'Giải mã' một tấm ảnh quý: Chủ tịch Cuba Fidel Castro và đoàn đại biểu phụ nữ Việt Nam

8 giờ trướcBài gốc

Bối cảnh lịch sử: Chính phủ Cách mạng lâm thời ra đời

Ngày 6-6-1969, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam chính thức tuyên bố thành lập Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Đây là một dấu mốc quan trọng, mở đường cho tiến trình tham gia Hội nghị bốn bên tại Paris nhằm đấu tranh chấm dứt chiến tranh, giành độc lập dân tộc. Trong khi nhiều quốc gia trên thế giới còn do dự, Cuba đã trở thành nước đầu tiên công nhận Chính phủ cách mạng của nhân dân miền Nam Việt Nam.

Không chỉ dừng ở sự công nhận ngoại giao, Cuba còn dành cho Việt Nam sự ủng hộ vô điều kiện cả về vật chất lẫn tinh thần. Trong bối cảnh đó, một đoàn đại biểu phụ nữ ưu tú, anh hùng và dũng sĩ của Chính phủ Cách mạng lâm thời đã được cử sang thăm Cuba vào tháng 8-1969. Chuyến đi ấy đã trở thành một kỷ niệm không thể nào quên và tấm ảnh chụp chung với Chủ tịch Fidel Castro tại Đại sứ quán Cộng hòa miền Nam Việt Nam ở thủ đô La Habana chính là dấu ấn lịch sử của tình hữu nghị ấy.

Những gương mặt trong ảnh

Ở vị trí trung tâm của bức ảnh là người đàn ông cao lớn, râu rậm, trong bộ quân phục màu xanh ô-liu - ông là Chủ tịch Cuba Fidel Castro. Ánh mắt ông vừa nghiêm nghị vừa ấm áp, như ôm trọn niềm tin và tình cảm dành cho Việt Nam.

Bên cạnh ông là nhiều gương mặt đại biểu phụ nữ thanh lịch trong tà áo dài trắng, xen lẫn vài bộ bà ba giản dị. Họ không chỉ đại diện cho phụ nữ miền Nam mà còn là biểu tượng của sức mạnh, lòng quả cảm và khát vọng độc lập.

Trong số đó có những nhân vật lịch sử đặc biệt:

• Bà Melba Hernandez (thứ 3 từ trái sang) - người phụ nữ đeo kính đen, anh hùng trong cuộc tấn công trại lính Moncada, từng bị bắt giam cùng Fidel và sau này trở thành Đại sứ Cuba đầu tiên tại Việt Nam.

• Nghệ sĩ Kim Loan (thứ 4 từ phải sang, mặc áo bà ba), khi ấy là Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam, làm Trưởng đoàn phụ nữ Việt Nam sang thăm Cuba.

• Bà Hoa (bìa phải), mặc áo dài hoa sậm màu, phụ trách công tác đối ngoại của Chính phủ Cách mạng lâm thời.

• Chị Phan Thị Quyên (thứ 2 từ phải sang), vợ liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi - người anh hùng đã hy sinh năm 1964, xuất hiện trong tà áo dài trắng, tượng trưng cho ý chí bất khuất của những phụ nữ mất mát nhưng kiên trung.

• Bà Nguyễn Thị Ngọc Liên - Hai Liên (thứ 4 từ trái sang, áo dài trắng) - người sau này là lãnh đạo giữ nhiều trọng trách tại Đồng Nai, được biết đến là người đã thay mặt đoàn phụ nữ Việt Nam nhận món quà đặc biệt từ Fidel để gửi tới bà Nguyễn
Thị Định.

• Người phiên dịch của cuộc gặp là Trương Đình Chiểu (thứ 2 từ trái sang bên cạnh nữ anh hùng Cuba), du học sinh ngành Văn học Cuba - Mỹ Latinh tại La Habana, người đã góp phần kết nối ngôn ngữ và tâm tình giữa 2 dân tộc.

Ngoài ra, còn có những cán bộ sứ quán, các sinh viên Việt Nam tại Cuba - tất cả đã làm nên bầu không khí thân tình, gần gũi, vượt qua khoảng cách văn hóa và địa lý.

Câu chuyện đằng sau nụ cười

Buổi gặp mặt không chỉ là một dịp chụp ảnh lưu niệm. Fidel Castro đã dành cho đoàn phụ nữ Việt Nam sự tiếp đón đặc biệt. Ông hỏi thăm tình hình sức khỏe, đời sống và nhất là tinh thần chiến đấu của nhân dân miền Nam.

Khi nghe kể về nữ tướng Nguyễn Thị Định - Phó Tổng Tư lệnh Quân Giải phóng miền Nam, Fidel không giấu được sự cảm phục. Ông đã rút khẩu súng ngắn bên hông, chính là vũ khí ông đang sử dụng và gửi tặng cho bà Định như một biểu tượng của niềm tin và sự sẻ chia. Do bà Định đang ở mặt trận, bà Hai Liên đã thay mặt đoàn nhận món quà ấy, hứa sẽ chuyển tận tay cho vị nữ tướng. Và quả thực, khi trở về Việt Nam, bà đã hoàn thành lời hứa, trao lại cho bà Nguyễn Thị Định kỷ vật vô giá từ người bạn Cuba xa xôi.

Đó không chỉ là một món quà vật chất. Nó là lời khích lệ tinh thần, là minh chứng cho sự gắn bó máu thịt giữa 2 dân tộc đang cùng chung khát vọng độc lập và tự do.

Một tình nghĩa son sắt

Tình cảm của Cuba dành cho Việt Nam, qua tấm ảnh và câu chuyện này, không chỉ dừng lại ở năm 1969. Nhiều thập kỷ sau, dù bản thân Cuba phải đối diện với muôn vàn khó khăn, quốc đảo anh em vẫn luôn đồng hành cùng Việt Nam trong tinh thần “có gì giúp nấy”.

Ngày nay, khi Việt Nam kêu gọi nhân dân quyên góp để giúp Cuba vượt qua giai đoạn thử thách, đó không chỉ là nghĩa cử nhân đạo mà còn là sự tiếp nối truyền thống “giúp bạn như giúp mình” đã được hun đúc từ những ngày khói lửa. Nhìn lại tấm ảnh quý giá, chúng ta càng hiểu hơn vì sao mối quan hệ Việt Nam - Cuba được gọi là “đặc biệt”, một tình nghĩa thủy chung không gì lay chuyển.

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhiều gương mặt trong bức ảnh nay đã đi xa, nhưng khoảnh khắc lịch sử ấy vẫn còn nguyên sức sống. Nó nhắc nhở chúng ta rằng, trong những ngày tháng gian khổ nhất, Việt Nam không bao giờ đơn độc. Bên cạnh chúng ta luôn có những người bạn chí tình, mà Chủ tịch Fidel Castro và nhân dân Cuba là biểu tượng tiêu biểu nhất.

Tấm ảnh không chỉ ghi lại một buổi gặp gỡ ngoại giao mà còn là bằng chứng của một tình bạn lớn, một tình nghĩa quốc tế trong sáng, bền chặt, đã và sẽ mãi là di sản tinh thần vô giá cho các thế hệ mai sau.

Hoàng Đình Nguyễn

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/tin-moi/202510/giai-ma-mot-tam-anh-quy-chu-tich-cuba-fidel-castro-va-doan-dai-bieu-phu-nu-viet-nam-93911de/