Giải thưởng Nhân tài Đất Việt: Bệ phóng cho thế hệ sáng tạo mới

3 giờ trướcBài gốc

Trải qua 20 năm với 18 lần tổ chức, Giải thưởng đã phát hiện và tôn vinh hàng trăm nhân tài trong nhiều lĩnh vực khác nhau cùng nhiều công trình, sản phẩm khoa học, công nghệ sáng tạo, được ứng dụng vào thực tiễn đời sống, góp phần vào sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Kỳ tích ghép tạng của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trao giải Nhất lĩnh vực Y - Dược cho nhóm tác giả đạt giải. Ảnh: Phan Phương/TTXVN

Tại Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2025, giải Nhất trong lĩnh vực Y tế đã vinh dự được trao cho công trình “Ghép đa tạng từ người hiến chết não tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức" của Tiến sĩ Dương Đức Hùng và nhóm cộng sự. Không chỉ là một thành tựu khoa học, có tính ứng dụng và hiệu quả cao, công trình còn đặc biệt mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, là biểu tượng của khát vọng và lòng nhân ái, y đức và tinh thần Việt góp phần mang lại cuộc sống cho những người bệnh ở giai đoạn cuối cùng.

Suốt nhiều thập kỷ với y bác sĩ ngoại khoa hàng đầu, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức đã kiên trì theo đuổi kỹ thuật ghép tạng. Tính đến nay, Bệnh viện Việt Đức đã thực hiện 2.478 ca ghép tạng, trong đó có 109 ca ghép tim, 8 ca ghép phổi, 169 ca ghép gan và hơn 2.100 ca ghép thận. Đặc biệt, có 4 ca ghép 2 tạng cùng lúc (ghép đồng thời tim - phổi, tim - gan, tim - thận và gan - thận) được thực hiện thành công trong 6 năm (từ năm 2029-2025).

Đây là những con số biết nói về trí tuệ và tấm lòng của những người khoác áo blouse trắng. Mỗi ca ghép là sự thử thách chính giới hạn của con người, là cuộc chiến giành sự sống cho bệnh nhân từ tử thần của của các bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên cho tới những gia đình hiến tạng để cứu sống người khác. Mỗi ca mổ, người thầy thuốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức không chỉ cứu sống bệnh nhân, mà còn thắp sáng niềm tin vào y học và con người Việt Nam. Với những thành công và bước phát triển vượt bậc trong lĩnh vực ghép tạng, Việt Nam gia nhập nhóm rất ít quốc gia trên thế giới làm chủ kỹ thuật phức tạp bậc nhất này, khẳng định đẳng cấp của y học Việt Nam không chỉ theo kịp, mà còn sánh ngang với các trung tâm ghép tạng hàng đầu thế giới.

Theo chia sẻ của Tiến sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2025 không chỉ vinh danh một công trình khoa học, mà còn tôn vinh những thế hệ thầy thuốc đã dám mơ, dám làm, dám chạm vào những giới hạn y học. Phần thưởng lớn nhất với đội ngũ y bác sĩ của Bệnh viện chính là sự hồi sinh của những người bệnh tưởng chừng không còn hy vọng. Thành công hôm nay là kết tinh của rất nhiều thầy thuốc với hàng nghìn ngày miệt mài nghiên cứu, hàng trăm đêm trắng trong phòng mổ và niềm tin rằng y học Việt Nam hoàn toàn có thể chinh phục những đỉnh cao tưởng chừng bất khả thi.

Công nghệ số là lĩnh vực cốt lõi của giải thưởng

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến trao giải Nhì trong lĩnh vực Công nghệ số cho các tác giả. Ảnh: Phan Phương/TTXVN

Năm 2025, Giải thưởng Nhân tài Đất Việt lĩnh vực Công nghệ số ghi nhận 168 sản phẩm dự thi. Sau quá trình xét giải, Ban tổ chức đã lựa chọn trao 3 giải Nhì, 5 giải Ba và 1 giải Khuyến khích, không có giải Nhất. Sản phẩm “Nền tảng máy tính AIoT xử lý tại biên KIMQ” của Công ty Cổ phần HSPTek đã đoạt giải Nhì trong hạng mục Giải thưởng Công nghệ số thành công.

Trong xu hướng chuyển dịch sang công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) diễn ra mạnh mẽ, kéo theo nhu cầu sản xuất thiết bị AI tăng nhanh, Công ty cổ phần HSPTek đã đầu tư nghiên cứu, thiết kế và phân phối nền tảng máy tính AIoT để đưa ra thị trường. Trong đó, khách hàng được quyền tiếp cận toàn bộ tài liệu thiết kế tham chiếu bao gồm: Bản vẽ nguyên lý, mạch in, mã nguồn hệ điều hành, driver, kho model AI từ nhà sản xuất.

Các thiết kế tham chiếu là thiết bị đã triển khai thực tế trong các lĩnh vực như sản xuất các thiết bị di động; thị giác máy tính, công nghiệp tự động hóa, thiết bị mạng, thanh toán, logistics… Đặc biệt, “Nền tảng máy tính AIoT xử lý tại biên KIMQ” được xây dựng trên một kiến trúc phần cứng cũng như phần mềm tiên tiến, dựa trên chipset Qualcomm, với khả năng xử lý AI ngay tại biên lên đến 100 TOPS (1 TOPS = nghìn tỷ phép tính mỗi giây).

Một trong những điểm đột phá của sản phẩm là chuẩn thiết kế module CoM (Computer-on-Module). Với kích thước siêu nhỏ chỉ 40x47mm, chuẩn module này cho phép dễ dàng tháo lắp, nâng cấp và tích hợp vào các hệ thống khác nhau, giúp khách hàng tiết kiệm chi phí phát triển và hạn chế rủi ro khi sản xuất hàng loạt sản phẩm. Đặc biệt, sự hợp tác chặt chẽ giữa HSPTek và nhà sản xuất chip Qualcomm đã đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn chất lượng quốc tế, khả năng ứng dụng rộng rãi và giảm thiểu rủi ro bảo mật so với các giải pháp ngoại nhập.

Sản phẩm “Công cụ nhận diện website lừa đảo bằng trí tuệ nhân tạo” của Công ty Chống lừa đảo nhận giải Ba hạng mục Giải thưởng công nghệ số triển vọng năm nay.

Theo Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia, lừa đảo trên không gian mạng đang là mối đe dọa báo động, gây thiệt hại lên đến 18.900 tỷ đồng trong năm 2024. Hơn 125.000 trang web mạo danh cơ quan chính phủ, tổ chức tài chính, công ty lớn… đã được Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia phát hiện. Các website lừa đảo "mọc lên như nấm" và ngày càng tinh vi đặc biệt dưới sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo (AI).

Trước thực tế này, nhóm Chống lừa đảo, với thành viên cốt cán là chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu đã phát triển một công cụ AI có thể phân tích sâu các website để phát hiện dấu hiệu lừa đảo trong thời gian thực có tên gọi “Công cụ nhận diện Website lừa đảo bằng trí tuệ nhân tạo”. Được phát triển trong vòng 4 tháng (tháng 1-4/2025), công cụ này giúp người dùng dễ dàng kiểm tra website đáng ngờ bằng cách nhập đường dẫn vào ai.chongluadao.vn. Quá trình phân tích có ứng dụng AI hiện đại để kiểm tra nhiều yếu tố của trang web trong thời gian thực (đường dẫn, nội dung, giao diện, mã nguồn… trong thời gian <30 giây) và đưa ra đánh giá rủi ro trên thang điểm 10 kèm giải thích chi tiết, với độ chính xác hơn 98%.

Trước đây, các công cụ truyền thống chỉ dựa vào danh sách đen hoặc các yếu tố cơ bản như tên miền, độ dài đường dẫn… và chưa phân tích được nội dung và mục đích của trang web. Hiện nay, Công cụ nhận diện website lừa đảo bằng trí tuệ nhân tạo không chỉ đánh giá là "an toàn" hay "nguy hiểm" mà còn cung cấp giải thích chi tiết, kèm báo cáo từ nhiều nguồn, cũng như video ghi hình trực tiếp để người dùng có cái nhìn tổng quát và dễ hiểu nhất.

Với tính năng vượt trội, sau vài ngày ra mắt, công cụ đã có hơn 1.000 lượt phân tích mỗi ngày. Sau gần 4 tháng hoạt động, đã có hơn 68,000 lượt phân tích. Mỗi lượt phân tích là một người dùng được hỗ trợ trong việc phòng chống lừa đảo trực tuyến, góp phần bảo vệ thông tin và tài sản của mình. Nhờ vậy, công cụ nhận diện website lừa đảo bằng trí tuệ nhân tạo mang lại tác động rõ rệt về cả mặt kinh tế lẫn xã hội.

Hiện, nhóm tác giả Chống lừa đảo đang xúc tiến các hoạt động để trở thành một phần của mạng lưới cảnh báo an toàn số quốc gia, tương tự như mô hình CERT nhưng dựa vào cộng đồng. Tầm nhìn đến năm 2030 là mở rộng hoạt động sang các nước Đông Nam Á và trở thành đầu mối chia sẻ dữ liệu tình báo an ninh mạng quan trọng và tin cậy trong khu vực, với khả năng bảo vệ hàng trăm triệu người dùng và doanh nghiệp khỏi rủi ro tấn công mạng.

Hành trình 20 năm Giải thưởng Nhân tài Đất Việt

Những tấm gương Khuyến học - Tự học thành tài được trao giải. Ảnh: Phan Phương/TTXVN

Theo thống kê của Ban tổ chức, trong suốt hành trình từ năm 2004 đến nay, Giải thưởng Nhân tài Đất Việt đã thu hút hơn 7.500 tác giả, nhóm tác giả; tiếp nhận hơn 3.500 sản phẩm, công trình khoa học dự thi, vinh danh hơn 210 công trình tiêu biểu với trên 50 sản phẩm được thương mại hóa, có mặt trên thị trường trong khu vực và quốc tế.

Tại lễ trao giải năm 2025, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chia sẻ, sau hai thập kỷ hình thành và phát triển, Giải thưởng Nhân tài Đất Việt trở thành một trong những giải thưởng uy tín trong các lĩnh vực khoa học - công nghệ, giáo dục và khuyến học tại Việt Nam. Từ mục tiêu ban đầu là tìm kiếm và tôn vinh tài năng trong ngành công nghệ thông tin, Giải thưởng đã không ngừng mở rộng phạm vi, phản ánh toàn diện các trụ cột phát triển bền vững của quốc gia. Qua đó, Giải thưởng đã góp phần phát hiện, khuyến khích và lan tỏa những giá trị sáng tạo trong cộng đồng, đặc biệt là đội ngũ trí thức, nhà khoa học và người lao động sáng tạo trên cả nước.

Năm 2025, với chủ đề “Tôn vinh tài năng, khơi nguồn sáng tạo”, các lĩnh vực được xét giải được cấu trúc cho phù hợp với định hướng phát triển quốc gia gồm: Công nghệ số, Y dược, Tuổi trẻ sáng tạo, Khuyến học – Tự học thành tài và Cống hiến. Trong đó, Công nghệ số tiếp tục là “trái tim” của Giải thưởng, phản ánh khát vọng Việt Nam trong hành trình kiến tạo quốc gia số, xã hội số, kinh tế số an toàn và bền vững.

Diễn ra trong bối cảnh làn sóng công nghệ toàn cầu, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) đang định hình lại mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, ông Nguyễn Long, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Tin học Việt Nam cho biết, trong lĩnh vực công nghệ số, các sản phẩm dự thi năm 2025 không chỉ thể hiện sự cập nhật công nghệ mà còn cho thấy tư duy sáng tạo và tầm nhìn chiến lược của các tác giả trong việc tạo ra giải pháp phục vụ tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Các sản phẩm công nghệ đoạt giải đều ứng dụng những công nghệ “lõi” như: AI, Big Data, Blockchain, điện toán đám mây, IoT, điện toán lượng tử, tạo ra nhiều sản phẩm công nghệ được triển khai trong những lĩnh vực thiết yếu như: An ninh mạng, giáo dục, y tế, cảnh báo thiên tai, quản trị doanh nghiệp, hành chính công, góp phần trực tiếp vào xây dựng Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và đảm bảo an toàn, an ninh dữ liệu quốc gia.

Đáng chú ý, năm 2025, lĩnh vực công nghệ số đặc biệt sôi động khi thu hút nhiều sản phẩm đến từ các tác giả trẻ trong độ tuổi 16-30, trong đó có nhiều học sinh trung học phổ thông, sinh viên và các startup công nghệ Việt. Sự tham gia của lực lượng trẻ cho thấy giải thưởng đã trở thành nguồn cảm hứng, bệ phóng cho thế hệ sáng tạo mới, đồng thời phản ánh tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đang lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng công nghệ Việt Nam.

Ban tổ chức Giải thưởng Nhân tài Đất Việt năm 2025 đã trao tổng cộng 9 giải thưởng trong lĩnh vực Công nghệ số, 4 giải thưởng trong lĩnh vực Y học, 2 giải thưởng khuyến học, 1 giải thưởng lĩnh vực Tuổi trẻ sáng tạo và 5 giải thưởng Khuyến học-Tự học thành tài.

Những cá nhân, tập thể được vinh danh là biểu tượng của trí tuệ, sáng tạo và khát vọng Việt Nam - nơi hội tụ những nhân tài đang góp phần viết tiếp hành trình xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và tự cường trong kỷ nguyên số.

Ngọc Bích (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/van-de-quan-tam/giai-thuong-nhan-tai-dat-viet-be-phong-cho-the-he-sang-tao-moi-20251027230618106.htm