Giảm dự trữ bắt buộc là gì?

4 giờ trướcBài gốc

Trong phiên giao dịch ngày 14/8, thị trường chứng khoán đã chứng kiến một sự kiện đáng chú ý khi cổ phiếu của bốn ngân hàng lớn là Vietcombank (VCB), VPBank (VPB), HDBank (HDB) và MBBank (MBB) đều đồng loạt tăng mạnh, trở thành động lực chính đóng góp vào mức tăng 29 điểm của chỉ số VN-Index.

Trong thời gian qua, cả bốn ngân hàng nêu trên đều tham gia vào quá trình tái cơ cấu hệ thống, nhận chuyển giao bốn ngân hàng yếu kém khác. Việc Ngân hàng Nhà nước cho phép các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc một ngân hàng thương mại thuộc diện kiểm soát đặc biệt sẽ được giảm một nửa tỷ lệ dự trữ bắt buộc có thể xem như một "phần thưởng" dành tặng cho những "người anh cả" đã đứng ra cáng đáng, gánh vác trách nhiệm cho các thành viên yếu hơn trong hệ thống.

Vậy, việc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc có ý nghĩa như thế nào đối với hoạt động của một ngân hàng và tại sao nó lại là một "phần thưởng" lớn như vậy?

Theo quy định, một ngân hàng thương mại bình thường khi nhận tiền gửi từ khách hàng, sẽ không được phép dùng toàn bộ số tiền đó để mang đi cho vay kinh doanh. Họ luôn phải trích ra một phần để gửi vào Ngân hàng Nhà nước. Số tiền này được gọi là "dự trữ bắt buộc", có tỷ lệ dao động từ 1% đến 8% tùy thuộc vào loại tiền gửi của khách hàng.

Ví dụ, bạn là một khách hàng gửi 100 triệu đồng tiền Việt Nam vào ngân hàng A dưới dạng không kỳ hạn, khi đó, ngân hàng A không có quyền mang toàn bộ 100 triệu đồng đó đi cho vay để lấy lãi, họ sẽ phải gửi 3%, tức là 3 triệu đồng vào Ngân hàng Nhà nước.

Việc phải trích một phần tiền để "dự trữ" tại Ngân hàng Nhà nước, vốn có lãi suất không đáng kể sẽ làm giảm đi số tiền mà ngân hàng A có thể dùng để cho vay, qua đó làm giảm khả năng kiến tạo lợi nhuận của họ. Với quy mô tiền gửi của khách hàng tại các ngân hàng lớn lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng, chỉ cần 1% dự trữ bắt buộc đã là một số tiền khổng lồ bị "giam" lại, chưa nói đến mức 8%.

Do đó, việc được giảm tới 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc là một đặc quyền cực lớn. Theo tính toán của Công ty Chứng khoán BSC, chính sách này sẽ giúp "mở khóa" một lượng vốn khổng lồ cho bốn ngân hàng nói trên. Cụ thể, Vietcombank sẽ có thêm khoảng 22.500 tỷ đồng để cho vay. Tiếp theo là MBBank có thêm gần 12.100 tỷ đồng. VPBank và HDBank, với quy mô nhỏ hơn, sẽ có thêm lần lượt gần 8.300 tỷ đồng và 7.800 tỷ đồng. Đây chính là lý do tại sao các nhà đầu tư lại phản ứng tích cực đến vậy với cổ phiếu của bốn ngân hàng này.

Số tiền được "mở khóa" này sẽ không chỉ được cho vay một lần. Họ cho vay ra, rồi người dân, doanh nghiệp gửi tiền vào, ngân hàng lại tiếp tục cho vay... chu trình này tạo thành một vòng quay liên tục, đó chính là cách mà các ngân hàng thương mại "bơm" tiền ra nền kinh tế.

Ngân hàng Nhà nước đặt ra công cụ dự trữ bắt buộc có hai vai trò chính:

Thứ nhất, đây là một công cụ để điều tiết chính sách tiền tệ. Cơ chế là, nếu muốn dòng tiền bơm ra thị trường ít đi để kiềm chế lạm phát, Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc lên và ngược lại.

Thứ hai, dự trữ bắt buộc giúp cơ quan quản lý có một nguồn tiền dự phòng. Khi bất kỳ một ngân hàng thương mại nào gặp vấn đề về thanh khoản, đứng trước nguy cơ đổ vỡ, Ngân hàng Nhà nước sẽ có sẵn một nguồn lực để có thể can thiệp và giải cứu kịp thời, đảm bảo an toàn cho cả hệ thống.

Tóm lại, chính sách giảm một nửa dự trữ bắt buộc cho bốn ngân hàng trên là sự ghi nhận, một "phần thưởng" xứng đáng cho các ngân hàng đã tham gia tái cơ cấu hệ thống, vừa là một cách gián tiếp bơm thêm một lượng thanh khoản lớn ra thị trường thông qua những định chế tài chính khỏe mạnh nhất.

Minh Thư

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/giam-du-tru-bat-buoc-la-gi-352969.htm