Hướng dẫn người dân lấy số thứ tự để thực hiện thủ tục hành chính tại Điểm tiếp nhận, phục vụ hành chính công phường Kim Liên (Hà Nội). (Ảnh: NGUYÊN BẢO)
Tới đây, thực hiện Công văn số 59-CV/BCĐ ngày 12/9/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW về việc sắp xếp đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước và đầu mối bên trong các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, thì số lượng người dôi dư còn tiếp tục tăng lên.
Điều này đang đặt ra áp lực lớn về mặt tài chính để chi trả các chế độ, trong khi đó phản ánh của một số địa phương cho thấy các chính sách hiện hành cũng chưa đầy đủ hoặc thiếu thống nhất, gây khó khăn cho quá trình tổ chức thực hiện.
Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ) cho biết, hiện nay, một bộ phận cán bộ, công chức có thời gian công tác chưa đủ 15 năm không thuộc diện áp dụng Nghị định số 178/2025/NĐ-CP nhưng nếu áp dụng quy định về thôi việc, tinh giản biên chế thì chế độ, chính sách có sự chênh lệch, gây thiệt thòi cho người có nhu cầu nghỉ hưu sớm để chuyển đổi việc làm.
Đối với đội ngũ người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, một số địa phương gặp khó khăn trong việc bố trí cho họ tiếp tục hoạt động đến hết ngày 31/5/2026 theo chỉ đạo của Trung ương, bởi Nghị định số 154/2025/NĐ-CP quy định người hoạt động không chuyên trách chỉ được hưởng chính sách tinh giản nếu nghỉ ngay, trong khi Công văn số 12/CV-BCĐ ngày 20/6/2025 hướng dẫn một số nội dung đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp lại cho phép địa phương tiếp tục bố trí công việc đến hết ngày 31/5/2026; sự mâu thuẫn này làm khó cho địa phương khi xác định thời điểm áp dụng chính sách, ảnh hưởng quyền lợi, tâm lý người lao động.
Hiện nay, nhiều địa phương thiếu kinh phí thực hiện chi trả cho đối tượng nghỉ hưu, nghỉ thôi việc đã có quyết định nghỉ, cho nên đến nay họ vẫn chưa nhận được tiền chính sách. Tại cuộc họp về tình hình triển khai thực hiện và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp mới đây, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu Bộ Tài chính làm rõ vì sao đến nay còn nhiều người chưa nhận được chế độ theo Nghị định 178, các bộ liên quan phải có hướng dẫn, không để địa phương phản ánh việc không có tiền và không có hướng dẫn giải quyết chế độ, chính sách theo Nghị định 178, bởi kết luận của Bộ Chính trị nêu rõ việc này phải giải quyết xong trước ngày 31/8/2025.
Nội dung quan trọng cũng nhận được nhiều kiến nghị hiện nay là tại nhiều địa phương xảy ra khó khăn trong việc xác định cơ quan thực hiện chi trả các chế độ, chính sách theo Nghị định số 76/2019/NĐ-CP ngày 8/10/2019 của Chính phủ về chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang công tác ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn khi hiện nay không còn chính quyền cấp huyện hoặc cơ quan trước khi chuyển công tác đã ra khỏi vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn do đã giải thể, sáp nhập nhưng thực tế họ vẫn đang công tác tại những vùng khó khăn đó.
Nhiều cán bộ làm việc tại một số địa phương phản ánh: Một số hướng dẫn hiện hành chỉ cho phép bảo lưu phụ cấp chức vụ và mức lương hiện hưởng, không đề cập rõ các phụ cấp ngành, ưu đãi, trách nhiệm, thu hút… dẫn đến thiếu nhất quán trong thực hiện.
Sở Nội vụ tỉnh Lạng Sơn cho biết, tại Khoản 4 Điều 11 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 ngày 14/4/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025 quy định: Giữ nguyên chế độ, chính sách tiền lương và phụ cấp chức vụ (nếu có) hiện hưởng của cán bộ, công chức, viên chức chịu ảnh hưởng của việc sắp xếp đơn vị hành chính mà vẫn là cán bộ, công chức, viên chức tại các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị trong thời gian 6 tháng kể từ khi có văn bản bố trí công tác. Sau thời gian này, thực hiện chế độ, chính sách và phụ cấp chức vụ theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, quy định chung chung nêu trên khi áp dụng vào thực tiễn còn vướng mắc, như: Trường hợp cán bộ, công chức làm việc tại cơ quan đảng được điều động, bố trí công tác tại cơ quan thuộc ủy ban nhân dân cấp xã sau sắp xếp có được hưởng 30% phụ cấp đảng không? Khi thực hiện sắp xếp nhiều đơn vị hành chính cấp xã thành một đơn vị hành chính xã mới và trụ sở của xã mới đặt tại vùng 1, vậy cán bộ, công chức công tác tại xã vùng 3 trước đây có được hưởng chính sách theo Nghị định 76/2019/NĐ-CP không?
Việc khẩn trương giải quyết chính sách, chi trả chế độ cho người chịu tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy hiện nay là đặc biệt quan trọng, không chỉ nhằm giải quyết bài toán phức tạp về quản lý con người mà còn góp phần ổn định tâm lý, tư tưởng, cuộc sống cho người ở lại; giúp người nghỉ hưu trước tuổi, người nghỉ việc sớm có nguồn vốn khởi nghiệp, kinh doanh, chuyển đổi việc làm, nghề nghiệp để tiếp tục cống hiến cho sự ổn định và phát triển kinh tế-xã hội; qua đó cũng tạo thêm động lực khuyến khích, động viên những người hạn chế về tuổi tác, năng lực chủ động nhường chỗ cho đội ngũ trẻ có phẩm chất, năng lực nổi trội hơn trong những đợt tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế sắp tới.
VĨNH KHANG