Giá vàng dồn dập lập kỷ lục
Các ngân hàng trung ương, thường được ví như "cá mập" trên thị trường vàng, gần đây giảm mạnh mua vào do giá leo thang. Tuy nhiên, giá vàng vẫn liên tiếp lập kỷ lục mới trong những ngày đầu tháng 9.
Theo dữ liệu mới nhất từ Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), các ngân hàng trung ương toàn cầu chỉ mua ròng 10 tấn vàng trong tháng 7, mức thấp nhất so với các tháng trước, do giá cao làm giảm nhu cầu từ các nền kinh tế mới nổi.
Dù tốc độ mua chậm lại, các ngân hàng trung ương vẫn đang mua ròng: Kazakhstan thêm 3 tấn, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc và Cộng hòa Czech mỗi nước thêm 2 tấn. Tuy nhiên, Ba Lan - quốc gia mua nhiều nhất từ đầu năm đến nay với 67 tấn, gần như dừng mua từ tháng 5. Uganda cũng khởi động chương trình mua vàng nội địa từ thợ mỏ thủ công để dự trữ.
Bất chấp sự thận trọng từ các ngân hàng trung ương, giá vàng thế giới vẫn bùng nổ. Sau khi lập đỉnh lịch sử mới vào ngày 1/9 với mức 3.508 USD/ounce, giá vàng tiếp tục leo thang trong phiên 3/9 tại thị trường châu Á, vọt lên 3.540 USD/ounce.
Đến tối 3/9 (giờ Việt Nam) trên sàn New York, giá vàng giao ngay vượt ngưỡng 3.570 USD/ounce, trong khi vàng kỳ hạn tháng 12 tăng 37,50 USD lên 3.630 USD/ounce. Đà tăng này được hỗ trợ bởi nhu cầu trú ẩn an toàn mạnh mẽ, khi thị trường chứng khoán và tài chính bước vào giai đoạn thường có biến động lớn tháng 9-10.
Giá vàng tăng liên tiếp, lập đỉnh cao kỷ lục mới. Ảnh: Thạch Thảo
Trong nước, giá vàng cũng lập đỉnh cao lịch sử, phản ánh sát diễn biến trên thị trường quốc tế. Sáng nay, giá vàng SJC tiếp tục tăng lên 133,9 triệu đồng/lượng (bán ra) và 132,4 triệu đồng/lượng (mua vào).
Còn phiên giao dịch ngày 3/9 (giờ Việt Nam) đã ghi nhận một đợt tăng sốc. Giá vàng miếng 9999 tại SJC và Doji niêm yết ở mức 131,9-133,4 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra), tăng 2,8 triệu đồng so với trước kỳ nghỉ lễ. Giá vàng nhẫn loại 1-5 chỉ tại SJC đạt 125,5-128 triệu đồng/lượng, tăng 3 triệu đồng, trong khi Doji niêm yết 125,8-128,8 triệu đồng/lượng.
Với đà tăng thêm của giá thế giới, giá vàng SJC và vàng nhẫn có thể chạm ngưỡng 135 triệu đồng/lượng vào sáng 4/9.
Một số lý do chính khiến vàng tăng mạnh những ngày gần đây, đầu tiên là lo ngại Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất, làm giảm sức hấp dẫn của trái phiếu và đồng USD, đồng thời thúc đẩy nhu cầu vàng.
Thứ hai, tính trú ẩn an toàn nổi bật giữa bất ổn tài chính, khi lợi suất trái phiếu toàn cầu tăng trước nguy cơ lạm phát và nợ chính phủ.
Thứ ba, sức mua mạnh đến từ cả ngân hàng trung ương mới nổi và các quỹ ETF vàng. Riêng SPDR Gold Trust đã tăng nắm giữ lên hơn 977 tấn - mức cao nhất trong 3 năm.
Thứ tư, đồng USD suy yếu gần 10-11% từ đầu năm, khiến vàng rẻ hơn với nhà đầu tư nước ngoài.
Bên cạnh đó, căng thẳng chính trị tại Mỹ, bao gồm nỗ lực can thiệp Fed và tranh chấp thuế quan, thúc đẩy giao dịch phòng vệ trên thị trường futures và ETF. Ngoài ra, dòng tiền đầu cơ tăng vọt, với lượng hợp đồng vàng trên sàn Comex (Mỹ) bùng nổ.
Đỉnh mới còn ở phía trước?
Giá vàng đang được đẩy lên bởi sự kết hợp hoàn hảo giữa yếu tố vĩ mô, địa chính trị và tâm lý thị trường, tạo nền tảng cho đà tăng bền vững. Trước hết, kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất là động lực chính.
Theo công cụ CME FedWatch, tính đến 1h sáng 4/9 (giờ Việt Nam), thị trường định giá 95,5% khả năng giảm 0,25 điểm phần trăm tại cuộc họp 17/9, với ít nhất hai lần cắt giảm trước cuối năm.
Dữ liệu việc làm yếu, như báo cáo việc làm JOLTS cho thấy số vị trí tuyển dụng giảm xuống 7,18 triệu việc làm, thấp hơn so với mức kỳ vọng 7,38 triệu - đã gia tăng kỳ vọng Fed nới lỏng chính sách tiền tệ, qua đó làm giảm chi phí cơ hội nắm giữ vàng.
Đồng USD quay đầu giảm cũng góp phần đẩy giá vàng đi lên. Chỉ số DXY giảm 0,35% xuống 98 điểm vào sáng 4/9, khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn.
Các yếu tố này củng cố vị thế trú ẩn an toàn của vàng giữa căng thẳng chính trị và thương mại gia tăng, như xung đột thương mại Mỹ - Trung và phán quyết tòa án Mỹ về thuế quan bất hợp pháp, làm doanh nghiệp phải tạm dừng hoặc thu hẹp kế hoạch đầu tư.
Giới đầu tư đang dồn sự chú ý vào các dữ liệu việc làm Mỹ sắp tới. Đó là báo cáo ADP và PMI. Báo cáo tình hình việc làm phi nông nghiệp sẽ được công bố vào thứ Sáu có thể quyết định Fed đẩy mạnh nới lỏng chính sách tiền tệ hay tiếp tục thận trọng. Nếu dữ liệu yếu, kỳ vọng cắt giảm sâu hơn sẽ đẩy vàng vọt lên.
Phần lớn dự báo của các tổ chức gần đây đều cho rằng giá vàng có thể còn tăng cao hơn.
Chuyên gia Michele Schneider từ MarketGauge nhận định mục tiêu 3.800-4.000 USD/ounce là khả thi, với đà bứt phá mạnh sau giai đoạn củng cố. JP Morgan dự báo giá vàng đạt 3.675 USD/ounce vào cuối năm nay và 4.250 USD/ounce cuối 2026.
Bert Dohmen từ Wellington Letter cảnh báo dòng tiền dịch chuyển từ chứng khoán sang vàng và dự báo giá vàng có thể đạt đỉnh vào năm 2031.
Với sự mất lòng tin vào dữ liệu kinh tế Mỹ và sự suy yếu của nhiều đồng tiền số, trong đó có Bitcoin, vàng được xem là "vịnh tránh bão" thực sự.
Xóa độc quyền vàng miếng cần thời gian để phát huy tác dụng
Chia sẻ với PV VietNamNet, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TPHCM) đánh giá, việc xóa bỏ độc quyền vàng miếng là bước đi quan trọng để phá vỡ thế độc quyền, tạo điều kiện cho nhiều đơn vị tham gia hơn và thị trường có thêm nguồn cung.
Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là liệu có doanh nghiệp nào mặn mà tham gia sản xuất vàng miếng không, khi biên lợi nhuận từ vàng miếng chỉ vài phần trăm, trong khi vàng trang sức có thể lên tới hơn 20%.
“Xóa bỏ độc quyền là cần thiết, nhưng chưa đủ. Để thị trường vàng ổn định, phải có thêm nhiều giải pháp đồng bộ, đặc biệt là giải quyết gốc rễ của vấn đề nguồn cung vàng”, ông Huân nhấn mạnh.
Cho rằng nhập khẩu vàng là một giải pháp, nhưng theo ông Huân, đây không phải phương án khả thi ở thời điểm này. Lý do, dự trữ ngoại tệ cần ưu tiên cho những vấn đề cấp bách hơn, đặc biệt là ổn định tỷ giá.
Thay vào đó, Việt Nam cần phát triển sàn vàng trong các trung tâm tài chính quốc tế đang được chuẩn bị xây dựng. Sàn vàng sẽ giúp giảm bớt tình trạng đầu cơ bằng cách chuyển hoạt động mua bán từ vàng vật chất sang giao dịch tài chính, từ đó hạn chế nhu cầu nắm giữ vàng thật.
Về triển vọng giá vàng, ông nhận định xu hướng giá trong nước vẫn phụ thuộc vào thế giới. Việc cho phép thêm doanh nghiệp nhập khẩu vàng sẽ chỉ góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế, chứ khó có thể đảo ngược xu hướng tăng nếu giá thế giới tiếp tục đi lên.
Chuyên gia vàng Trần Duy Phương lưu ý, hơn 1 tháng nữa, Nghị định số 232 của Chính phủ mới có hiệu lực thi hành. Có thể dự đoán, đây là quá trình để chuẩn bị cho sự ra đời của thông tư hướng dẫn chi tiết, cũng là khoảng thời gian để các đơn vị liên quan có bước tính toán, chuẩn bị cần thiết.
Theo vị chuyên gia này, chỉ khi nào các doanh nghiệp nhập khẩu được vàng nguyên liệu, sản xuất vàng và tăng cung ra thị trường, thị trường vàng mới chịu tác động rõ rệt, thực sự “hạ nhiệt”.
Mạnh Hà