Giải trí lệch chuẩn

4 giờ trướcBài gốc

Làn sóng lệch chuẩn dường như đang len lỏi trong đời sống giải trí Việt Nam - khi nghệ thuật bị đẩy đi xa khỏi giá trị sáng tạo và khán giả bị cuốn theo thứ cảm xúc sai lệch.

Những ca khúc gây phản cảm

Ca khúc mới của Jack vừa bị gỡ khỏi nền tảng mạng xã hội do nội dung được cho là không phù hợp với thuần phong mỹ tục. Vụ việc một lần nữa làm dấy lên tranh luận về ranh giới giữa “tự do sáng tạo” và “văn hóa đại chúng” trong âm nhạc hiện nay.

Không chỉ riêng Jack, nhiều sản phẩm âm nhạc cũng từng gây tranh cãi vì ca từ dung tục hoặc hình ảnh phản cảm: từ “Sự nghiệp chướng” của rapper Pháo bị chỉ trích văng tục và khoe thân, đến “Miền mộng mị” của Gducky hay “Kẹo” của Andree, “Cao ốc 20” của Bray... đều khiến khán giả đặt câu hỏi rằng: nghệ thuật đang đi về đâu khi ranh giới giữa sáng tạo và phản nghệ thuật ngày càng bị xóa nhòa?

Nhạc sĩ An Hiếu - Hội nhạc sĩ Việt Nam cho rằng: "Một số nghệ sĩ cố tình sử dụng ca từ dung tục hoặc hình ảnh phản cảm với mong muốn gây được tiếng vang, dù là "tiếng vang" xấu. Điều tôi lo ngại là những sản phẩm đó sẽ có những ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ, đặc biệt là trong thời gian các em đang định hình nhân cách".

Theo các chuyên gia, sự bùng nổ của nền tảng số giúp bất kỳ ai cũng có thể phát hành ca khúc, nhưng cũng khiến âm nhạc bị “thị trường hóa” mạnh mẽ. Không ít nghệ sĩ chọn cách “câu view” bằng yếu tố giật gân: từ ngôn từ, trang phục đến hình ảnh khiêu khích, thay vì đầu tư cho giá trị nghệ thuật và thông điệp văn hóa.

Phim ngắn web drama: Đẹp mắt nhưng "độc" não

Mẹ chồng giả làm bức tranh để theo dõi con dâu, hay mẹ chồng giả làm chai tương ớt,… những chi tiết phi lý, thiếu thực tế này vẫn thu hút hàng triệu lượt xem, cổ xúy cho những tệ nạn xã hội, hành vi thiếu chuẩn mực, hạ thấp người khác để câu tương tác. Rất nhiều phim ngắn chiếu mạng (hay còn gọi là web drama) đang tràn ngập trên mạng xã hội với những dòng tên phản cảm, lệch chuẩn, coi thường trí tuệ người xem.

Khác với phim truyền hình dài tập, phim ngắn chiếu mạng chiếm lĩnh nền tảng số nhờ nhịp dựng nhanh, kịch tính, dồn dập khiến thể loại này đem lại cảm giác hấp dẫn tức thì tới người xem, nhưng cũng bộc lộ nhiều hạn chế đáng lo ngại về nội dung, nghệ thuật và tác động tới xã hội.

Không ít ê-kíp làm phim chiếu mạng đã tạo dựng cảnh nóng, bạo lực, những câu chuyện bi kịch thiếu thực tế, thậm chí, một số giá trị đạo đức bị bóp méo thành trò giải trí... nhằm tăng tương tác. Tất cả đang tạo nên một môi trường nội dung độc hại, bỏ qua các giá trị văn hóa và thuần phong mỹ tục.

Trong khi phim chiếu rạp và truyền hình phải kiểm duyệt chặt chẽ, phim ngắn chiếu mạng lại không hề phải đi qua quy trình này, dù có mức độ phát tán nhanh và rộng hơn rất nhiều.

"Nội dung như vậy đánh vào cảm xúc, vào tâm lý người xem rất nhiều. Gây khó chịu cũng là một cách để viral; mang lại những cảm xúc không hay, gây tranh luận - đó là công thức công thức chung của thể loại phim ngắn này. Phải có người xem thì mới có người làm. Những nhà sáng tạo nội dung cần view thì họ sẽ bấu víu vào lý do đó để làm", anh Đoàn Văn Thành, một nhà sáng tạo nội dung cho biết.

Không phải ngẫu nhiên mà phim ngắn chiếu mạng trở thành nơi phát triển của nội dung nhảm. Lý do nằm ở vùng "xám" quản lý: không kiểm duyệt trước, phát hành tự do, nội dung gắn mác “phim tự sản xuất” để lách luật. Không rạp chiếu, không cấp phép, không thẩm định... những bộ phim có nội dung thiếu lành mạnh cứ thế lọt qua hàng rào quản lý truyền thống, tự do sinh sôi trên mạng xã hội.

Theo quy định của Luật Điện ảnh, việc xử lý vi phạm với phim ngắn chiếu mạng được thực hiện theo cơ chế hậu kiểm. Nhưng với đặc điểm phát tán rất nhanh, những phim vi phạm có thể đã đạt hàng triệu lượt xem trước khi cơ quan chức năng kịp phát hiện.

Nhà sáng tạo nội dung Lê Minh cho rằng: "Công chúng hấp thu, tiếp thụ những nội dung phản cảm ấy và sẽ ảnh hưởng đến hành vi của họ. Họ sẽ thấy rằng các nội dung này nhiều lượt tương tác, nhiều like và họ cho rằng mình cũng cần những nội dung như vậy. Vô hình trung tạo ra suy nghĩ cần có drama, cần có nội dung gây sốc và tiêu cực một chút để thu hút sự tương tác".

Web drama là minh chứng sống động cho sức sáng tạo của giới làm phim trẻ Việt Nam, nhưng nếu thiếu định hướng và kiểm soát, sự tự do ấy có thể biến thành hỗn loạn.

"Đề kháng" trước giải trí độc hại

Từ nhạc rap, nhạc trẻ cho đến phim ngắn web drama, dường như đang có một làn sóng lệch chuẩn len lỏi trong đời sống giải trí - nơi nghệ thuật bị đẩy đi xa khỏi giá trị sáng tạo. Không thể chỉ trách nghệ sĩ khi đời sống giải trí ngày càng lệch chuẩn, mà lỗi của công chúng cũng không nhỏ khi tiếp tay cho điều lệch chuẩn bằng sự tò mò và thờ ơ.

Theo chuyên gia truyền thông Lê Công Năng, là người có ảnh hưởng tới giới trẻ, những ca từ của các nghệ sĩ hoàn toàn có thể tạo ra những xu hướng để giới trẻ học theo. Điều xấu thường dễ học, trở thành vấn đề không chỉ với gia đình mà với toàn xã hội.

"Có những nội dung không thực sự phù hợp, có những tiêu đề của tiểu phẩm giật tít rất phản cảm, gây hiểu lầm ngay lập tức. Điều đó không chỉ tác động tiêu cực đến người xem mà còn là cố tình đưa ra những hiểu lầm, kích thích. Cần phải nâng cao nhận thức và có những ràng buộc kỹ càng hơn với đơn vị cung cấp dịch vụ và cung cấp nội dung, khi mà ai cũng có thể làm diễn viên, ai cũng có thể làm đạo diễn", ông Nguyễn Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn nhấn mạnh.

Đỗ Hương

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/giai-tri-lech-chuan-367004.htm