Giải ngân đầu tư công 8 tháng: Chạm mốc 40%, có sự phân hóa giữa các bộ, ngành, địa phương

5 giờ trướcBài gốc

Địa phương bứt phá, Trung ương chậm lại

Theo Bộ Tài chính, tổng vốn đầu tư công đã giải ngân trong 8 tháng năm 2025 đạt khoảng 409.174,5 tỷ đồng, tương ứng 39,9% kế hoạch năm và 46,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Kết quả này phản ánh nỗ lực lớn của các cơ quan chức năng trong việc tháo gỡ nút thắt về thủ tục, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án. Tuy nhiên, mức tăng vẫn chưa đủ để tạo đột phá mạnh mẽ, trong bối cảnh nguồn vốn đầu tư công được kỳ vọng trở thành “đòn bẩy” quan trọng cho tăng trưởng kinh tế năm nay.

Một trong những điểm nổi bật của bức tranh giải ngân trong 8 tháng năm 2025 chính là sự phân hóa rõ rệt giữa nguồn vốn ngân sách địa phương và ngân sách trung ương.

Vốn ngân sách địa phương đạt tỷ lệ giải ngân 58,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tăng mạnh so với mức khoảng 40% cùng kỳ năm 2024. Nhiều tỉnh, thành phố như Hà Tĩnh, Thanh Hóa, TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ninh… được xem là những “điểm sáng” khi giữ được tốc độ giải ngân khá tốt.

Nhiều tỉnh, thành phố như Hà Tĩnh, Thanh Hóa, TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ninh… là những “điểm sáng” trong giải ngân vốn đầu tư công trong 8 tháng đầu 2025

Ngược lại, vốn ngân sách trung ương lại có xu hướng chậm lại, mới chỉ đạt 32,2% kế hoạch, thấp hơn đáng kể so với mức 41% của cùng kỳ năm trước. Sự tụt dốc này cho thấy các bộ, ngành trung ương đang gặp nhiều khó khăn trong khâu triển khai, dẫn tới tỷ lệ giải ngân thấp hơn mặt bằng chung.

Ai đi trước, ai chậm bước?

Tính đến hết tháng 8/2025, cả nước có 9 bộ, cơ quan trung ương và 22 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân bằng hoặc cao hơn mức trung bình chung. Trong nhóm này có thể kể đến: Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Bộ Công an, cùng các địa phương như: Hà Tĩnh, Thanh Hóa, TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ninh… Đây được coi là những “đầu tàu” trong công tác triển khai vốn đầu tư công.

Ngược lại, có tới 29 bộ, cơ quan trung ương và 12 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức trung bình, trong đó có Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Đài Truyền hình Việt Nam, cùng một số địa phương như Lai Châu, Sơn La, Quảng Trị…

Trước thực trạng phân hóa mạnh mẽ nói trên, với mục tiêu đến cuối quý III/2025, tỷ lệ giải ngân đạt tối thiểu 60% kế hoạch Thủ tướng giao, và đến cuối năm 2025 phải hoàn thành 100% kế hoạch, đây có thể nói là một nhiệm vụ không hề dễ dàng, đặc biệt với các đơn vị đang có tỷ lệ giải ngân rất thấp.

Mục tiêu này phản ánh quyết tâm chính trị của Chính phủ trong việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư công, đồng thời tạo cú hích cho tăng trưởng GDP - vốn được kỳ vọng đạt trên 8% trong năm 2025.

Chậm trễ vì đâu?

Một số nguyên nhân khiến giải ngân vốn đầu tư công vẫn ì ạch ở không ít bộ ngành và địa phương được chỉ ra, bao gồm:

Một là, việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp phát sinh nhiều vướng mắc. Một số quy định giữa các luật, nghị định và thông tư chưa đồng bộ, thậm chí chồng chéo, gây khó khăn khi áp dụng. Ở cấp xã, nhiều nơi thiếu cán bộ chuyên môn phù hợp, trong khi sự thay đổi về quyền hạn, trách nhiệm và quy trình quản lý dự án sau khi sáp nhập cũng kéo dài thời gian thẩm định.

Hai là, công tác phân bổ vốn còn thiếu hiệu quả. Một số địa phương đang ưu tiên nguồn lực cho việc kiện toàn bộ máy và vận hành mô hình hành chính mới, nên việc phân bổ vốn đầu tư công chưa được chú trọng đúng mức, ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân.

Ba là, chính sách và cơ chế quản lý đất đai còn nhiều bất cập. Việc xác định giá đất, xử lý chồng lấn trong quy hoạch hay thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch vốn giữa các dự án đều tồn tại khoảng trống pháp lý, làm chậm tiến trình triển khai.

Bốn là, tổ chức thực hiện các dự án vẫn gặp nhiều điểm nghẽn: tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng còn chậm do chưa thống nhất giá đền bù; nguồn vật liệu xây dựng khan hiếm; quy trình phê duyệt quy hoạch còn chồng chéo, kéo dài; giải ngân cho dự án ODA vướng mắc vì thủ tục đầu tư, đấu thầu hoặc xử lý mặt bằng chưa hoàn tất; ngoài ra, điều kiện thời tiết bất lợi cũng khiến nhiều công trình hạ tầng không đảm bảo tiến độ.

Năm là, nguồn thu ngân sách địa phương từ đất đai sụt giảm, dẫn đến hạn chế trong việc bố trí vốn cho đầu tư công và làm chậm quá trình giải ngân.

Theo Bộ Tài chính, nếu không xử lý triệt để những “nút thắt” này, các chỉ tiêu đặt ra cho cuối quý III và cuối năm khó có thể thành hiện thực.

Quyết tâm “chạy nước rút” cuối năm

Giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là vấn đề tài chính - ngân sách, mà còn là đòn bẩy quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội. Khi vốn đầu tư công được đưa vào nền kinh tế đúng lúc, đúng chỗ, sẽ thúc đẩy tăng trưởng, tạo thêm việc làm, đồng thời nâng cao chất lượng hạ tầng, phục vụ mục tiêu phát triển dài hạn.

Kết quả giải ngân đầu tư công trong 8 tháng năm 2025 cho thấy đã có sự khởi sắc so với năm 2024, nhưng chưa đồng đều. Một số địa phương đã chứng tỏ sự quyết liệt và linh hoạt, trong khi nhiều bộ, ngành trung ương vẫn loay hoay ở mức thấp. Việc đặt ra mục tiêu hoàn thành giải ngân 60% vào cuối quý III chính là phép thử lớn cho năng lực điều hành và sự vào cuộc của toàn hệ thống.

Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế cần những cú hích mạnh mẽ, việc “chạy nước rút” giải ngân đầu tư công không chỉ là nhiệm vụ tài chính, mà còn đòn bẩy quan trọng hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững và bứt phá trong năm 2025.

Để đạt mục tiêu giải ngân 60% vào cuối quý III, trên cơ sở những điểm nghẽn còn tồn tại, rất cần thực hiện đồng bộ các giải pháp, như:

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền: Trao quyền nhiều hơn cho địa phương trong phê duyệt, triển khai dự án để rút ngắn thời gian chờ đợi.

Rút gọn thủ tục hành chính: Cắt bỏ những khâu không cần thiết, áp dụng công nghệ số trong quản lý, giám sát tiến độ.

Tăng cường trách nhiệm người đứng đầu: Gắn kết quả giải ngân với đánh giá thi đua, khen thưởng, thậm chí xử lý trách nhiệm nếu để chậm trễ.

Hỗ trợ giải phóng mặt bằng: Huy động thêm nguồn lực, có cơ chế đặc thù để xử lý nhanh các vướng mắc liên quan đến đất đai, đền bù.

Nâng cao năng lực nhà thầu: Tăng cường đấu thầu minh bạch, lựa chọn đơn vị đủ năng lực, đồng thời hỗ trợ tháo gỡ khó khăn về vốn và kỹ thuật cho doanh nghiệp thi công.

Quỳnh Anh

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/giai-ngan-dau-tu-cong-8-thang-cham-moc-40-co-su-phan-hoa-giua-cac-bo-nganh-dia-phuong.html