Gian nan mua nhà ở xã hội

2 giờ trướcBài gốc

Người dân tìm hiểu, đăng ký mua nhà ở xã hội. Ảnh: NAM NGUYỄN

Xếp hàng và “ma trận” ngoại giao

Chiều chủ nhật, chị Hương, một nhân viên văn phòng tại Hà Nội, ôm theo tập hồ sơ dày cộp đã dành nhiều tuần để chuẩn bị nộp hồ sơ NƠXH. Dù sáng hôm sau, chủ đầu tư mới chính thức mở nhận hồ sơ, nhưng trong các đội nhóm đã bàn nhau “đến sớm đặt chỗ”.

Từ nhiều tháng nay, chị Hương đã mất thời gian để làm giấy tờ. Hai con nhỏ đang học mẫu giáo và tiểu học, nên mỗi lần chạy đi xin xác nhận cư trú, bảng lương, sao kê thu nhập hay giấy xác nhận chưa có nhà ở, chị đều phải vừa xin nghỉ làm, vừa sắp xếp người đón con.

Đến trụ sở tiếp nhận hồ sơ tại dự án NƠXH Kim Chung chuẩn bị mở bán ở Đông Anh, chị đứng sững lại trước hàng dài người xếp hàng từ tờ mờ sáng. Có người mang ghế xếp, mang cả hộp cơm, thậm chí vài nhóm đã trực từ đêm để giữ chỗ.

Từ khi làm hồ sơ, ngay phía ngoài cổng, mấy người đàn ông phát tờ rơi, nói nhỏ như gió luồn khe cửa: “Tự nộp hồ sơ khó lắm chị ơi, để bọn em lo, suất chuẩn, suất đẹp đều có, trọn gói vài chục triệu thôi”.

Chị Hương vốn cẩn thận nên lắc đầu từ chối. Nhưng vài giờ sau, trong lúc mỏi lưng đứng đợi đến lượt, chị lại gặp một người phụ nữ tự giới thiệu là đại diện “đơn vị tư vấn được chủ đầu tư ủy quyền”. Giọng chị này nhẹ và khéo: “Chị làm văn phòng thì hồ sơ vẫn có khả năng trượt nếu không chuẩn từng chi tiết. Nếu đi theo suất ngoại giao bên em thì chắc suất bốc thăm, lại được chọn căn có diện tích hợp với gia đình”.

Nhưng con số “Đặt cọc trước 80 triệu đồng, hoàn tất hồ sơ là 150 triệu đồng. Hồ sơ để em lo, bảo đảm không trượt” khiến chị “hoa mắt”. Mang câu chuyện về kể lại cho đồng nghiệp, người bảo không thể tin được, người khác tiết lộ đã phải trả “chênh” gần 300 triệu đồng mới có được nhà khiến chị Hương bối rối.

Chị Hương không phải là trường hợp duy nhất. Cũng muốn nộp hồ sơ vào dự án NƠXH Kim Chung, anh N.Tùng cũng phải khất nhiều cuộc họp, phải chạy những chuyến xe vội vàng để chạy đi xin dấu, xin xác nhận. “Kiếm một chỗ ở cho cả gia đình đâu có dễ, nhất là khi mấy năm qua, giá nhà đất tăng chóng mặt”, anh Tùng tâm sự.

Câu chuyện của chị Hương hay anh Tùng không hề cá biệt. Tại nhiều dự án, hàng dài người xếp hàng, môi giới trá hình hoạt động công khai, những “gói dịch vụ” mập mờ lời hứa. Nhu cầu thật quá lớn, nguồn cung quá nhỏ, còn thông tin lại rơi rớt từ nơi này sang nơi khác. Trong khoảng trống đó, thị trường ngầm nở rộ, tạo thành vòng xoáy khiến người có nhu cầu thật phải rơi vào cảnh chờ đợi, thấp thỏm.

Tháo gỡ từ Chính phủ

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ ngày 8/11, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh thừa nhận có tình trạng xếp chỗ mua nhà rồi bán lại với mức chênh từ 200 - 500 triệu đồng. Đây là biểu hiện méo mó chính sách mà nếu không ngăn chặn kịp thời, toàn bộ mục tiêu hỗ trợ người thu nhập thấp sẽ bị đe dọa.

Các đoàn kiểm tra của Bộ đã trực tiếp xuống những dự án nóng. Dù chủ đầu tư nhiều lần khẳng định không có việc ủy quyền môi giới, thực tế vẫn xuất hiện các “công ty hợp tác” tự tổ chức thu tiền. Trước những bất cập này, Chính phủ đã nhiều lần nhóm họp để xử lý. Trong phiên họp thứ ba của Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản diễn ra ngày 11/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu: “Không để người dân phải lòng vòng, mất thêm chi phí khi tiếp cận NƠXH”. Đây là yêu cầu mang tính định hướng, buộc các bộ, ngành và địa phương phải rà soát lại toàn bộ quy trình từ khâu quy hoạch, giao đất, chuẩn bị đầu tư đến xét duyệt hồ sơ.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh: “Phải bảo đảm người dân được tiếp cận NƠXH nhanh nhất, dễ nhất, rẻ nhất và thuận lợi nhất”. Đi cùng với đó là nhiệm vụ xây dựng quy trình chung, trong đó thời gian chuẩn bị đầu tư không kéo dài quá sáu tháng. Việc xác nhận đối tượng thụ hưởng cũng phải được phân cấp rõ ràng, đặc biệt là với lực lượng lao động tự do. Công an xã, phường có trách nhiệm xác nhận thu nhập cho người lao động trong vòng 7 ngày, giúp họ không phải chạy lòng vòng giữa các cơ quan.

Một giải pháp quan trọng nữa được Chính phủ yêu cầu là thành lập Trung tâm Giao dịch Bất động sản và Quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý. Đây sẽ là đầu mối công khai thông tin các dự án, danh sách đối tượng được mua, tiến độ xét duyệt và các bước tiếp theo. Khi thông tin được minh bạch, môi giới không phép sẽ không còn đất hoạt động. Song song với đó là mệnh lệnh kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi nhận tiền chạy suất, tổ chức môi giới trái phép, làm giả hợp đồng, thu tiền chênh. Các trường hợp vi phạm có thể bị xử lý hình sự. Những địa phương để xảy ra sai phạm sẽ chịu trách nhiệm.

Bộ Xây dựng nhìn nhận gốc rễ vấn đề nằm ở ba điểm: Thiếu nguồn cung, thủ tục xét duyệt phức tạp và thông tin chưa được công khai đầy đủ. Khi ba yếu tố này kết hợp với nhau, thị trường ngầm lập tức nảy sinh. Những kẽ hở trong quản lý hậu kiểm góp phần khiến tình trạng chuyển nhượng trái phép, cho thuê lại hoặc bỏ trống căn hộ gia tăng.

HOÀNG PHÚ

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/gian-nan-mua-nha-o-xa-hoi-post924336.html