Giải ngân vốn đầu tư công: Quyết liệt tháo gỡ vướng mắc, tăng tốc về đích

3 giờ trướcBài gốc

Tiến độ phân bổ và giải ngân đến ngày 23/10/2025. Biểu đồ: Thùy Anh

Tiến độ phân bổ và giải ngân còn chậm so với kỳ vọng

Theo kế hoạch, tổng vốn đầu tư công năm 2025 là 899.180,2 tỷ đồng, gồm 423.452,9 tỷ đồng vốn ngân sách trung ương và 475.727,3 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương. Nếu tính cả phần vốn cân đối ngân sách địa phương tăng thêm 161.451,2 tỷ đồng, tổng kế hoạch giao năm 2025 lên tới 1.060.631,4 tỷ đồng.

Bộ Tài chính cho biết, tính đến nay, các Bộ, ngành, địa phương đã phân bổ chi tiết 871.041,6 tỷ đồng, đạt 96,9% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao. Phần còn lại 28.138,6 tỷ đồng (chiếm 3,1%) chưa được phân bổ chi tiết, trong đó, vốn ngân sách trung ương là 28.045,8 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương là 92,8 tỷ đồng.

Về kết quả thực hiện, tính đến ngày 23/10/2025, tổng số vốn đã giải ngân mới đạt 464.828 tỷ đồng, tương đương 51,7% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Cùng thời điểm này, vẫn còn 29 Bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức bình quân chung cả nước. Điều này cho thấy, dù đã có chuyển biến tích cực trong khâu phân bổ, song tiến độ giải ngân thực tế vẫn là điểm nghẽn lớn của đầu tư công năm 2025.

Nhiều nguyên nhân ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân

Theo Bộ Tài chính, sau sáp nhập, nhiều địa phương chưa kịp kiện toàn bộ máy, thiếu Ban Quản lý dự án chuyên trách; ở một số xã mới hợp nhất, cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ nên chưa có người phụ trách đầu tư công. Ngoài ra, việc chuyển giao nhiệm vụ chủ đầu tư, bàn giao hồ sơ giữa các đơn vị còn chậm, dẫn đến đình trệ trong triển khai dự án.

Một vấn đề khác nảy sinh là việc sáp nhập các tỉnh dẫn tới cùng một địa phương song có nhiều bảng giá đất, ảnh hưởng đến việc xây dựng phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB) gặp khó khăn.

Trong khi đó, khâu GPMB vốn đã là “nút thắt” kéo dài ở nhiều địa phương. Nhiều dự án chậm thi công do chưa thỏa thuận được giá đất với người dân, quy trình xác định giá đất phức tạp, dẫn tới việc bàn giao mặt bằng bị kéo dài, ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân.

Bên cạnh đó, cơ chế, chính sách liên quan đến tổ chức thực hiện đầu tư công vẫn còn nhiều vướng mắc. Một số vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn chưa được điều chỉnh kịp thời, khiến các chủ đầu tư, ban quản lý dự án lúng túng trong quá trình triển khai.

Đối với các dự án sử dụng vốn ODA, nhiều khó khăn tồn tại trong khâu đàm phán, ký kết, thanh toán quốc tế. Thời gian phê duyệt hiệp định vay thường kéo dài từ 12 đến 18 tháng do phải tuân thủ đồng thời quy định của Việt Nam và bên cho vay. Một số dự án còn phải tạm dừng do thay đổi nhà tài trợ hoặc các yếu tố khách quan khác, làm chậm dòng vốn giải ngân.

Ngoài yếu tố thể chế, năng lực tổ chức thực hiện của chủ đầu tư, ban quản lý dự án và nhà thâuờ̉ một số nơi vẫn còn hạn chế. Nhiều đơn vị chưa chủ động, thiếu quyết liệt trong điều hành, chưa bố trí đủ nhân lực, phương tiện thi công.

Công tác lập tiến độ và dự toán chưa sát thực tế; sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị còn thiếu gắn kết. Đặc biệt, còn biểu hiện “sợ sai”, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, làm giảm tính chủ động và tốc độ triển khai.

Thêm vào đó, yếu tố thời tiết bất lơịcũng là nguyên nhân khách quan ảnh hưởng mạnh đến tiến độ thi công. Trong vòng 4 tháng gần đây, đã có nhiều cơn bão lớn, riêng tháng 9 ghi nhận 4 cơn bão liên tiếp, trong đó, bão số 10 có phạm vi ảnh hưởng rộng và gây thiệt hại nghiêm trọng nhất. Mưa lớn, sạt lở và lũ lụt xảy ra ở nhiều địa phương khiến nhiều công trình, đặc biệt là các dự án giao thông trọng điểm, phải tạm dừng thi công hoặc chậm tiến độ.

Cả hệ thống chính trị phải phấn đấu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025; cắt giảm mọi thủ tục hành chính rườm rà, thu hút mạnh FDI, nhất là vốn thực hiện; thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư tư nhân…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính

Quyết liệt tháo gỡ vướng mắc để đạt mục tiêu giải ngân 100%

Để đạt được mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025, hướng tới tăng trưởng kinh tế 8,3 - 8,5%, Bộ Tài chính xác định cần sự chung tay, hành động quyết liệt của toàn hệ thống chính trị, đặc biệt là người đứng đầu các Bộ, cơ quan và địa phương.

Trước hết, các đơn vị cần triển khai kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng tại các nghị quyết, công điện, chỉ thị; đồng thời phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Các Bộ, ngành cần khẩn trương khắc phục những hạn chế đã được nhận diện, học hỏi bài học kinh nghiệm từ các đơn vị có tỷ lệ giải ngân cao để nhân rộng.

Hiện nay, Bộ Tài chính đang thực hiện báo cáo định kỳ hằng tuần về tình hình giải ngân đầu tư cônggửi Thủ tướng Chính phủ và Ủy ban Kiểm tra Trung ương. Do đó, các Bộ, ngành, địa phương cần chủ động rà soát tiến độ từng dự án, xây dựng kế hoạch thực hiện theo tuần, kịp thời điều chuyển vốn nội bộ từ các dự án giải ngân chậm sang các dự án có khả năng thực hiện tốt hơn. Đồng thời, cần lập hồ sơ thanh toán ngay đối với khối lượng đã nghiệm thu, tránh dồn thanh toán vào cuối kỳ gây áp lực cho hệ thống.

Một giải pháp quan trọng khác là khẩn trương hoàn thiện tổ chức bộ máy chính quyền hai cấpở các địa phương sau sáp nhập, đảm bảo bố trí đủ cán bộ có năng lực chuyên môn, đặc biệt trong công tác GPMB và quản lý dự án.

Song song đó, các Bộ, cơ quan ngang bộ cần tiếp tục rà soát, tổng hợp các vướng mắc về cơ chế, chính sáchtrong giải ngân đầu tư công, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, tháo gỡ kịp thời để tạo thuận lợi cho triển khai thực hiện.

Năm 2025 là năm bản lề để Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng cao và tạo đà cho giai đoạn tiếp theo. Khi nguồn lực đầu tư công tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt, việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân không chỉ là yêu cầu cấp bách trong quản lý tài chính - ngân sách, mà còn là bước đi quyết định để khơi thông nguồn lực, kích thích sản xuất và duy trì đà tăng trưởng bền vững./.

THÙY ANH

Nguồn Kiểm Toán : http://baokiemtoan.vn/giai-ngan-von-dau-tu-cong-quyet-liet-thao-go-vuong-mac-tang-toc-ve-dich-44239.html