Giáo dục bình đẳng giới như thế nào?

2 giờ trướcBài gốc

Giờ học lồng ghép Luật Bình đẳng giới tại Trường THPT Nghi Lộc 2. Ảnh: TG

Điều này bao gồm việc không phân biệt đối xử trong việc tuyển sinh, giảng dạy, và các hoạt động giáo dục khác. Do đó, các nhà trường cần chú ý quan tâm, xử lý tốt những vấn đề bình đẳng giới trong mọi hoạt động giáo dục.

Tại Hội nghị cán bộ thảo luận Luật Hôn nhân và gia đình ngày 10/10/1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu “Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ…. Nếu không giải phóng phụ nữ thì không giải phóng một nửa loài người. Nếu không giải phóng phụ nữ là xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ một nửa”.

Ở đây, chúng ta cần hiểu một phần ý nghĩa của từ “giải phóng phụ nữ” chính là đem đến cho họ sự bình đẳng với nam giới. Ngày nay, vấn đề bình đẳng giới đã đem đến nhiều thay đổi không chỉ trong suy nghĩ mà còn được thực thi trong các chính sách của Đảng và Nhà nước ta. Tuy vậy, bình đẳng giới vẫn cần tiếp tục được tuyên truyền giáo dục cho thế hệ trẻ, nhất là ở môi trường học đường.

Thông qua các môn học

Thực hiện chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, việc lồng ghép nội dung về giới, bình đẳng giới đã được các nhà trường quan tâm triển khai trong những năm gần đây. Kế hoạch dạy học được nhà trường, tổ chuyên môn, giáo viên xây dựng từ đầu năm học và chủ yếu tập trung ở một số môn: Kinh tế pháp luật, Sinh học, Ngữ văn, Hoạt động trải nghiệm - Hướng nghiệp.

Tại Trường THPT Nguyễn Duy Trinh (Nghi Lộc, Nghệ An), trong bộ môn Hoạt động trải nghiệm - Hướng nghiệp, nhà trường đã thực hiện một số chuyên đề, ngoại khóa (giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên, phòng chống xâm hại tình dục…), trang bị cho học sinh kiến thức liên quan đến bình đẳng giới và bảo vệ trẻ em. Trong các chuyên đề này, các em, đặc biệt là những học sinh nữ đã được trang bị các kỹ năng cần thiết để có thể bảo vệ chính bản thân cũng như có những nhận thức đúng đắn về vấn đề sức khỏe sinh sản và bình đẳng giới.

Ngoài ra, trong từng các môn học cụ thể, giáo viên có thể vận dụng việc giáo dục bình đẳng giới một cách linh hoạt và thiết thực. Ví dụ, khi dạy về cơ chế xác định giới tính (môn Sinh học), học sinh sẽ tìm hiểu tỷ lệ sinh tự nhiên là 1:1. Tuy nhiên, hiện tỷ lệ này mất cân bằng khi nhiều gia đình lựa chọn giới tính thai nhi.

Từ vấn đề, tình huống nảy sinh trong thực tế như vậy, giáo viên cho học trò thảo luận, thậm chí tranh biện. Qua đó, học trò sẽ tự thấy được hậu quả việc mất cân bằng giới tính khi sinh như thừa nam, thiếu nữ và có thể gây ra hệ lụy nam giới khó lấy vợ, thậm chí không thể kết hôn khi đến tuổi trưởng thành; tăng tệ nạn xã hội như mại dâm, buôn bán phụ nữ và trẻ em.

Trường hợp khác, khi dạy bộ môn Kinh tế pháp luật lớp 11, ở bài 10 “Bình đẳng giới trong các lĩnh vực”, giáo viên có thể chia sẻ với học sinh về vấn đề lựa chọn giới tính thai nhi cũng dẫn tới vấn nạn phá thai, ảnh hưởng sức khỏe phụ nữ; tăng bất bình đẳng giới. Đó cũng chính là hành động vi phạm pháp luật.

Vì vậy, để bảo đảm cân bằng giới tính cần đẩy mạnh truyền thông, giáo dục quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi. Chú trọng tuyên truyền, phổ biến Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực gia đình; Luật Hôn nhân và gia đình; nêu cao vai trò, vị trí của phụ nữ trong xã hội.

Đối với môn Ngữ văn, giáo viên có thể linh hoạt lồng ghép ở rất nhiều bài học khác nhau. Phần dạy học nói và nghe, giáo viên có thể cho học sinh thảo luận, tranh biện trực tiếp nhiều vấn đề liên quan đến bình đẳng giới.

Chẳng hạn, dạy lớp 12, khi dạy bài “Thuyết trình về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ”, giáo viên có thể gợi dẫn một số nội dung liên quan đến bình đẳng giới như vấn đề quyền lựa chọn hạnh phúc hôn nhân, bạo lực trong các gia đình trẻ, ly hôn ngày càng tăng…

Từ đó, sử dụng kỹ thuật dạy học “hỏi chuyên gia” để tiến hành cho các em trao đổi. Sau mỗi tiết học như thế, mọi đối tượng học sinh đều có thể nhận thức được tầm quan trọng của bình đẳng giới, đồng thời có nhiều hành động cụ thể trong việc tham gia vào quá trình đấu tranh cho bình đẳng giới về sau.

Câu lạc bộ đọc sách Trường THPT Nguyễn Duy Trinh, Nghệ An. Ảnh: TG

Các hoạt động đoàn

Trong cơ sở giáo dục và đào tạo, Đoàn có vai trò quan trọng đối với giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên; là “mũi khoan” khai thông “trữ lượng vô tận”, khát vọng cống hiến của thanh niên.

Trong trường học, Đoàn Thanh niên cần thường xuyên phối hợp tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục về dân số, kế hoạch hóa gia đình, các hoạt động truyền thông, giáo dục giới tính, giáo dục sức khỏe sinh sản cho nữ vị thành niên, thanh niên. Đoàn Thanh niên cũng cần tổ chức các hoạt động bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, gần gũi với cuộc sống để giúp các em nhận thức đúng đắn hơn về bình đẳng giới.

Cụ thể, cần tổ chức nhiều hoạt động, hội thi nhằm thu hút được đông đảo đoàn viên tham gia như: Rung chuông vàng, phiên tòa giả định, thi bằng các hoạt cảnh, tiểu phẩm, video… Việc duy trì, lồng ghép và mở rộng các mô hình can thiệp của tổ chức Đoàn tại cộng đồng về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình là cách làm hiệu quả trong công tác tuyên truyền về bình đẳng giới trong trường học.

Bên cạnh đó, Chi ủy, Ban giám hiệu cũng cần chỉ đạo tăng cường vai trò của Đoàn, Hội trong bảo vệ nữ sinh trong trường học. Đối với việc chăm lo, bảo vệ, bồi dưỡng, tạo điều kiện cho học sinh nữ, tổ chức Đoàn, Hội, Đội trong phối hợp với các tổ chuyên môn, triển khai các hoạt động phong trào.

Ví dụ như ngày hội thanh niên hưởng ứng chiến dịch truyền thông xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em, tổ chức các Diễn đàn trẻ em gái với chủ đề “An toàn với trẻ em gái nơi công cộng” và “Tảo hôn và các hệ lụy”, tổ chức cuộc thi “Thiếu nhi vẽ tranh phòng chống bạo lực giới trong học đường vì mái trường thân thiện”…

Trong di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Đoàn viên và thanh niên ta nói chung tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng đã chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng, đào tạo thanh niên rồi thì tổ chức Đoàn cần đóng vai trò đồng hành với họ.

Điều đó thêm một lần khẳng định vai trò, trách nhiệm của tổ chức Đoàn trong việc giáo dục đoàn viên nói chung và bình đẳng giới cho đoàn viên nói riêng. Các hoạt động phong trào Đoàn cần gần gũi và thiết thực, giúp học sinh phát triển toàn diện về nhân cách, phẩm chất, sức khỏe và năng lực tư duy sáng tạo để trở thành công dân có ích cho xã hội.

Các câu lạc bộ

Hiện nay, trong nhà trường phổ thông, các câu lạc bộ đang được quản lý và vận hành bài bản, hiệu quả. Câu lạc bộ cũng là một trong những cái nôi để góp phần giúp học sinh rèn luyện và hình thành được các năng lực, phẩm chất tốt cho bản thân. Bởi vậy, lồng ghép các vấn đề giáo dục bình đẳng giới trong kế hoạch hoạt động của các câu lạc bộ là một cách làm tốt.

Trước hết, nhà trường cần xác định các câu lạc bộ nào là phù hợp nhất cho việc thông tin, giáo dục, truyền thông về bình đẳng giới. Thường các câu lạc bộ như truyền thông, văn học, đọc sách là phù hợp nhất đối với nội dung này. Tiếp đến, các câu lạc bộ cần xây dựng kế hoạch hoạt động với mục đích, yêu cầu cần đạt thật cụ thể.

Trong kế hoạch cần xác định chủ đề, rõ thời gian, hình thức tổ chức. Ví dụ, chủ đề “bình đẳng giới trong gia đình”, “bình đẳng giới trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo”…, thời gian hoạt động có thể gắn ở tháng 10 hoặc tháng 3, hình thức thi thuyết trình hoặc đóng kịch, tiểu phẩm hoặc làm video… Các nhóm trưởng có thể liên hệ với các thầy cô để trao đổi cũng như lắng nghe những góp ý, giúp đỡ.

Ngoài ra, câu lạc bộ cũng là nơi tập hợp được các em có cùng năng khiếu, sở thích nên mỗi câu lạc bộ cần có những kế hoạch hành động cụ thể gắn với sở trường của các thành viên.

Chẳng hạn, những bạn có khả năng nói tốt thì có thể tập hợp tổ chức vào đội tuyên truyền, thuyết trình; những bạn có khả năng về công nghệ thông tin thì tập hợp để các bạn sáng tạo nội dung số; những bạn có năng khiếu diễn xuất thì sử dụng hình thức sân khấu để mời các bạn tham gia. Mỗi chương trình, kịch bản sau khi được thông qua Ban chấp hành Đoàn thì câu lạc bộ cần triển khai đúng thời gian kế hoạch đề ra.

Tại Trường THPT Nghi Lộc 2 (Nghệ An) trong những năm gần đây đã có nhiều câu lạc bộ mới ra đời nhưng hoạt động rất hiệu quả. Đó là các câu lạc bộ truyền thông, đọc sách, tin học trẻ, khởi nghiệp, võ thuật… Trong đó, câu lạc bộ đọc sách và truyền thông là hai ngôi nhà đã có nhiều hoạt động thiết thực trong việc giúp các bạn trong trường nhận thức cũng như hành động để xóa bỏ những rào cản về bất bình đẳng giới.

Các thành viên là những người tích cực và sáng tạo ra nhiều mô hình, giải pháp để tuyên truyền Luật Bình đẳng giới: các nguyên tắc cơ bản về bình đẳng giới, chính sách của Nhà nước về bình đẳng giới, nội dung quản lý nhà nước về bình đẳng giới, các hành vi bị nghiêm cấm, bình đẳng giới trong các lĩnh vực của đời sống, các biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới…

Nguyễn Đình Ánh (Trường THPT Nghi Lộc 2, Phúc Lộc, Nghệ An)

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/giao-duc-binh-dang-gioi-nhu-the-nao-post752207.html