Giải 'bài toán' sắp xếp tài sản công sau tinh gọn bộ máy

5 giờ trướcBài gốc

Nguồn: Bộ Tài chính Đồ họa: Văn Chung

Còn trên 11.000 cơ sở nhà, đất sử dụng kém hiệu quả

Theo thống kê từ các bộ ngành, địa phương, tính đến cuối năm 2024, cả nước còn 11.034 cơ sở nhà, đất không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả, sử dụng không đúng mục đích. Trong đó, tại thời điểm kiểm kê mới có 3.780 cơ sở nhà đất đã có quyết định xử lý của cấp có thẩm quyền, còn lại 7.254 cơ sở nhà, đất chưa có quyết định xử lý của cấp có thẩm quyền.

Ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, trong số cơ sở nhà, đất chưa có quyết định xử lý chiếm phần nhiều là các cơ sở giáo dục ở những nơi có sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện.

Trước thực trạng này, Bộ Tài chính đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương có nhà, đất dôi dư phải xây dựng và ban hành kế hoạch để xử lý các tài sản. Đồng thời, phải cập nhật thường xuyên các cơ sở nhà đất phát sinh mới vào kế hoạch. Cùng với đó, trong kế hoạch phải xác định rõ nội dung công việc và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong từng khâu. Cuối cùng là phải ấn định tiến độ thực hiện cụ thể.

Cũng theo ông Thịnh, một yêu cầu mới được đưa ra là các bộ, ngành, địa phương phải đánh giá, xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng cơ sở đất không sử dụng, sử dụng không đúng mục đích, hoặc sử dụng không hiệu quả. Cụ thể là xác định rõ vướng ở cơ chế, chính sách nào cũng như công tác tổ chức thực hiện và công tác quy hoạch.

“Từ việc xác định nguyên nhân, các bộ, ngành, địa phương phải đề xuất các giải pháp cụ thể. Ví dụ, nếu vướng mắc về mặt pháp luật, cần chỉ rõ văn bản nào gây vướng mắc và đề xuất hướng xử lý. Vướng mắc về quy hoạch, cần xác định trách nhiệm thuộc về ai và đề xuất giải pháp. Vướng mắc về trách nhiệm thực hiện, cần đề xuất biện pháp xử lý” - ông Thịnh nhấn mạnh.

Ngoài ra, để đảm bảo các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc các yêu cầu về xử lý tài sản là nhà, đất sử dụng kém hiệu quả, Bộ Tài chính cũng đã có văn bản yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra và xử lý nghiêm các trường hợp chậm trễ hoặc thực hiện không đúng kế hoạch. Các bộ, ngành, địa phương được yêu cầu báo cáo về Bộ Tài chính trước ngày 5/4/2025 và sau đó báo cáo định kỳ hàng quý để có giải pháp hướng dẫn, thực hiện quyết liệt việc giải quyết dứt điểm các vấn đề về tài sản dư thừa.

Giải pháp chống lãng phí và xử lý tài sản dôi dư

Hiện cả nước đang thực hiện sáp nhập và tinh gọn bộ máy. Điều này đã dẫn tới thay đổi lớn trong việc quản lý, sử dụng tài sản công, bởi khi tổ chức, sắp xếp lại bộ máy, hệ thống chức danh, chức vụ, danh mục cơ quan, đơn vị, cấp hạng đơn vị có sự thay đổi.

Để giải quyết vấn đề này, ông Nguyễn Tân Thịnh cho biết, Bộ Tài chính đã chủ động báo cáo cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật.

Tài sản nhà, đất dôi dư sẽ được thu hồi, giao lại cho địa phương quản lý

Ông Nguyễn Tân Thịnh lưu ý, các văn bản hướng dẫn xử lý tài sản khi sáp nhập, tinh gọn bộ máy đã có đầy đủ. Theo đó, khi sáp nhập các cơ quan, đơn vị, tài sản có thể di chuyển được thì phải đưa đến chỗ mới. Những tài sản không thể di chuyển được như nhà, đất sẽ được xử lý theo các hình thức như: thu hồi, giao lại cho địa phương quản lý hoặc chuyển giao cho đơn vị khác sử dụng.

Cụ thể, Chính phủ đã ban hành Nghị định 114/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 151/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và Nghị định 50/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung các nghị định quy định chi tiết Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Trong đó, các nội dung đã quy định cụ thể về việc xử lý đối với tài sản công khi thực hiện việc sắp xếp tổ chức lại hệ thống tổ chức bộ máy. Các quy định nêu rất rõ việc xử lý tài sản trong các trường hợp sáp nhập, hợp nhất, chia tách, giải thể, chấm dứt hoạt động, chuyển nhiệm vụ.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đã ban hành văn bản hướng dẫn về việc sắp xếp, xử lý tài sản công và văn bản hướng dẫn xử lý tài sản khi thực hiện sắp xếp tinh gọn bộ máy.

Hướng đi của Bộ Tài chính trước hết là phải kiểm kê, rà soát và phân loại tài sản nhằm đảm bảo không thất thoát, không mất tài sản. Đồng thời đơn giản hóa các thủ tục, tài sản thuộc các đơn vị hợp nhất, sáp nhập với nhau được chuyển giao nguyên trạng và đơn vị mới có trách nhiệm tiếp tục quản lý, sử dụng tài sản đó.

Tuy nhiên, cũng theo Cục trưởng Cục Quản lý công sản, việc áp dụng các văn bản pháp luật đôi khi còn vướng mắc và chưa theo kịp thực tiễn. Do đó, Bộ Tài chính đang chuẩn bị một số điều chỉnh tại các văn bản quy phạm pháp luật về tài sản công cho phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy mới và hệ thống chức danh, chức vụ mới. “Hiện nay, bộ máy có nhiều chức vụ mà trong các văn bản trước đây chưa có, vì vậy phải cập nhật để báo cáo với cấp có thẩm quyền” - ông Thịnh cho biết.

Bên cạnh đó, hệ thống tiêu chuẩn định mức về quản lý sử dụng tài sản công cũng phải điều chỉnh theo hệ thống tổ chức mới và chức danh, chức vụ mới. “Bộ Tài chính đang theo dõi sát tình hình, tiến độ sắp xếp lại các cơ quan đơn vị để chuẩn bị các văn bản và báo cáo đến cấp có thẩm quyền ban hành ngay sau khi phương án tổ chức bộ máy được duyệt. Đây sẽ là những căn cứ cho các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị thực hiện việc bố trí sử dụng tài sản cũng như sắp xếp, xử lý các tài sản dôi dư” - ông Nguyễn Tân Thịnh nhấn mạnh.

Xử lý tài sản công khi sáp nhập, hợp nhất cơ quan nhà nước

Để thực hiện xử lý tài sản công, Chính phủ đã ban hành Nghị định 50/2025/NĐ-CP sửa đổi các Nghị định hướng dẫn Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, trong đó có sửa đổi quy định về xử lý tài sản công trong trường hợp sáp nhập, hợp nhất cơ quan nhà nước.

Cụ thể, sửa đổi Điều 35b Nghị định 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 (được bổ sung tại khoản 27 Điều 1 Nghị định 114/2024/NĐ-CP ngày 15/9/2024) quy định về xử lý tài sản công trong trường hợp sáp nhập, hợp nhất, chia tách, giải thể, chấm dứt hoạt động.

Đơn cử như cơ quan nhà nước thuộc đối tượng thực hiện sáp nhập, hợp nhất, chia tách, giải thể, chấm dứt hoạt động có trách nhiệm thực hiện kiểm kê, phân loại đối với tài sản thuộc quyền quản lý, sử dụng của cơ quan; chịu trách nhiệm xử lý tài sản phát hiện thừa/thiếu qua kiểm kê theo quy định của pháp luật.

Đối với tài sản không phải của cơ quan (tài sản nhận giữ hộ, tài sản mượn, tài sản thuê của tổ chức, cá nhân khác...), cơ quan nhà nước thực hiện xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan.

Trường hợp sáp nhập, hợp nhất (bao gồm cả trường hợp thành lập cơ quan, đơn vị mới trên cơ sở tổ chức lại các cơ quan, đơn vị hiện có), pháp nhân sau khi sáp nhập, hợp nhất được kế thừa quyền quản lý, sử dụng tài sản của cơ quan bị sáp nhập, hợp nhất và có trách nhiệm bố trí sử dụng tài sản theo tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công; thực hiện quản lý, sử dụng tài sản công theo quy định của pháp luật…

Trường hợp chia tách, cơ quan nhà nước thuộc đối tượng thực hiện chia tách có trách nhiệm lập phương án phân chia tài sản hiện có và phân công trách nhiệm xử lý các tài sản đang trong quá trình xử lý cho các pháp nhân mới sau khi chia tách, báo cáo cơ quan, người có thẩm quyền quyết định chia tách phê duyệt.

Với trường hợp giải thể, chấm dứt hoạt động, sau khi có quyết định giải thể, chấm dứt hoạt động của cơ quan, người có thẩm quyền, cơ quan nhà nước bị giải thể, chấm dứt hoạt động có trách nhiệm bàn giao tài sản cho cơ quan quản lý cấp trên hoặc cơ quan khác được giao tiếp nhận tài sản.

Vân Hà

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/giai-bai-toan-sap-xep-tai-san-cong-sau-tinh-gon-bo-may-172555-172555.html