục tích lũy vàng ít nhất trong ba năm tới.
Ảnh minh họa: KT
Khảo sát của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho thấy 95% ngân hàng trung ương tin rằng dự trữ vàng toàn cầu sẽ tăng trong 12 tháng tới. Đáng chú ý, 43% trong số đó có kế hoạch tăng dự trữ, tỷ lệ cao nhất kể từ khi khảo sát bắt đầu năm 2018. Không có ngân hàng nào dự kiến giảm nắm giữ.
Các ngân hàng trung ương ở thị trường mới nổi đặc biệt có nhu cầu cao, do tỷ trọng vàng trong dự trữ ngoại hối vẫn còn thấp so với các nền kinh tế phát triển. Ví dụ, Trung Quốc mới chỉ nắm giữ dưới 10% dự trữ ở dạng vàng, trong khi con số này tại Mỹ, Đức, Pháp và Italy lên tới khoảng 70%.
Tính đến thời điểm hiện tại (chiều 1/10/2025 - theo giờ Việt Nam), giá vàng giao ngay trên sàn Kitco đang ở mức 3,876,4 USD/oz, tương đương 123,51 triệu đồng/lượng. Cùng thời điểm, tại thị trường Việt Nam, Công ty VBĐQ Sài Gòn SJC niêm yết giá vàng mua vào ở mức 136 triệu đồng/lượng; giá bán là 138 triệu đồng/lượng. Giá vàng tại Tập đoàn DOJI đang được niêm yết giá mua – bán ở mức 136 – 138 triệu đồng/lượng.
Theo cơ quan thống kê quốc gia - Cục Thống kê (Bộ Tài chính), giá vàng trong nước biến động cùng chiều với giá vàng thế giới. Tính đến ngày 30/8/2025, bình quân giá vàng thế giới ở mức 3.418,45 USD/ounce, tăng 1,47% so với tháng trước, chủ yếu do kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cắt giảm lãi suất, đồng USD suy yếu.
Bên cạnh đó, bất ổn địa chính trị, hoạt động mua vào của các Ngân hàng Trung ương và nhu cầu vàng tăng mạnh tại các thị trường châu Á cũng đã tác động vào giá vàng thế giới. Trong nước, chỉ số giá vàng tháng 8/2025 tăng 1,2% so với tháng trước; tăng 48,62% so với cùng kỳ năm 2024; tăng 36,51% so với tháng 12/2024; bình quân 8 tháng năm 2025 tăng 40,25% so với cùng kỳ năm trước.
Trần Ngọc/VOV.VN