Giải cơn khát vốn cho EVN

7 giờ trướcBài gốc

Càng đầu tư càng khát vốn

Nợ vay cao, khấu hao lớn trong khi dư địa tăng vốn còn hạn chế khiến bài toán vốn trở thành một trong những thách thức lớn đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam – EVN và các đơn vị thành viên.

Trước thực tế đó, Bộ Tài chính đang đề xuất một số cơ chế tài chính đặc thù cho EVN trong dự thảo Nghị định quy định cơ chế hoạt động và quản lý tài chính của tập đoàn. Nếu được thông qua, đây sẽ là “lời giải” cho cơn khát vốn kéo dài của EVN trong giai đoạn đầu tư cao điểm sắp tới.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, EVN và một số đơn vị thành viên hiện duy trì tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu ở mức cao, có xu hướng vượt ngưỡng an toàn theo quy định. Điều này phản ánh áp lực tài chính lớn trong bối cảnh EVN phải đảm nhiệm vai trò chủ lực trong đầu tư và vận hành hệ thống điện quốc gia.

Cụ thể, giá trị khấu hao tài sản cố định hàng năm hợp nhất toàn EVN lên tới khoảng 69.000 tỷ đồng. Trong số này, phần dành cho trả nợ vay dài hạn mỗi năm khoảng 58.000 tỷ đồng, trong khi khấu hao cho đầu tư thuần chỉ còn khoảng 11.000 tỷ đồng. Với cấu trúc dòng tiền như vậy, việc thu xếp đủ vốn tự có cho nhu cầu đầu tư đến năm 2035 được Bộ Tài chính đánh giá là thách thức rất lớn.

Bộ này cũng chỉ ra rằng nếu vốn điều lệ của các đơn vị tiếp tục giữ nguyên như năm 2024, không được tăng lên trong giai đoạn tới, thì với khối lượng vay vốn phục vụ các dự án đầu tư xây dựng giai đoạn 2025–2035, hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu của nhiều đơn vị sẽ không đảm bảo theo quy định.

Đặc biệt, các đơn vị then chốt của EVN như Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT), Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) hay Tổng công ty Điện lực Hà Nội (EVNHN) sẽ gặp khó khăn trong việc huy động vốn nếu không có giải pháp tăng vốn điều lệ. Khi đó, khả năng triển khai các dự án điện theo nhu cầu dự kiến sẽ bị ảnh hưởng.

Bản thân EVN cũng thừa nhận gặp khó trong thu xếp vốn cho các dự án điện đảm trách, với nguyên nhân xuất phát từ thủ tục phê duyệt phương án huy động vốn, quy định về cấp tín dụng vượt giới hạn.

Cụ thể, tổng nhu cầu vốn đầu tư của EVN giai đoạn 2021-2025 khoảng 600.000 tỷ đồng, tăng 11% so với thực hiện trong giai đoạn 2016-2020. Trong giai đoạn này, EVN sẽ khởi công 10 dự án nguồn điện với tổng công suất 8.240MW và hoàn thành đưa vào vận hành 338 công trình lưới điện với tổng chiều dài khoảng 17.000km.

Đại diện lãnh đạo EVN cho biết, hoạt động đầu tư xây dựng các dự án điện đang đối diện với hàng loạt khó khăn trong quá trình huy động vốn. Trong khi đó, EVN chỉ được trực tiếp vay vốn nước ngoài theo phương thức tự vay, tự chịu trách nhiệm trả nợ cho bên vay nước ngoài không vượt quá mức dự án nhóm B.

Tuy nhiên, tổng mức đầu tư của hầu hết các dự án nguồn điện của EVN đều vượt mức dự án nhóm B nên tập đoàn gặp rất nhiều khó khăn khi thu xếp vốn vay nước ngoài theo phương thức tự vay tự trả.

Cơn khát vốn vẫn đeo đẳng với Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Ảnh: Hoàng Anh.

Mở cơ chế

Một trong những điểm mới đáng chú ý của dự thảo nghị định là việc bổ sung các cơ chế huy động và cho vay vốn nhằm đáp ứng nhu cầu tài chính cho đầu tư dự án của EVN và các đơn vị thành viên.

Theo Bộ Tài chính, trong thời gian tới, nhu cầu đầu tư hệ thống điện là rất lớn, trong đó vốn vay tiếp tục là nguồn chủ yếu để triển khai các dự án. Tuy nhiên, trên thực tế, thời gian chuẩn bị và thu xếp vốn vay từ các tổ chức tín dụng trong nước thường kéo dài, đặc biệt đối với các dự án quy mô lớn.

Để tháo gỡ điểm nghẽn này, dự thảo nghị định đề xuất cơ chế tạo thuận lợi cho việc phê duyệt khi tổng mức dư nợ cấp tín dụng vượt giới hạn quy định trong những trường hợp đặc biệt nhằm thực hiện nhiệm vụ kinh tế – xã hội. Theo đó, Thủ tướng sẽ ủy quyền cho Ngân hàng Nhà nước thực hiện thủ tục phê duyệt đối với các dự án điện thuộc quy hoạch phát triển điện lực quốc gia và quy hoạch tỉnh.

Theo quy định hiện hành, thẩm quyền quyết định mức cấp tín dụng tối đa trong trường hợp tổng dư nợ vượt giới hạn vẫn thuộc Thủ tướng. Việc phân cấp, ủy quyền như đề xuất được kỳ vọng sẽ rút ngắn thời gian thủ tục, giúp EVN chủ động hơn trong việc huy động vốn cho các dự án cấp bách của hệ thống điện.

Bên cạnh vấn đề vốn vay, Bộ Tài chính cũng đề xuất mở rộng phạm vi xử lý chênh lệch tỷ giá trong đầu tư đối với các dự án quan trọng quốc gia. Trong đó, EVN được giao làm chủ đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và các dự án thành phần liên quan.

Theo đề xuất, chênh lệch tỷ giá phát sinh trong quá trình đầu tư các dự án này sẽ được phân bổ không quá thời gian trả nợ khoản vay, thay vì bị giới hạn thời gian ngắn như trước. Đây được xem là điều chỉnh quan trọng nhằm giảm áp lực tài chính cho các dự án có tổng mức đầu tư rất lớn, thời gian thu hồi vốn dài và chịu rủi ro tỷ giá cao.

Hiện nay, theo Nghị định số 10/2017 của Chính phủ về quy chế quản lý tài chính của EVN, các khoản chênh lệch tỷ giá được xử lý theo quy định chung của pháp luật. Riêng đối với các công trình điện thuộc quy hoạch phát triển điện lực quốc gia do Thủ tướng phê duyệt, chênh lệch tỷ giá trong quá trình đầu tư được phản ánh lũy kế và phân bổ vào chi phí, với thời gian phân bổ không quá 5 năm kể từ khi công trình đi vào hoạt động.

Việc đề xuất kéo dài thời gian phân bổ chênh lệch tỷ giá theo thời hạn trả nợ được đánh giá là phù hợp hơn với đặc thù tài chính của các dự án điện lớn, nhất là trong bối cảnh EVN phải huy động nguồn vốn ngoại tệ đáng kể.

Nếu được Chính phủ thông qua, các cơ chế mới về tăng vốn điều lệ, huy động tín dụng và xử lý chênh lệch tỷ giá hứa hẹn góp phần giúp EVN giảm áp lực tài chính trong giai đoạn đầu tư cao điểm, đồng thời cải thiện khả năng tiếp cận vốn cho các dự án điện trọng yếu.

Thái Bình

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/giai-con-khat-von-cho-evn-d43595.html