NHNN yêu cầu các ngân hàng giảm lãi suất cho vay
Cơ hội để thiết lập mặt bằng lãi suất phù hợp
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mới đây đã yêu cầu các tổ chức tín dụng triển khai đồng bộ các giải pháp để ổn định và phấn đấu giảm lãi suất tiền gửi, góp phần ổn định thị trường tiền tệ và tạo dư địa giảm lãi suất cho vay.
Đây là một trong những nhiệm vụ trọng yếu nhằm thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong bối cảnh nền kinh tế đang tiếp tục phục hồi và cần nguồn vốn rẻ để hỗ trợ tăng trưởng.
Động thái này được đưa ra trong bối cảnh chỉ trước đó 1 tuần (ngày 31/7), NHNN phát đi thông báo tăng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng nhằm hỗ trợ nền kinh tế. Cập nhật đến 28/7/2025, tín dụng toàn hệ thống đã tăng 9,64% so với cuối năm 2024.
Trao đổi với VietTimes về "lệnh" điều chỉnh lãi suất của NHNN, TS Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi, cho rằng Việt Nam đang đứng trước cơ hội tốt để thiết lập mặt bằng lãi suất phù hợp hơn để hỗ trợ tăng trưởng bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp và người dân trong thời kỳ chuyển đổi.
Cụ thể, ông Huy nhìn nhận Việt Nam có 3 cơ sở để giảm lãi suất. Một là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) được dự báo sẽ cắt giảm lãi suất trong 5 tháng cuối năm, sau khi đạt tiến bộ trong kiểm soát lạm phát. Điều này tạo ra "khoảng trống chính sách" cho các nền kinh tế mới nổi, bao gồm Việt Nam, nới lỏng chính sách tiền tệ mà không gây áp lực quá lớn lên tỷ giá.
Hai là hàng loạt ngân hàng trung ương lớn trên thế giới như Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), Ngân hàng Anh (BOE) … đã hoặc chuẩn bị giảm lãi suất - mở ra xu thế điều hành mềm hơn toàn cầu.
Ba là lạm phát trong nước đang được kiểm soát, tỷ giá ổn định, thanh khoản hệ thống dồi dào - đây là các yếu tố nền tảng tạo dư địa thực tế cho Việt Nam tiếp tục duy trì hoặc giảm thêm lãi suất điều hành và lãi suất thị trường.
"Như vậy, việc NHNN chỉ đạo giảm lãi suất tiền gửi nhằm giảm lãi suất cho vay là một bước đi chiến lược đúng thời điểm, thể hiện quyết tâm hỗ trợ tăng trưởng và tái kích hoạt các động lực kinh tế quan trọng", ông Huy nói.
Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP.HCM, cho rằng trong bối cảnh hiện tại, giảm lãi suất và đẩy tín dụng là phương cách khả dĩ để hỗ trợ tăng trưởng. "Mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay là 8,3-8,5%. Thông thường, cứ 2,2-2,5 đồng vốn thì tạo ra 1 đồng tăng trưởng. Như vậy, để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP đã đề ra, tăng trưởng tín dụng phải được nâng lên tương ứng, ở mức 18-19%”.
Việc đẩy tín dụng và giảm lãi suất có thể tạo ra ảnh hưởng tới tỷ giá và lạm phát. Song ông Huân nhìn nhận việc hi sinh phần nào lạm phát và tỷ giá là khó tránh khỏi. Quan trọng hơn, với mức lạm phát thấp ở hiện tại và tỷ giá không tăng quá mạnh so với USD (khoảng 3%) thì đây là điều có thể chấp nhận được.
Đưa ra dự báo về mức độ giảm lãi suất của các tổ chức tín dụng, ông Huân nhận định mức giảm sẽ không sâu. "Tôi cho rằng có thể giảm 0,5 điểm % đã là tốt, thậm chí nếu giữ nguyên được mặt bằng lãi suất hiện nay cũng có thể xem là thành công", ông Huân nhấn mạnh.
Giảm lãi suất - cần nhưng chưa đủ
Bình luận về các yếu tố hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, TS Nguyễn Quang Huy nêu quan điểm: mặt bằng lãi suất thấp là điều kiện cần, nhưng chưa đủ để giải phóng toàn bộ năng lực tăng trưởng nếu không đi kèm những yếu tố hỗ trợ thực chất về môi trường đầu tư và năng lực kinh doanh.
Theo đó, ông Huy cho rằng chính sách tiền tệ cần đi cùng các "cấu phần thúc đẩy" như: đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, thu hút FDI chất lượng cao, hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp và doanh nghiệp vừa và nhỏ.
"Mặt bằng lãi suất thấp cần đi kèm các cơ chế tín dụng linh hoạt, tạo điều kiện tiếp cận vốn, cộng thêm các chính sách đào tạo, số hóa, và chuyển đổi mô hình kinh doanh để phát triển thực lực nội sinh", ông Huy nói.
Nhìn rộng hơn, ông Huy cho hay để chính sách lãi suất phát huy vai trò một cách hiệu quả, chính sách vĩ mô cần đặt trên nền tảng "kiến tạo điều kiện tăng trưởng" thay vì chỉ điều tiết thị trường vốn.
Những điều kiện đó gồm: ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì mặt bằng lãi suất ổn định; tăng hiệu quả tín dụng, hướng dòng vốn vào sản xuất, xuất khẩu, đổi mới công nghệ và chuyển đổi số; hỗ trợ doanh nghiệp dài hạn bằng việc áp dụng thêm các gói bảo lãnh tín dụng, cơ chế tín dụng ưu tiên cho lĩnh vực chiến lược như công nghệ xanh, nông nghiệp công nghệ cao, logistics; kích cầu tiêu dùng nội địa để tăng tiêu thụ hàng hóa, luân chuyển tốt cho dòng vốn hoạt động sản xuất kinh doanh…
"Chúng ta đang đứng trước một chu kỳ phát triển chiến lược mới - nơi mà tốc độ tăng trưởng không chỉ phụ thuộc vào chính sách kích cầu truyền thống, mà nằm ở năng lực thiết kế hệ sinh thái đầu tư hiệu quả. Chính sách lãi suất là "chìa khóa mở cửa", nhưng động lực tăng trưởng thực sự sẽ đến từ chất lượng môi trường kinh doanh, khả năng tiếp cận cơ hội, và sự phát triển năng lực nội tại của nền kinh tế", ông Huy nhấn mạnh.
Hải Thu