Gian nan 8 năm 'cõng chữ' của cô giáo Việt ở Malaysia

một ngày trướcBài gốc

Tình yêu tiếng Việt đã nảy mầm trong trái tim cô gái trẻ Nguyễn Thị Liên từ khi còn đang theo học khoa Ngữ văn, trường Đại học Sư Phạm - Đại học Quốc Gia Hà Nội. Ra trường, chị Liên trở thành giáo viên Ngữ văn, từng tham gia giảng dạy ở một số trường THPT ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và TP. Hồ Chí Minh. Sau 12 năm theo đuổi nghề giáo ở quê nhà, chị cùng chồng và hai con sang định cư ở Malaysia.

Những tưởng sự nghiệp cầm phấn viết bảng đã kết thúc từ đây nhưng vào năm 2016, một cơ hội mới bất ngờ mở ra, đưa chị Liên trở lại với giảng đường quen thuộc. Một số người bạn là kiều bào ở Malaysia biết chị từng là cô giáo, ngỏ ý mời chị dạy cho các con họ tiếng Việt, để các con có thể giao tiếp bằng ngôn ngữ mẹ đẻ, không quên đi nguồn gốc quê hương.

Từ đó, một ý tưởng táo bạo chợt lóe lên trong đầu chị Liên: chị muốn thành lập một lớp học đặc biệt để dạy tiếng Việt cho trẻ em kiều bào ở Malaysia. Ý tưởng này đã bắt đầu hành trình hơn 8 năm “cõng chữ” đầy khó khăn, thử thách của cô giáo Việt nơi xứ người.

Lớp học Tiếng Việt đặc biệt của cô giáo Nguyễn Thị Liên ở Malaysia. Ảnh: NVCC

Bắt đầu từ con số “0”

Ý tưởng mở lớp đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ nhiều thành viên trong Câu lạc bộ Phụ nữ Việt Nam tại Malaysia, đặc biệt là chị Trần Thị Chang. Chị Chang đã thuyết phục cô giáo Liên chuyên tâm vào công việc giảng dạy, còn chị sẽ đảm nhiệm vai trò tổ chức lớp học.

“Chúng tôi đã bắt đầu lớp học từ con số “0”: không sách vở, không bàn ghế, học sinh tham gia cũng thưa thớt. Khi ấy, chúng tôi chẳng có gì trong tay, sách vở không có, bàn ghế không có, chỗ học cố định không có, học sinh tham gia cũng thưa thớt”, chị Liên chia sẻ.

Tin rằng “vạn sự khởi đầu nan”, chị Liên và những bạn trong câu lạc bộ tiếng Việt không nản chí. Thiếu học sinh, chị Liên và các thành viên khác chạy đôn chạy đáo khắp nơi để động viên phụ huynh kiều bào ở Malaysia cho con theo học, thậm chí chấp nhận miễn phí tiền học cho những lứa học sinh đầu tiên. Thiếu giáo trình, cô giáo Việt vận dụng kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn được tích lũy sau nhiều năm đứng lớp, kết hợp sáng tạo các bộ sách tiếng Việt do Nhà xuất bản Giáo dục phát hành với nhiều nguồn tư liệu khác thành những bài giảng sinh động, phù hợp với từng đối tượng học sinh.

Vấn đề thiếu điểm dạy cũng nhanh chóng được giải quyết. Trong lúc các thành viên câu lạc bộ tiếng Việt của chị Liên đang đau đầu tìm kiếm một địa điểm dạy cố định thì may mắn thay, một nhà hảo tâm đã đồng ý cho các chị mượn phòng khách trong nhà làm nơi mở lớp.

Và như vậy, ngày 16/10/2016, tại thủ đô Kuala Lumpur, lớp học tiếng Việt đầu tiên của cô giáo Nguyễn Thị Liên chính thức khai giảng. Dù thiếu thốn nhiều trang thiết bị, lớp học vẫn đi vào hoạt động đều đặn tuần một buổi với 2 lớp, mỗi lớp có khoảng 10 học sinh với hai giáo viên thay nhau giảng dạy.

Sau một năm duy trì như vậy, tin mừng đã đến với lớp học tiếng Việt đặc biệt này. Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đồng ý dành phòng tiếp dân, trang bị đầy đủ bàn ghế, bảng,.. để các cô trò sử dụng như một phòng học vào cuối tuần.

Khó khăn vẫn chồng chất khó khăn

Chị Liên kể, học sinh của chị rất đa dạng về độ tuổi: cháu bé nhất là 4 tuổi, cháu lớn nhất đã chuẩn bị thi đại học. Mục tiêu học tập của từng học sinh cũng khác nhau. Có những phụ huynh chỉ cần cô giáo dạy cho các con vốn tiếng Việt đủ để giao tiếp trong gia đình, có những phụ huynh yêu cầu mức độ giáo dục chuyên sâu hơn để các con bắt kịp với bạn bè đồng trang lứa ở Việt Nam sau khi chuyển về quê hương tiếp tục học tập. Điều này khiến cho các cô giáo gặp nhiều khó khăn trong phân chia lớp học cho phù hợp với độ tuổi và trình độ của từng học sinh.

Học sinh của cô giáo Liên đa dạng về độ tuổi và quốc tịch. Ảnh: NVCC

Bên cạnh đó, sinh sống ở một quốc gia đa chủng tộc, đa văn hóa như Malaysia, trẻ em kiều bào phải học nhiều ngôn ngữ. Áp lực học tập khiến nhiều em cảm thấy chán nản không muốn đến lớp, trong khi nhiều phụ huynh bận làm việc, không có nhiều thời gian để ý đến chuyện học tiếng Việt của con.

“Các em học sinh của tôi đa số là con lai của nhiều chủng tộc. Ngoài tiếng Anh là ngôn ngữ chính, các em cũng phải học tiếng Malaysia, tiếng Trung, tiếng Phúc Kiến, tiếng Ả Rập,… để giao tiếp với bố mẹ. Tiếng Việt không thường xuyên được sử dụng, trong khi nhiều bố mẹ còn lơ là trong việc dạy tiếng Việt cho con. Không có ai kèm cặp, một số cháu cũng mất động lực đến lớp”, chị Liên chia sẻ.

Để động viên các em đi học, cô giáo Liên đã không ngừng đổi mới hình thức giảng dạy với nhiều hình ảnh minh họa thú vị hơn, sinh động hơn. Hai cô con gái của chị cũng được mẹ “đào tạo” làm trợ giảng với nhiệm vụ giúp đỡ các em học sinh bắt kịp với tiến độ học chung trong lúc chị Liên đứng lớp.

Dịch bệnh Covid-19 bất ngờ ập đến khiến các lớp học Tiếng Việt phải tạm đóng cửa. Chị Liên và những người đồng nghiệp lại trăn trở tìm cách mở lớp online, cố gắng không làm gián đoạn việc học của các em. Những lớp học online ấy vẫn được duy trì đến tận bây giờ, mở ra cơ hội học tập cho các đối tượng học sinh khác nhau từ nhiều bang trên khắp Malaysia: Johor, Penang, Kuan Tan và Selangor.

Hành trình “cõng chữ” đơm trái ngọt

Bước sang năm thứ 9, lớp học Tiếng Việt đặc biệt của chị Liên đã đi vào ổn định, thường xuyên nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của Đại sứ quán Việt Nam cũng như Câu lạc bộ Phụ nữ Việt Nam tại Malaysia. Từ 2 lớp đầu tiên, hiện chị Liên và các nghiệp đã duy trì được khoảng 34 lớp online và offline, với khoảng gần 50 học sinh đang theo học.

Hành trình “cõng chữ” của cô giáo Nguyễn Thị Liên cuối cùng cũng đơm trái ngọt. Những lứa học sinh của chị đã dần được Việt hóa, nói “sõi” tiếng mẹ để cũng như thấu hiểu và dành tình cảm sâu sắc cho văn hóa truyền thống của dân tộc. Ngoài giờ học, các em cũng hào hứng tham gia các hoạt động ngoại khóa như biểu diễn văn nghệ, biểu diễn áo dài, chơi các trò dân gian gian của Việt Nam nhân dịp đầu Xuân năm mới, Rằm Trung thu, lễ Quốc khánh 2/9,…

Cô giáo Nguyền Thị Liên (thứ hai từ trái sang) chụp ảnh cùng các kiều bào tham dự chương trình "Xuân Quê hương" 2025 tại Hà Nội.

Năm 2023, chị Nguyễn Thị Liên được vinh danh Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài. Đến đầu năm 2025, chị được Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam) mời tham dự chương trình “Xuân Quê hương” được tổ chức tại Hà Nội, đồng thời cũng là một trong 18 cá nhân xuất sắc được Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến trao tặng bằng khen vì những đóng góp quan trọng cho đất nước.

Kết quả học tập ngày càng tiến bộ của học sinh cùng với sự quan tâm, động viên từ Đảng và Nhà nước đã tiếp thêm sức mạnh cho cô giáo Việt trên hành trình “cõng chữ” còn đang dang dở. Cô giáo Việt vẫn ngày ngày cần mẫn thực hiện sứ mệnh đưa tiếng Việt đến gần hơn với cộng đồng kiều bào ở Malaysia, để thế hệ trẻ không quên đi nguồn cội, không quên đi những giá trị văn hóa và truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình.

Nhắc về kỷ niệm đáng nhớ nhất trong hành trình mở lớp của mình, cô giáo Nguyễn Thị Liên xúc động: “Trong giờ học hôm ấy, tôi cho các em nghe bài hát “Nhật ký của mẹ” do ca sĩ Hiền Thục trình bày. Đó là một bài hát nói về tình cảm thiêng liêng của một người mẹ dành cho con mình kể từ khi con chào đời đến khi trưởng thành, khôn lớn và rời xa vòng tay của mẹ”.

“Lớp chỉ có khoảng 10 học sinh nhưng ai cũng im lặng lắng nghe, chìm đắm vào từng lời hát. Rồi bất chợt, như hiểu được điều gì, có vài em đưa tay lên khẽ chấm nước mắt. Trong giây phút ấy, tôi lặng người đi vì hạnh phúc, bởi tôi hiểu rằng, những gì tôi đã làm suốt hơn 8 năm qua cuối cùng cũng được đền đáp”, chị Liên nói.

Diệp Thảo/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/nguoi-viet/gian-nan-8-nam-cong-chu-cua-co-giao-viet-o-malaysia-post1150614.vov