Khái niệm về "Thành phố Trắng" không phải là điều mới mẻ. Vào ngày 12/7/1940, nhà thám hiểm người Mỹ Theodore Morde từng gây chấn động khi tuyên bố đã tìm thấy thành phố này trong một chuyến đi kéo dài bốn tháng qua các khu rừng rậm rạp và đầm lầy hiểm trở ở Trung Mỹ.
Được mệnh danh là "Indiana Jones ngoài đời thực", Morde đã được ủy thác bởi Bảo tàng Người Mỹ Bản Địa ở New York để truy tìm một nền văn minh bí ẩn, được cho là hùng mạnh không kém gì người Maya hay Aztec. Những gì ông kể lại là một thung lũng biệt lập, nơi tồn tại các bức tường đá trắng, các đền thờ và dấu vết của một thành phố bị chôn vùi trong thảm thực vật nhiệt đới.
Ảnh minh họa.
Theo lời kể của người bản địa, cư dân cổ đại nơi đây từng thờ phụng một vị "Thần Khỉ", thực hiện các nghi lễ hiến tế rùng rợn, thậm chí có yếu tố ăn thịt người. Họ tin rằng Thần Khỉ đã tạo ra hậu duệ lai giữa người và thú, giống loài nửa người nửa khỉ gọi là "người lông lá", từng canh giữ thành phố và được bảo vệ bởi những lời nguyền linh thiêng.
Dù mang về hàng ngàn cổ vật như mặt nạ hình khỉ và dụng cụ bằng đá, Morde chưa từng tiết lộ vị trí chính xác của thành phố, lo sợ di tích sẽ bị phá hoại. Năm 1954, ông qua đời trong hoàn cảnh bí ẩn, mang theo bí mật về Thành phố Trắng xuống mồ, để lại vô số tranh cãi và nghi vấn.
Gần đây, một nhóm chuyên gia khảo cổ đến từ Mỹ và Honduras đã sử dụng công nghệ quét laser hiện đại (LiDAR) để khảo sát khu vực rừng nhiệt đới La Mosquitia và bất ngờ phát hiện tàn tích khớp gần như hoàn hảo với mô tả của Morde. Kết quả khảo sát hé lộ các công trình lớn như quảng trường, kim tự tháp bằng đất nung, hệ thống đê bao và các công sự, chứng cứ rõ ràng về một nền văn minh phát triển cách đây khoảng 1.000 năm.
Theo National Geographic, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy ít nhất 52 cổ vật trồi lên khỏi mặt đất, bao gồm ghế nghi lễ bằng đá, bình gốm chạm khắc hình rắn, chim kền kền và các loài động vật. Đặc biệt, một đầu tượng bằng đá nửa người nửa thú với răng nanh sắc nhọn được cho là đại diện cho “người báo đốm”, hình thái biến hóa của một pháp sư cổ đại trong nghi lễ tôn giáo.
Nhà khảo cổ học Christopher Fisher từ Đại học Colorado nhận định rằng, những di vật này có thể là đồ dâng cúng cho Thần Khỉ, tương đồng đáng ngạc nhiên với lời kể của Morde từ hơn 80 năm trước.
Để tiếp cận di tích, đoàn nghiên cứu phải bay trực thăng dưới sự bảo vệ của lực lượng đặc nhiệm Honduras và các cựu binh Anh do khu vực này là tuyến đường buôn lậu ma túy trọng yếu. Họ cắm trại giữa khu rừng hoang sơ, nơi các loài thú chưa từng thấy con người tự do đi lại, làm tăng tính xác thực về một di chỉ cổ bị lãng quên.
Dù các nhà khoa học chưa thể khẳng định hoàn toàn đây chính là La Ciudad Blanca huyền thoại, nhưng phát hiện lần này đã mang lại những bằng chứng mạnh mẽ nhất từ trước tới nay rằng "Thành phố Trắng" từng tồn tại và có thể không chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng hay những câu chuyện huyền bí được thêu dệt.
Cuộc tìm kiếm chưa kết thúc, nhưng với công nghệ hiện đại và khát khao giải mã lịch sử, giấc mộng về một thành phố ngập vàng trong rừng sâu Trung Mỹ giờ đây đã tiến thêm một bước dài từ huyền thoại tới hiện thực.
Như Ý (t/h)