Bội chi ngân sách nhà nước trong năm 2026 tương đương 4,2% GDP
Theo Nghị quyết được thông qua, Quốc hội quyết nghị số thu ngân sách nhà nước năm 2026 là 2.529.467 tỷ đồng. Trong đó thu ngân sách trung ương là 1.225.356 tỷ đồng, thu ngân sách địa phương là 1.304.111 tỷ đồng.
Trong năm 2026 sẽ sử dụng 23.839 tỷ đồng nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương đến hết năm 2025 còn dư chuyển sang bố trí dự toán ngân sách nhà nước năm 2026 của địa phương để thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải. Ảnh: Lâm Hiển
Tổng số chi ngân sách nhà nước là 3.159.106 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách trung ương là 1.809.056 tỷ đồng, đã bao gồm dự toán 238.421 tỷ đồng bổ sung cân đối ngân sách địa phương, dự toán 187.175 tỷ đồng bổ sung có mục tiêu ngân sách địa phương, dự toán 53.554 tỷ đồng bổ sung cho các địa phương bảo đảm thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng. Chi ngân sách địa phương là 1.350.050 tỷ đồng, không bao gồm chi từ nguồn bổ sung có mục tiêu, bổ sung cân đối, bổ sung để bảo đảm tiền lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng.
Mức bội chi ngân sách nhà nước trong năm 2026 tương đương 4,2% tổng sản phẩm trong nước (GDP).
Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát tình hình sử dụng nguồn kinh phí ngân sách trung ương đã giao cho các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương để thực hiện chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, kết thúc năm 2025 không sử dụng hết, thực hiện thu hồi, hoàn trả nguồn tích lũy cải cách tiền lương của ngân sách trung ương.
Cho phép sử dụng nguồn tiết kiệm chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2025 để xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền. Giao Thủ tướng Chính phủ phân bổ nguồn vốn này khi đủ điều kiện phân bổ theo quy định của pháp luật. Đồng thời, cho phép chuyển nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 và nguồn tiết kiệm chi thường xuyên ngân sách nhà nước năm 2025 để xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền chưa sử dụng hết trong năm 2025 sang năm 2026 để tiếp tục thực hiện.
Biểu quyết thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2026. Ảnh: Hồ Long
Giao Chính phủ điều hành chính sách tài khóa chủ động, phối hợp đồng bộ, hiệu quả, nhịp nhàng với chính sách tiền tệ và các chính sách khác, kịp thời ứng phó với biến động phức tạp của tình hình trong nước và ngoài nước, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, quyết tâm hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, các nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước.
Trong điều hành, phấn đấu thu ngân sách nhà nước năm 2026 tăng ít nhất 10% so với ước thực hiện năm 2025. Quyết liệt thực hiện các giải pháp tăng cường quản lý thu, cơ cấu lại nguồn thu bảo đảm tính bền vững; mở rộng cơ sở thu; chống thất thu, chuyển giá trốn thuế; gian lận thương mại, đặc biệt trong các hoạt động thương mại dựa trên nền tảng số; đôn đốc thu hồi các khoản nợ đọng thuế; đẩy mạnh triển khai thực hiện cải cách thủ tục hành chính về thuế; thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về chuyển nhượng, cho thuê tài sản công, giao đất, cho thuê đất. Hạn chế ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách làm giảm thu ngân sách nhà nước, trừ cam kết hội nhập quốc tế, các chính sách thu hút đầu tư và các trường hợp thực sự cấp thiết.
Từ năm 2026 Chính phủ được chủ động sử dụng nguồn tích lũy cho cải cách tiền lương
Quốc hội cũng giao Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương rà soát chặt chẽ nhu cầu kinh phí thực hiện các chủ trương của Đảng, chương trình, nhiệm vụ, dự án đã ban hành; chỉ ban hành chính sách làm tăng chi ngân sách nhà nước khi thực sự cần thiết, bảo đảm khả thi, hiệu quả, không trùng lặp, phù hợp với khả năng giải ngân và cân đối ngân sách nhà nước. Các cơ quan chủ Chương trình mục tiêu quốc gia rà soát, bảo đảm không trùng lặp giữa các Chương trình mục tiêu quốc gia, không trùng lặp với các chương trình, dự án, chế độ, chính sách, nhiệm vụ chỉ khác có cùng mục tiêu phát sinh trên địa bàn.
Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh
Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện việc phân bổ và giao dự toán phù hợp với việc phân cấp thẩm quyền và triển khai chính quyền hai cấp tại địa phương, bảo đảm bố trí nguồn lực gắn với nhiệm vụ được giao. Nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư, khắc phục triệt để tình trạng chậm triển khai thực hiện dự án đầu tư công, chậm giải ngân vốn đầu tư công; kiên quyết điều chuyển vốn của các dự án chậm tiến độ sang các dự án có khả năng thực hiện và giải ngân nhưng thiếu vốn, hạn chế tối đa việc chuyển nguồn.
Trong năm 2026, Quốc hội cho phép tiếp tục loại trừ một số khoản thu khi tính số tăng thu ngân sách địa phương so với dự toán dành để cải cách chính sách tiền lương, bao gồm: Thu tiền thuê đất một lần được nhà đầu tư ứng trước để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; thu từ xử lý tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị được cơ quan có thẩm quyền quyết định sử dụng để chi đầu tư theo quy định; thu tiền bảo vệ và phát triển đất trồng lúa; phí tham quan các khu di tích, di sản thế giới; phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu; phí bảo vệ môi trường đối với nước thải; thu từ quỹ đất công ích, thu hoa lợi, công sản tại xã và thu tiền cho thuê và bán nhà thuộc sở hữu nhà nước.
Giao Chính phủ rà soát kinh phí tiết kiệm chi hỗ trợ hoạt động thường xuyên (chi tiền lương và chi hoạt động theo quy định của pháp luật) do tinh giản biên chế, sắp xếp tổ chức bộ máy thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; cho phép các địa phương sử dụng số kinh phí tiết kiệm này để bổ sung nguồn cải cách tiền lương của ngân sách địa phương.
Từ năm 2026, giao Chính phủ chủ động sử dụng nguồn tích lũy cho cải cách tiền lương để bảo đảm thực hiện các chế độ tiền lương, phụ cấp, thu nhập theo quy định.
Thanh Hải