Ngày 8/10/2025 (vào lúc 03 giờ 00 phút theo giờ Hà Nội), tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell công bố thị trường chứng khoán Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí chính thức và được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp. Theo ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược Thị trường - CTCP Chứng khoán VPBank, việc nâng hạng từ thị trường cận biên (frontier market) lên thị trường mới nổi (emerging market) theo chỉ số như FTSE Russell là một bước ngoặt quan trọng, giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào hệ thống tài chính toàn cầu.
Nâng hạng là bước ngoặt hội nhập thị trường vốn toàn cầu
Dựa trên kinh nghiệm của các quốc gia tương tự như Saudi Arabia và Kuwait, Giám đốc Chiến lược Thị trường VPBankS dự báo việc FTSE nâng hạng sẽ mở ra cánh của cho dòng vốn đầu tư lớn vào Việt Nam với cơ hội thu hút hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư thụ động và chủ động.
“Với giả định toàn bộ cổ phiếu Việt Nam hiện nằm trong bộ chỉ số FTSE Vietnam sẽ được đưa vào chỉ số các thị trường mới nổi, chúng tôi ước tính dòng vốn có thể đạt 3 - 7 tỷ USD sau khi quyết định nâng hạng có hiệu lực, trong đó khoảng 1,5 tỷ USD đến từ các quỹ thụ động (ETF)” - ông Sơn nhận định.
Nếu Việt Nam chiếm khoảng 0,5% tỷ trọng trong FTSE Emerging Index, ông Sơn ước tính quy mô dòng vốn chủ động, thường lớn gấp 5 lần ETF, sẽ tạo cú hích đáng kể cho thanh khoản và định giá cổ phiếu.
Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược Thị trường - CTCP Chứng khoán VPBank
Ông Sơn cũng kỳ vọng nâng hạng sẽ cải thiện thanh khoản và hiệu quả thị trường với kỳ vọng thị trường gia tăng giá trị giao dịch hàng ngày.
Dự báo về giá trị giao dịch trên thị trường các năm tới, chuyên gia VPBankS cho rằng thanh khoản sẽ tăng mạnh nhờ nâng hạng cùng các cải cách theo Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến 2030 hay Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, Nghị định 245/2025/NĐ-CP… mới ban hành.
Theo đó, giai đoạn 2025-2026, thanh khoản bình quân mỗi phiên được dự báo có thể tăng từ 860 triệu USD hiện tại lên 1,5 - 2 tỷ USD, nhờ dòng vốn ngoại 3 - 5 tỷ USD từ nâng hạng FTSE và KRX.
Ở giai đoạn 2027-2030, thanh khoản đạt 3 - 5 tỷ USD/phiên, với số tài khoản chứng khoán có thể đạt 15 - 20 triệu tài khoản. Các yếu tố thúc đẩy gồm việc ăng số doanh nghiệp niêm yết (từ 1.600 lên 2.000), sản phẩm mới (derivatives, ETF), và FDI vào công nghệ xanh/logistics.
Chuyên gia từ VPBankS cũng lưu ý việc tăng thanh khoản sẽ giúp thị trường chứng khoán trở thành kênh vốn chính, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững, nhưng bên cạnh đó cần có cơ chế giám sát dòng vốn, tranh được những rủi ro khi toàn cầu có biến động.
Cú huých giúp doanh nghiệp đẩy mạnh cải cách
Bên cạnh tác động tài chính, việc nâng hạng thị trường chứng khoán nâng cao hình ảnh và vị thế kinh tế Việt Nam trong khu vực. Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng trưởng thành hơn trong khu vực ASEAN, tăng sức hút với các nhà đầu tư lớn (như quỹ hưu trí và quỹ ETF), đồng thời củng cố vị thế trong đàm phán thương mại quốc tế và thu hút FDI chất lượng cao hơn.
Hơn nữa, nâng hạng cũng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và doanh nghiệp, Theo ông Sơn, dòng vốn lớn hơn sẽ hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động IPO, niêm yết mới gia tăng lượng hàng hóa cho thị trường và mở rộng quy mô vốn hóa. Thị trường chứng khoán sẽ trở thành kênh huy động vốn hiệu quả hơn, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% năm 2025 và hai con số từ 2026-2030. Đây cũng là cú huých giúp doanh nghiệp đẩy mạnh cải cách, nâng cao tiêu chuẩn hoạt động đồng thời cũng giúp cải thiện năng lực quản trị công ty.
Do đó, chuyên gia từ VPBankS cho rằng nâng hạng thị trường chứng khoán ngoài mang lại lợi ích tài chính mà còn thúc đẩy cải cách cấu trúc, còn giúp Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu thu nhập cao vào năm 20.
Hầu hết các thị trường đều chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ về dòng vốn nước ngoài khi chính thức được nâng hạng. Số liệu thống kê cho thấy dòng vốn thường tăng gấp 5 - 7 lần so với bình quân giai đoạn trước khi được nâng hạng.
Riêng đối với Trung Quốc, nhóm A shares chính thức được vào rổ MSCI Emerging Markets Index năm 2018, trùng với thời điểm quốc gia này ch ứng kiến tăng trưởng chậm nhất trong gần 10 năm trước tác động của cu ộc chi ến thương mại Mỹ - Trung. Dù rút vốn hơn 11tỷ USD năm 2018, dòng vốn của NĐTNN đã tăng mạnh trong năm tiếp theo với mức vào ròng hơn 132 tỷ USD.
Thống kê biến động dòng tiền NĐTNN tại các một số TTCK - Nguồn: VPBankS, Bloomberg
Tùng Linh